Το The Book.Gr προτείνει για αυτή την εβδομάδα τρία ιδιαίτερα βιβλία. Τον “Ταχυδρόμο“ του Γιώργου Παπαδάκη από τις εκδόσεις της Εστίας, “Τo Αϊβαλί η πατρίδα μου” του Φώτη Κόντογλου από τις εκδόσεις Άγκυρα και “Τα ποιήματα” του Τέλλου Άγρα από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.
Α} Νέες κυκλοφορίες |Γιώργος Παπαδάκης “Ο Ταχυδρόμος”
Οι ταχυδρόμοι για πολλά χρόνια ήταν οι αγγελιαφόροι των λέξεων, των μακρινών χαιρετισμών που η άφιξή τους δημιουργούσε πάντα μια αγωνία. Στο μυθιστόρημα του ο Γιώργος Παπαδάκης αναπλάθει τη ζωή ενός ταχυδρόμου σε μία ορεινή κοινότητα της Κρήτης μεταπολεμικά, όπου τα πάθη και οι δοξασίες δεσπόζουν και καταβροχθίζουν κάθε προσπάθεια για αφύπνιση. Προξενιά, πλεκτάνες, ατελέσφορες αγάπες. Ένας έγγαμος βίος γεμάτος μυστικά και ψέματα και μια αγάπη που δεν της δόθηκε η ευκαιρία.
“Άκουσα πως έβρεχε έξω. Είχε αρχίσει να βρέχει. Είδα τη μάνα μου πολύ νευρική και πολύ στεναχωρημένη. Έπιασε τα χέρια μου, τα άγγιζε πάνω στο τραπέζι. Λέει, έφταιγε, δε φέρθηκε σωστά, δεν έκανε αυτό που έπρεπε. Τώρα έριχνε το φταίξιμο στον εαυτό της. Είχε ενοχές. Την έτρωγαν οι τύψεις”.
Μια ποιητική αναπαράσταση ενός κόσμου με ιδιαίτερες εικόνες που έχει χαθεί χωρίς να ξεθωριάζει όμως το βλέμμα του. Η ανυπέρβλητη ομορφιά ενός επαρχιακού χωριού που έρχεται σε αντίθεση με τις νοσογόνες δοξασίες και έθιμα που κατασπαράζουν την ανθρώπινη πρωτοβουλία.
Σάμπως είδα τίποτα εκείνο το βράδυ των αρραβώνων; Την είχαν τυλίξει στο κατοχικό παλτό, της είχαν βάλει μαντήλι στο κεφάλι. Αλλά δεν το κρύβω ερχόταν στον ύπνο μου. Ερχόταν ένα πλάσμα που το είχαν διορθώσει τα όνειρα. Διορθώνουν τα όνειρα όταν δεν έχουν από που να πιαστούν”.
Β} Κλασικά κι αγαπημένα | Φώτης Κόντογλου “Το Αϊβαλί η πατρίδα μου”
Αναπολήσεις και καταγραφές γεγονότων και ιστοριών της αγαπημένης του πατρίδας , τ’ Αϊβαλιού αποτελεί αυτή η συλλογή διηγημάτων του μεγάλου μας λογοτέχνη και ζωγράφου Φώτη Κόντογλου. Με νοσταλγικό ύφος για τους «αρχαίους ανθρώπους» της, μας διηγείται με αυθόρμητη ειλικρίνεια τις προσωπικές ιστορίες τους.
