Το The Book.Gr προτείνει για αυτό το Σαββατοκύριακο το βιβλίο του Ηλία Βενέζη “Γαλήνη” που κυκλοφόρησε το Δεκέμβρη του 1939. Από το 1953 (6η έκδοση) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Εστίας.
Είπε, σώπασε, κι ακούμπησε το ραβδί του, κοιτάζοντας μες στα μάτια το κοπάδι τους Φωκιανούς. Ένα σούσουρο έγινε τότε ανάμεσα στους πρόσφυγες. Η φωνή του τόπου, που μιλούσε μέσο του γέροντα, τα δεινά και το όραμα του θανάτου, φοβερού και βέβαιου, που έσυρε πάνω απ τα κεφάλια τους, τους είχε μουδιάσει, σκόρπισε μέσα τους το φόβο, πυκνό σύννεφο σε γυμνό ουρανό. Στέκαν βουβοί, γυμνά δέντρα, γυμνές ρίζες που σαλεύουν στα τυφλά, μπλέκουν μες στον αγέρα τα πλοκάμια τους, τυραννισμένα και βίαια, γυρεύοντας, με το ένστιχτο των πραγμάτων, χώμα.
Το μυθιστόρημα περιγράφει την επική πορεία ενός πλήθους εξαντλημένων και απογοητευμένων ανθρώπων, Μικρασιατών προσφύγων του 1922, που κατεύθυνσή τους είναι κάποια έρημη ακτή της Αττικής, που θα προσπαθήσουν να τη μεταβάλουν σε κατοικήσιμο χώρο. Η ελπίδα για στοργή κι αγάπη σε μια φιλόξενη γωνιά που μετατρέπεται σε μια μαρτυρική διαμονή. Τα ανθρώπινα όρια δοκιμάζονται και η αστάθεια της ήδη κλυδωνισμένης ψυχής αντικρίζει με ατέρμονο τρόπο το εφιαλτικό προσωπείο της νέας πατρίδας.
Ε, λοιπόν! φώναζε ο γέροντας, φωνάζαν τώρα κ οι άλλοι βοσκοί. Μείνετε, λοιπόν, και θα δούμε ποιος θα στεριώσει σ αυτή τη γη! Θα σας χτυπήσουμε όπου σας βρούμε, θα σκοτώσουμε τα ζωντανά σας αν τύχει και κάμετε, θα πατήσουμε τα σπαρτά σας αν ριζώσουν! Χάρη ποτέ σας δε θα βρείτε σ εμάς και στα παιδιά μας, ίσαμε που να ξεκληριστεί η φύτρα σας και να σβήσει!
Οι ήρωες κινούνται έχοντας το βαρύ φορτίο μιας σκληρής μοίρας αλλά και της σκληροτράχηλης αντιμετώπισης των ντόπιων οριοθετώντας τους σε ένα πεδίο περισσότερο συμβολικό. Οι προσπάθειές τους και η επιμονή της διατήρησή τους σε αυτή τη νέα φάση της ζωής αποπνέουν μεν ζωντάνια, οι ίδιοι όμως έχουν περιβληθεί το συμβολικό ένδυμα που υπακούει στη ποιητική διάθεση του συγγραφέα παρ’ όλη τη ρεαλιστική ατμόσφαιρα του κειμένου. Η “Γαλήνη” είναι ένα διαχρονικό έργο κι όχι απλά άλλη μια τοιχογραφία της εποχής της.
Η φωνή του τόπου… τους είχε μουδιάσει, σκόρπισε μέσα τους το φόβο, πυκνό σύννεφο σε γυμνό ουρανό.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα…
O Ηλίας Βενέζης γεννήθηκε το 1904 στο Aϊβαλί της Mικράς Aσίας και πέθανε το 1973 στην Aθήνα. Kατά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο Bενέζης συλλαμβάνεται από τους Tούρκους και στέλνεται στα τάγματα εργασίας (Σεπτέμβριος 1922). Tο 1931 εκδίδεται στη Mυτιλήνη “Tο Nούμερο 31328”. Tο βιβλίο καθιερώνει τον Bενέζη ως συγγραφέα· είναι μόλις είκοσι έξι ετών.
Το μυθιστόρημά του “Γαλήνη”, βραβεύεται με το Kρατικό Bραβείο Λογοτεχνίας και με Έπαινο της Aκαδημίας Aθηνών. Το Δεκέμβρη του 1943 κυκλοφορεί η “Aιολική Γη”. Η έκδοση εξαντλείται μέσα σε δύο εβδομάδες.
Aμέσως μετά τον πόλεμο, τα βιβλία του Bενέζη μεταφράζονται σε πολλές γλώσσες και είναι τα πρώτα που φέρνουν την άγνωστη ως τότε ελληνική λογοτεχνία έξω από τα σύνορα της χώρας.
0