Το TheBook.Gr προτείνει γι’ αυτό το Σαββατοκύριακο την «Retroland: Ιστορικός τουρισμός και η αναζήτηση για το αυθεντικό» του Βάλεντιν Γκρέμπνερ από τις εκδόσεις Λέμβος.

 

 

 

Ο Βάλεντιν Γκρέμπνερ ζει και εργάζεται στην Ελβετία. Είναι καθηγητής Ιστορίας του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης στο Πανεπιστήμιο της Λουκέρνης. Είναι συγγραφέας πολυάριθμων βιβλιων για την ιστορία του πολιτισμού και της επιστήμης.

Ο συγγραφέας διερωτάται: Ο ιστορικός τουρισμός είναι της μόδας, γιατί άραγε;

[.. Η πρώτη ύλη της βιομηχανίας του τουρισμού δεν είναι τα παρθενα τοπία ή χώρος, που συρρικνώνεται με τα σύγχρονα μέσα μεταφοράς. Είναι ο χρόνος. Οι διακοπές όπως θα ήθελα να δείξω σ’ αυτό το βιβλίο, για περισσότερο από 150 χρόνια, δεν είναι μόνο η υπόσχεση για έντονα συναισθήματα αλλά και για αναπαράσταση εποχής. Οι διακοπές υπόσχονται το ταξίδι στο παρελθόν, που έχει συντηρηθεί με έναν μαγικό τρόπο και είναι ξανά προσβάσιμο. Ο Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ, ο οποίος το 1958 διατύπωσε μια αιχμηρή και μέχρι και σήμερα αξίανάγνωστη Θεωρία του τουρισμού, επεσήμανε το φαινόμενο, πενήντα χρόνια αργότερα σε μια συνέντευξη. Η ιστορία, λέει,  είναι το μόνο μέρος που έχει ακόμα εξωτικές ποιότητες. «Η μοναδικά αληθινή ξένη χώρα είναι το παρελθόν»..]

«Για τους τουρίστες η ιστορία γίνεται προσωπική εμπειρία, κάτι που επισκέπτονται για να ψυχαγωγηθούν. Παραμένει αναλλοίωτη απ’ αυτό; Τι είδους τόποι δημιουργούνται τότε; »

Στο εισαγωγικό κεφάλαιο εξετάζονται οι αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στον εμπορικό και επιστημονικό χειρισμό του ιστορικού υλικού (μνημεία κι εκδηλώσεις του παρελθόντος).

Στο δεύτερο κεφάλαιο, πιάνουμε το νήμα από τον ύστερο Μεσαίωνα, 500 και πλέον χρόνια πριν, οταν μοναχοί με επιχειρηματικό πνεύμα ξεκινούν ουσιαστικά αυτό που ονομάζεται ιστορικός τουρισμός αναδημιουργώντας τα Sacri Monti στο Πιεμόντε (μτφρ Ιερά βουνά). Τότε, οι επισκέπτες (προσκυνητές ως επί το πλείστον) έχουν την ευκαιρία να δουν το βιβλικό γεγονός σε φυσικές διαστάσεις, χρώμα και αφή.

Το τρίτο κεφάλαιο συνοψίζεται στην παρακάτω παράγραφο:

«Ο ενθουσιασμός για τον Μεσαίωνα, ο οποίος το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν ακόμα υπόθεση σχετικά μικρών κύκλων μορφωμένων ανθρώπων όπως ο Χάινριχ φον Κλάιστ, έγινε πολύ πιο έντονος στο πρώτο τρίτο του 19ου αιώνα ως προσωποποίηση αυθεντικής ρίζας, βαθιάς συνεκτικότητας και εντονότερων συναισθημάτων. Αυτό είχε να κάνει επίσης με το ότι τα έθνη του 19ου αιώνα -τα περισσότερα από τα οποία ήταν ολοκαίνουρια- χρειάζονταν επειγόντως ένα τέτοιο ένδοξο παρελθόν.»

Επίσης παρουσιάζεται ο καταλυτικός ρόλος που διαδραμάτισε η επέκταση του σιδηροδρόμου αλλά και η χρήση της φωτογραφικής μηχανής στην διάδοση του ιστορικού τουρισμού.

Το τέταρτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην μετά-παραγωγή πλέον της ιστορίας. ≪Πώς δημιουργούνται ≪αυθεντικά≫ σκηνικά και κεφαλαιώδεις έννοιες που εργαλειοποιούνται πολιτικά;≫

Το πέμπτο κεφάλαιο, το οποίο προσωπικά μου φάνηκε και το πιο ενδιαφέρον απ’ όλα, ασχολείται με το εξής: ≪Τι νέο προκύπτει όταν το παρελθόν -το εξαφανισμένο από παλιά- το επισκέπτεται κάνεις για αναψυχή;≫

Το βιβλίο είναι γραμμένο σε πολύ απλή γλώσσα αν και είναι δοκιμιακού χαρακτήρα. Το περιεχόμενο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, επίσης αποτελεί μια πλούσια πηγή βιβλιογραφίας σε σχέση με έννοιες όπως το ≪αυθεντικό≫ και η ≪ιστορική ταυτότητα≫ αλλά και χρονικές περιόδους όπως αυτές του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης.

≪Ο τουρισμός σήμερα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος κλάδος υπηρεσιών του πλανήτη, με συνολικό ποσοστό 10% του ΑΕΠ παγκοσμίως: το 2016 12% κάτοικοι του πλανήτη -ένας στους 8- ταξίδευαν ως τουρίστες. ≫

≪Ο σύγχρονος τουρισμός είναι μια μηχανή ανάκτησης χρόνου, μια υπηρεσία επαναφοράς. Κατά τη διάρκεια των διακοπών -και μόνο τότε- καλό θα ήταν να μας δωθεί πίσω ο χρόνος που δεν είχαμε αλλού, ή που όταν τον είχαμε τον περάσαμε ανόρεχτα. ≫

Καλή ανάγνωση!

1