Τη σειρά δοκιμίων Altera Pars συνεχίζει ένα κείμενο του Γρηγόρη Αζαριάδη για το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο “Παραπλάνηση” που κυκλοφόρησε στις αρχές του Ιούλη από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

 

 

Κείμενο: Γρηγόρης Αζαριάδης

 

 

Μιλώντας για τη νεαρή “ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ” θα ήθελα να σταθώ σε οκτώ σημεία που θεωρώ σημαντικά:

  1. Τα τελευταία χρόνια και πάντα στο πλαίσιο της προώθησης του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος, έχω αποφασίσει να γράφω αυτό που αποκαλώ «ελληνικό ευρωπαϊκό» αστυνομικό μυθιστόρημα, τουτέστιν ένα μυθιστόρημα που ανταποκρίνεται σε ευρωπαϊκές προδιαγραφές, αλλά διατηρεί τον ελληνικό του χαρακτήρα. Πιστεύω ότι οι Έλληνες αστυνομικοί συγγραφείς δεν υστερούν καθόλου έναντι του μέσου όρου των αντίστοιχων Ευρωπαίων. Και προκαλώ τους αναγνώστες να κρύψουν το όνομα του συγγραφέα, να διαβάσουν ένα ελληνικό μυθιστόρημα και στο τέλος να αποφασίσουν αν το έχει γράψει Έλληνας ή ξένος.

  2. Μετά τον «ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟ» και η «ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ» ακολουθεί τον δρόμο του ελληνικού ευρωπαϊκού αστυνομικού μυθιστορήματος. Ακόμη περισσότερο, αποτελεί ένα πολυεπίπεδο, πολυμορφικό και τελικά διαστροφικό mind game. Ένα παιχνίδι παραπλάνησης, που παίζεται σε διαφορετικά επίπεδα μέσα στο μυθιστόρημα (από τον συγγραφέα ήρωα του βιβλίου Πατρίκιο προς την ψυχολόγο Βάλενταλ και αντιστρόφως, από τον Πατρίκιο προς την αστυνόμο Τρύπη κλπ κλπ) και τελικά από τον πραγματικό συγγραφέα Γρηγόρη Αζαριάδη προς τους πραγματικούς αναγνώστες του βιβλίου! Τίποτε δεν είναι αυτό που φαίνεται στην αρχή, όλα βαδίζουν σε κινούμενη άμμο και τα σύνορα μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας αλληλοκαταργούνται σε συνεχή βάση.

  3. Για να επιτευχθεί αυτή η συνεχής μετάβαση από το πραγματικό στο φανταστικό και αντίστροφα, απαιτήθηκε να περιοριστεί σε κάποιο βαθμό η συμμετοχή της συμπαθούς αστυνόμου Τρύπη και της ομάδας της υπέρ της συμμετοχής του διαταραγμένου Πατρίκιου και της επίσης διαταραγμένης Βάλενταλ. Να αφαιρεθεί μέρος του ρεαλιστικού «police procedural» υπέρ του φανταστικού στοιχείου και της ψυχολογικής διαταραχής.

  4. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου αστυνομικού μυθιστορήματος είναι και ο σφιχτός, γρήγορος έως και μερικές φορές καταιγιστικός ρυθμός, ο ρυθμός που καταγράφεται στις σύγχρονες τηλεοπτικές σειρές (βλέπε NETFLIX). Αυτό έχω ακολουθήσει και στον «ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟ» και στην «ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ»… πολλές εναλλαγές, μικρά – σφιχτά κεφάλαια, αρκετές μικρές παράλληλες ιστορίες των πρωταγωνιστικών και δευτερευόντων χαρακτήρων και κυρίως αρκετές ανατροπές. Ουσιαστικά, ένα μάλλον «οπτικοποιημένο» μυθιστόρημα.

  5. Παράλληλα, στο πλαίσιο των αγαπημένων μου πειραματισμών, έχω προσπαθήσει να εισάγω «νεωτεριστικά» στοιχεία. Μετά τον ενεστώτα χρόνο, που δοκίμασα αρχικά στον «ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟ», στην «ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ» προσέθεσα και την διπλή, παράλληλη, πρωτοπρόσωπη αφήγηση των δύο κεντρικών χαρακτήρων, του συγγραφέα Πατρίκιου και της ψυχολόγου Βάλενταλ. Με τον τρόπο αυτό τονίζονται οι διαφορετικές οπτικές και οι εμμονές των δύο ηρώων και ενισχύεται δραματικά η αίσθηση του mind game και της παραπλάνησης.

