Το βιβλίο το οποίο θα μοιραστώ με χαρά μαζί σας, ως πρόταση αυτού του Σαββατοκύριακου για το The Book.Gr είναι  “Η Κερασοβίτισσα νύφη: Αφηγήσεις ζωής και ανθρωπολογική ανάλυση“ από τις εκδόσεις Δωδώνη και την Ανδρομάχη Μπούνα. Χαρά, γιατί είναι πάντα ευχής έργον το να «πέσεις» πάνω σε ένα ανάγνωσμα που θα σε ανταμείψει για το χρόνο που αφιέρωσες.

 

  Μεσοβδόμαδα βράδυ κι αφού είχα τακτοποιήσει όλες μου τις υποχρεώσεις, έστρεψα το ενδιαφέρον μου στο νέο μου βιβλίο. Πήρα μια γερή ρουφηξιά από τις σελίδες του, όπως κάνω με όλα τα καινούρια βιβλία και ξεκίνησα να διαβάζω το εισαγωγικό σημείωμα. Σήκωσα τα μάτια μου κάπου στη σελίδα 73 στο τέλος μιας ενότητας στη μέση του βιβλίου για να δω οτι είχε περάσει μια ώρα και κάτι· μία ώρα μέσα στην οποία είχα απορροφηθεί τελείως.

  Η Ανδρομάχη Μπούνα είναι κοινωνική ανθρωπολόγος και Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας σε θέματα κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης και ταυτότητας φύλου. Με θέματα ταυτότητας έχει να κάνει κι αυτό το βιβλίο των 140 σελίδων (καθαρό περιεχόμενο) και ουδεμία σχέση έχει με κάποιο ανθολόγιο αφηγήσεων του παρελθόντος που συνθέτουν μια ρομαντική εξιστόρηση για περασμένες νεότητες. Αντιθέτως υπάρχει, κοντά στις συνεντεύξεις και την επιτόπια έρευνα ανθρωπολογική ανάλυση στηριγμένη στην σύγχρονη βιβλιογραφία ενώ, στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, διατυπώνεται η άποψη της συγγραφέως για την επιβίωση του θεσμού του γάμου, την εξέλιξή του και τη θέση της γυναίκας μέσα σε αυτόν.

  Μέσα από την κερασοβίτισσα νύφη και τα ήθη και έθιμα του γάμου αναδεικνύονται γλαφυρά οι κοινωνικοί μετασχηματισμοί του ρόλου της γυναίκας στην Ελλάδα μέχρι περίπου το ’80. Το κοινωνικό status της διαμορφώνεται υποχρεωτικά από το χρονικά καθορισμένο τρίπτυχο κόρη-νύφη-μάνα. Από αντικείμενο γίνεται υποκείμενο και στη συνέχεια υποκείμενο αξίας που χαίρει σεβασμού όταν δίνει συνέχεια στην οικογένεια και στο όνομα του άντρα της.

 

“…Έπρεπε να προικίζουν όλες τους τις κόρες, όπως διηγείται ο κος Παπαϊωάννου, οι οικογένειες που είχαν πολλά κορίτσια δυσανασχετούσαν  λόγω της προίκας που έπρεπε να μοιράσουν, βέβαια για το καλό των γυναικών το 1982 καταργήθηκε ο θεσμός της προίκας και αντικαταστάθηκε με τη γονική παροχή“

 

“…Θυμάμαι είχα στείλει φωτογραφία του άνδρα μου στον πατέρα μου, του έγραφα: Σεβαστέ μου μπαμπά, την δεξιάν σας ασπάζομαι καθώς και ο άγνωστος γαμπρός σας. Μπαμπά μου, μπορείτε να μας γράψετε τις εντυπώσεις από τον γαμπρό του μέλλοντος, ακόμα και από μακρυά έπρεπε να εγκρίνει ο πατέρας (Λ.Β.,1934)”

 

“…ζούσα με πεθερό και παππού. Κοιμόμασταν μαζί με τον παππού. Δεν με άφηνε να κοιμηθώ, κάθε βράδυ κάναμε μετάνοιες. Μου έλεγε, νύφη, σήκω να συγχωρεθούμε, γιατί θα πεθάνω, δε θα ζήσω άλλο. Δεν κοιμόταν γιατί φοβόταν μην πεθάνει, να ζήσω ακόμα μια μέρα έλεγε (Α.Τ.,1950)”

 

“…αυτόν τον ρόλο της προετοιμασία της κοπέλας, τον αναλάμβαναν η μητέρα της, η μάνα τρανή της, και, σε κάποιες περιπτώσεις, ο πατέρας της όταν δεν ήταν σε ταξίδι ...να είσαι σεβαστή, να σέβεσαι τον άνδρα σου, και να παρεξηγείσαι μαζί του δε θα μου τα λες εμένα, γιατί εγώ μετά θα τον βλέπω με άλλο μάτι ενώ εσύ θα τα ξαναφτιάξει μαζί του (Λ.Ζ., 1945)”

 

“…στις δύσκολες αυτές στιγμές της Νύφης, δίπλα τους ήταν οι υπόλοιπες γυναίκες, οι άνδρες ήταν είτε στην ξενιτιά είτε επίτηδες τους λέγανε διάφορες δικαιολογίες για να απουσιάζουν, …τους βάζαμε για ύπνο γιατί δεν θέλαμε να είναι εκεί μαζί μας. Η γυναίκα είχε κοινωνικοποιηθεί, μεγαλώσει με τέτοιον τρόπο ώστε να βρίσκει στη συναναστροφή με τις άλλες γυναίκες την οικειότητα και τη συναισθηματική πλήρωση που δεν είχε στη σχέση με τον άνδρα της…”

 

Στις μέρες μας, όπου επικρατεί η άποψη ότι ο γάμος ως κοινωνικός θεσμός περνάει κρίση, το πόνημα της κας Μπούνα είναι άκρως επίκαιρο καθώς αποτελεί μια ουσιώδη και βαθιά πραγματεία πάνω στη σχέση των φύλων ενώ συνιστά πηγή άντλησης θεμάτων προς συζήτηση στην οικογένεια, στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο.

Καλή ανάγνωση φίλοι μου!

 

 

4