«…καθόταν ο γερό-γούμενος ο Στέφανος, η αδερφή του Ευγενία μοναχή και τ’ ανίψια τους. Η κάμαρα ήταν στρωμένη με μαλακά άσπρα χαλιά κι είχε μίαν αληθινή και φυσική αρχοντιά. Από όλα καταλάβαινες ότι βρίσκεσαι στην Ανατολή. Όλοι κάθονταν σταυροπόδι….κάθε τόσο έμπαιναν στον οντά κι ένας παραγιός, τσομπάνηδες, ζυγάδες, ξοχάρηδες, περιβολάρηδες, καρβουνιάρηδες, βαρκάρηδες, αγροφύλακες….κάθονταν αυτοί οι άνθρωποι στον οντά και κουβεντιάζανε. Απ’ όξω φυσούσε ο χιονιάς κι έκανε κρύο τατάρικο, μα μέσα ήταν ζεστά σα χαμάμι. Οι μεγάλοι λέγανε ιστορίες, κι οι ιστορίες δεν τελειώνανε, ιστορίες αληθινές που γινήκανε πάνω σε αυτό κι ευτυχισμένο μέρος…Σαν ήρθε η ώρα, στρώσανε το τραπέζι. Βάλανε στη μέση έναν μεγάλο σοφρά, και γύρω του βάλανε 4 μικρότερους που είχανε απάνω του πουλιού το γάλα…Σαν αποφάγανε, έκοψε ο γούμενος την βασιλόπιτα με ευλάβεια σαν να ‘κανε Λειτουργία…Τα γλυκοχαράματα, χτύπησε η καμπάνα, κι όλοι σηκωθήκανε, εξόν από τα παιδιά. Ο Βοριάς είχε μαϊνάρει. Μπήκανε στην εκκλησιά. Ως να πούνε τον Εξάψαλμο, έφεξε για τα καλά».
Διηγήματα που μας αποκαλύπτουν Αγίους και απλούς ξωμάχους, κακούργους και ληστές, εκεί στη πατρίδα της νιότης του, μες “στα μπουγάζια και τις ακρογιαλιές της βλογημένης Ανατολής”.
Γ} Ποίηση – Δοκίμιο – Ιστορία | Τέλλος Άγρας “Τα Ποιήματα”
Ο κατεξοχήν μελετητής του Τέλλου Άγρα, ο Κώστας Στεργιόπουλος θεωρεί πως ανάμεσα στους ποιητές του “νεοσυμβολισμού” ο Τέλλος Άγρας υπήρξε ο πιο σημαντικός ίσως μετά τον Κ. Καρυωτάκη.
ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ
Πικρό Ψυχοπαράσκευο
των κάμπων, βασιλεύει
κι ο Γέροντας τις μακρινές
ψυχούλες μνημονεύει…
Ρηχά πινάκια, φτωχικό
το στάρι με τα ρόδια,
χάμω, στης Άγιας Τράπεζας
τ’ απόθεσαν τα πόδια.
Στα ψυχοχάρτια, αδιάβαστες
γραφές, ψηφιά σβησμένα:
κι οι αρφανούλες οι άμοιρες
προσεύχονται ολοένα
και των κεριών το παίξιμο
περίλυπα ιλαρώνει
τ’ αυγερινό τους πρόσωπο
που η νιότη ξημερώνει.
Ο ποιητής αναζητεί με τρόπο επίμονο το νόημα της ανθρώπινης καθημερινότητας. Στα ποιήματά του κυριαρχεί μια αίσθηση διάλυσης και μια αθεράπευτη παραφωνία μεταξύ πραγματικότητας κι επιθυμίας. Επιφανειακές σχέσεις σε ένα φυσικό σκηνικό ανάλογο με τη σκληρή πραγματικότητα (μαραμένα τριαντάφυλλα, θαμπά πεζοδρόμια, ωχρώτατο λυκόφως, ράθυμο χώμα, φως χλωμό, αταίριαστα πουλιά κ.ο.κ), αλλά υπάρχει κι ενδόμυχα η επιθυμία για αλλαγή.
ΚΑΜΠΑΝΑ ΤΡΕΜΟΥΛΙΑΖΕΙ…
….
Στις πρώτες σε κοιτάζω
των Φαναριών αχτίνες
λουλούδια σου αγοράζω,
μοιράζω ελεημοσύνες…
Μεσ’ απ’ το θάμα πάμε…
κι όλο σ’ ακούω στ’ αυτιά μου:
“Απόψε είναι σα να ‘μαι
σ’ ένα ταξίδι γάμου”
0