  6. Θεωρώ ότι υπάρχουν «εμπορικά» αστυνομικά μυθιστορήματα, που απευθύνονται σε ένα ευρύτερο κοινό. Στόχος τους να διασκεδάσουν και να ψυχαγωγήσουν το κοινό, να του προσφέρουν κάποιες ευχάριστες ώρες. Αυτά τα μυθιστορήματα είναι ευκολονόητα και διαβάζονται εύκολα και παντού … στις παραλίες, στο μετρό. Υπάρχουν και άλλα αστυνομικά μυθιστορήματα, που απευθύνονται σε ένα μικρότερο κοινό. Σε επίμονους και ενημερωμένους αναγνώστες. Δεν είναι ευκολονόητα, αντιθέτως απαιτούν υψηλή ένταση κατά την ανάγνωση, καθώς έχουν στόχο να προβληματίσουν τον εγκέφαλο του αναγνώστη. Σε γενικές γραμμές, η «ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ» πιστεύω ότι ανήκει στην δεύτερη κατηγορία.

  7. Η πολυεπίπεδη παραπλάνηση της «ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗΣ» αφήνει πολλές ανοιχτές οπτικές/ερμηνείες στη διάθεση του αναγνώστη. Η επιμονή μου στο «ανοιχτό» τέλος και στην «αυτενεργοποίηση» του αναγνώστη, που έχει φανεί από το πρώτο μου μυθιστόρημα, τους «ΠΑΛΙΟΥΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ», εδώ φτάνει σε σχεδόν διαστροφικό επίπεδο. Διαφορετικοί αναγνώστες μπορούν να ερμηνεύσουν διαφορετικά το κείμενο και να υποδείξουν διαφορετικά πρόσωπα ως δολοφόνο! Και αυτό μπορεί να γίνει χωρίς αυτός που έχει διαφορετική άποψη να μπορεί να το στοιχειοθετήσει! Υπάρχει ο Πατρίκιος, υπάρχει η Βάλενταλ, υπάρχει και η τρίτη κορυφή του ισόπλευρου τριγώνου, η Ηλιάνα Πετράκη. Κι αν προσθέσουμε τις σκιές που τους ακολουθούν, ή εν πάσει περιπτώσει νομίζουν ότι τους ακολουθούν … Ε, τότε το πράγμα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο.

  8. Η προηγούμενη παράγραφος μπορεί όντως να αγγίξει τα όρια ενός διαστροφικού mind game, αν λάβουμε υπόψη ότι μέχρις ενός σημείου το βιβλίο γράφεται από τον εμμονικό Ιωάννη Πατρίκιο, που πάσχει από Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες και δεν θυμάται κάποια γεγονότα. Αλλά, υπάρχει κι ο πραγματικός συγγραφέας, ο Γρηγόρης Αζαριάδης … Εδώ, υπάρχει ένα σκοτεινό σημείο, που η κριτική δυσκολεύτηκε σε μεγάλο βαθμό να αναδείξει. Τουτέστιν, το ερώτημα που αιωρείται είναι «μέχρι ποίου σημείου γράφει ο ήρωας του μυθιστορήματος Πατρίκιος και από ποιο σημείο αρχίζει να γράφει ο Αζαριάδης ;» Είναι αυτονόητο ότι η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα έχει μεγάλη σημασία για την ερμηνεία που μπορεί κάθε αναγνώστης να δώσει στο τέλος! Είπαμε … Η «ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ» απευθύνεται σε ενημερωμένους, επίμονους κι ευφυείς αναγνώστες.

 

 

Γρηγόρης Αζαριάδης

“Παραπλάνηση”

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

ISBN: 978-618-03-2176-0

Σελίδες: 480

Τιμή: 17,70€

 

 

Ο Γρηγόρης Αζαριάδης γεννήθηκε στην Αθήνα τον Φλεβάρη του 1951. Το πρώτο του μυθιστόρημα Παλιοί λογαριασμοί εκδόθηκε το 2012. Ακολούθησαν Η τελευταία παράσταση της Μαρίνας Φιλίππου και Το μοτίβο του δολοφόνου, που κυκλοφόρησαν το 2013 και το 2015 αντίστοιχα. Το 2018 εκδόθηκε ο Σκοτεινός λαβύρινθος. Κριτικές του για αστυνομικά μυθιστορήματα και θεωρητικά άρθρα του για την αστυνομική λογοτεχνία δημοσιεύονται σε εφημερίδες (ΤΑ ΝΕΑ και ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ) και διάφορα sites.

Λατρεύει τη γαλλική σχολή και ιδιαίτερα το polar και το κλασικό noir. Αγαπημένοι του συγγραφείς ο Ρέιμοντ Τσάντλερ, ο Ζαν Πατρίκ Μανσέτ και το ζεύγος των Σουηδών Σγιεβάλ-Βαλέε και οι ποιοτικοί Σκανδιναβοί επίγονοί τους.

 

 

0