Τη σειρά δοκιμίων Altera Pars συνεχίζει ένα κείμενο της Ηρώς Σκάρου για το βιβλίο της “Η ζωή όπως είναι” που κυκλοφόρησε το 2020 από τις εκδόσεις Κέδρος.
Κείμενο: Ηρώ Σκάρου
«Ωραίες οι ιστορίες σου», μου λένε. «Αφού όμως τα καταφέρνεις, γιατί δεν γράφεις ένα μυθιστόρημα;»
Υπάρχει η άποψη ότι οι νέοι συγγραφείς ξεκινάνε με τη μικρή φόρμα γιατί είναι πιο εύκολη και λιγότερο απαιτητική. Κι εγώ, δύο χρόνια μετά το πρώτο μου βιβλίο, εμφανίζομαι με άλλη μία συλλογή διηγημάτων. Βολεύτηκα ή μήπως τεμπελιάζω; Ακαμάτρα δεν είμαι, παρόλο που έτσι ονομάζεται το χωριό καταγωγής μου στην Ικαρία. Σκαράτο λέγεται η γειτονιά, κι όσο για το επίθετο που κληρονόμησα, εικάζεται ότι κάποιος πρόγονος κάτι σκάρωνε. Ιστορίες ή μήπως φάρσες στους συγχωριανούς; Μπορεί και να κατασκεύαζε πλεούμενα, γερά σκαριά. Σε κάθε περίπτωση, αντιλαμβάνομαι μια αναλογία με αυτό που κάνω εγώ. Κάτι σχεδιάζω, κάτι δημιουργώ. Με στόχο, το αποτέλεσμα να πιάσει, ταξιδεύοντας, φιλόξενα λιμάνια. Να φτάσει σε βιβλιόφιλους που, όπως κι εγώ, αφήνονται να βυθιστούν σε μια ιστορία. Εδώ βρίσκεται ο λόγος που, και ως αναγνώστρια, αγαπώ το διήγημα· η εμβάθυνση, που γίνεται αναγκαία στη μικρή φόρμα λόγω του αφαιρετικού λόγου και της υπαινικτικής δράσης.
Κάτι ακόμη που ακούω συχνά: «Πώς εσύ, ένας χαμογελαστός και αισιόδοξος άνθρωπος, γράφεις τόσο σκοτεινές ιστορίες;»
Καταρχάς, ναι, μ’ αρέσει το χαμόγελο. Και το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Είναι ένας άμεσος και ανέξοδος τρόπος βελτίωσης της εμφάνισης. Και ναι, είμαι οπτιμίστρια με την έννοια ενός αποφθέγματος του Τσώρτσιλ: «Ένας αισιόδοξος βλέπει μια ευκαιρία σε κάθε καταστροφή. Ένας απαισιόδοξος βλέπει μια καταστροφή σε κάθε ευκαιρία». Πιστεύω, πως μέσα από έναν μικρό ‘θάνατο’ μπορεί κάποιος να βγει αναγεννημένος. Έτσι, γράφω για καταστάσεις που, ανάλογα με το πώς θα ιδωθούν, μπορεί να είναι συντρίμμια ή ελπίδες. «Η ζωή όπως είναι», ο τίτλος του τελευταίου μου βιβλίου, είναι εμπνευσμένος από μια φράση του έργου «Δον Κιχώτης»: «…τι μεγαλύτερη τρέλα απ’ όλες, να βλέπεις τη ζωή όπως είναι και όχι όπως θα έπρεπε να είναι». Ο ήρωας του Θερβάντες ονειρεύεται περιπέτειες και αναζητά υψηλά ιδανικά. Περιπλανιέται αντιμετωπίζοντας τον κόσμο όπως θα έπρεπε να είναι. Έχει όμως ακόλουθο τον Σάντσο Πάντσα, ο οποίος τον προσγειώνει καθώς αντικρύζει τη ζωή όπως είναι πραγματικά. Ο συγκερασμός των δύο χαρακτήρων είναι δύσκολος αλλά εφικτός. Μπορεί ο άνθρωπος να μην αρνηθεί ούτε την πραγματικότητα ούτε τις φιλοδοξίες του.
Σε ό,τι τώρα αφορά τον χαρακτηρισμό «σκοτεινά ή μαύρα» για τα διηγήματά μου, να πω εδώ πως ουδεμία σχέση έχουν με γοτθικό τρόμο. Αν κάτι υπάρχει που θα μπορούσε, ενδεχομένως, να προκαλέσει μια ανατριχίλα αυτό είναι η ρεαλιστική απεικόνιση καταστάσεων. Συχνά, η πραγματικότητα είναι πιο τρομακτική από τη φαντασία.
Γιατί επιλέγω να διηγούμαι ‘σκοτεινές’ ιστορίες; Επειδή μέσα απ’ αυτές αναδύονται τα θέματα που με απασχολούν. Γράφοντας καταλαβαίνω καλύτερα τον κόσμο. Ερευνώ χαρακτήρες και συμπεριφορές. Συμπάσχω, κατανοώ, μαθαίνω. Η κάθε μία ιστορία που αποφασίζω να μοιραστώ έχει συνήθως έναυσμα μια εικόνα που είδα ή μια φράση που άκουσα και μου έκανε εντύπωση. Επινοώντας στη συνέχεια τις ειδικές λεπτομέρειες αφήνω τους ήρωές μου να αναδείξουν, μέσω της δράσης τους, μια πτυχή της σύγχρονης πραγματικότητας. Και για επανέλθω, κλείνοντας, στο θέμα μικρή v.s. μεγάλη φόρμα, το κάθε διήγημα εστιάζει στο μερικό αλλά όλα μαζί συνθέτουν κάτι μεγαλύτερο· μια πανοραμική θέαση της ζωής όπως είναι.
Το βιβλίο “Η ζωή όπως είναι” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος
Η Ηρώ Σκάρου κατάγεται από την Ικαρία. Μεγάλωσε στη Σύρο και στην Αθήνα. Με σπουδές στη φιλοσοφία και μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων, εργάστηκε σε θέσεις επικοινωνίας και μάρκετινγκ. Άλλαξε πορεία ύστερα από μία εκπαίδευση στη διδασκαλία της γιόγκα. Με τη συλλογή διηγημάτων της Μια χαρά είναι (εκδόσεις Γκοβόστη, 2018) ήταν υποψήφια για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου στην πεζογραφία του περιοδικού ο Αναγνώστης. Αγαπά τη μικρή φόρμα και τα μεγάλα ταξίδια.
0