Το The Book.Gr προτείνει για αυτό το Σαββατοκύριακο το βιβλίο “Η δύναμη και ο πλούτος του εφηβικού εγκεφάλου” του Daniel J. Siegel, MD από τις Εκδόσεις Κάκτος σε μετάφραση της Μυρσίνης Γκανά.
“Με δύο εφήβους στην προσωπική μου ζωή μου πλέον, έναν στα είκοσι κάτι και μία λίγο πριν από τα είκοσι, βρίσκομαι κάθε μέρα αντιμέτωπος με τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένας γονιός δύο ατόμων που περνούν αυτή τη φάση της ζωής τους. Και ο ρόλος μου ως πατέρα μου φέρνει επίσης στον νου τις αναμνήσεις και το νόημα των δικών μου εφηβικών χρόνων.”
“Αυτό που μου έχει κάνει εντύπωση μέσα από κάθε έναν από αυτούς τους ρόλους είναι ότι δεν υπάρχει βιβλίο που να αποκαλύπτει ότι η εφηβεία είναι στην πραγματικότητα η περίοδος με τη μεγαλύτερη δυναμική ως προς το θάρρος και τη δημιουργικότητα. Η ζωή παίρνει φωτιά όταν μπαίνουμε στην εφηβεία. Και αυτές οι αλλαγές δεν είναι κάτι που πρέπει να αποφύγουμε ή απλώς να υπομείνουμε, αλλά κάτι που χρειάζεται να ενθαρρύνουμε. Το βιβλίο αυτό γεννήθηκε από την ανάγκη να εστιάσουμε στα θετικά αυτής της περιόδου, τόσο για τους εφήβους όσο και για τους ενήλικες.”
Δεν ξέρω τι να σας πρωτοπώ για αυτό το βιβλίο. Κατ’ αρχάς, από τον τίτλο δεν περίμενα να με αφορά και μάλιστα άμεσα, αφ’ ενός γιατί ούτε έφηβη είμαι (το ηλικιακό εύρος ορίζεται εδώ από τα 12-24 χρόνια) ούτε έχω παιδιά στην εφηβεία και αφ’ ετέρου γιατί πίστευα ότι ότι δεν θα διαβάσω κάτι καινούριο για αυτήν την περίοδο της ζωής.
Η Gordon Hellas η οποία συνεργάστηκε με τις εκδόσεις Κάκτος γι’ αυτό και άλλα εκπαιδευτικά βιβλία πραγματοποιεί με μεγάλη επιτυχία από το 2009 εργαστήρια επικοινωνίας όπως: του αποτελεσματικού γονέα, επικοινωνίας εφήβων, αποτελεσματικού δασκάλου κλπ.
Το βιβλίο αυτό με βοήθησε να δω με άλλο μάτι την δική μου περασμένη εφηβεία και να καταλάβω ότι είναι φυσιολογικό να την περάσεις ως μια “ήσυχη” περίοδο με πολλή ενδοσκόπηση αντί για την “επανάσταση” που έρχεται στο μυαλό όλων μας στο άκουσμα της λέξης εφηβεία. Επίσης ότι η ιδιοσυγκρασία του καθενός μας, δηλαδή η εγγενής τάση του νευρικού μας συστήματος να αντιδρούμε στα ερεθίσματα, είναι ξέχωρη από τον συναισθηματικό δεσμό που αναπτύσσεται ανάμεσα σε εμάς και τους γονείς μας, σε εμάς και τα παιδιά αν είμαστε γονείς. Οπότε μπορεί κάποιος να έχει επιτύχει έναν ασφαλή συναισθηματικό δεσμό με τους γονείς του στην παιδική ηλικία αλλά να βιώνει μια έντονη εφηβεία. Ή ότι δύο παιδιά μεγαλωμένα απ’ τους ίδιους γονείς μπορεί να είναι εκ διαμέτρου αντίθετα, ακόμα-ακόμα να έχουν αποτυπώσει στο μυαλό τους τις ίδιες εμπειρίες από το σπίτι τους με διαφορετικό τρόπο. Αυτό έχει να κάνει καθαρά με την γονιδιακή έκφραση και την ιδιοσυγκρασία του καθενός όπως αναφέρει ο συγγραφέας.
Στην εφηβεία χτίζουμε και γκρεμίζουμε, γκρεμίζουμε και χτίζουμε και μέσα σε όλη αυτήν την αναστάτωση οι φροντιστές μας η αν εμείς είμαστε φροντιστές κάποιου εφήβου, καλούμαστε να είμαστε διακριτικά αλλά συνειδητά και συναισθηματικά παρόντες. Και για αυτό μιλάει ο συγγραφέας Daniel J. Siegel, για τη δύναμη του να είμαστε παρόντες στη ζωή μας και στις ζωές αυτών που μας χρειάζονται. Για την ενσυναίσθηση και για την ικανότητα της απαρτίωσης (ενοποίησης) των συναισθημάτων μας που μας βοηθούν να κερδίσουμε την αρμονία στις σχέσεις. Χωρίς την ενοποίηση προκύπτει χάος ή ακαμψία στο άτομο γιατί υπάρχουν “μαύρα” διαστήματα μέσα στην επικοινωνία του με τους άλλους. Αυτό οφείλεται σε εμπειρίες της παιδικής ηλικίας που μπορεί να το πλήγωσαν βαθιά, μας εξηγεί όμως πως στην εφηβεία είναι η καλύτερη περίοδος για να τα ανασύρει και να τα δουλέψει.
Με αληθινά παραδείγματα και ασκήσεις διαβάζουμε πως μπορούμε να επιτύχουμε την επίγνωση του νου μας (της εσωτερικής διανοητικής ζωής μας), την ενσυναίσθηση και την ενοποίηση του κόσμου των συναισθημάτων μας. Ένα βιβλίο τόσο χρήσιμο για γονείς και εφήβους αλλά και εκπαιδευτικούς και ερευνητές.
Ο Daniel J. Siegel ο οποίος γεννήθηκε και ζει στο Λος Άντζελες είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής Χάρβαρντ με μεταπτυχιακές σπουδές στην Παιδιατρική, την Ψυχιατρική παιδιού και εφήβου καθώς και την Ψυχιατρική ενηλίκων. Διαθέτει τεράστια κλινική εμπειρία καθώς έχει εργαστεί ψυχοθεραπευτικά πολλά χρόνια με παιδιά, εφήβους, ενηλίκους, ζευγάρια και οικογένειες. Αυτή τη στιγμή εργάζεται ως κλινικός καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Είναι διευθυντής του Mindsight Institute και συγγραφέας πολλών best seller όπως το Brainstrom (για το οποίο γίνεται λόγος εδώ), The yes child, Parenting from the Inside Out, The Whole-Brain Child και No-Drama Discipline.
“Κατά την παιδική ηλικία, οι γονείς αντιμετωπίζονται συχνά ως τα απόλυτα πρότυπα που γνωρίζουν τα πάντα. Στην πραγματικότητα, η εφηβεία είναι η εποχή που αρχίζουμε να βλέπουμε τους γονείς μας πραγματικούς ανθρώπους, που έχω τις δικές τους ατέλειες και περιορισμούς, και όχι ως ήρωες.”
Σημείωση της γράφουσας: Δεν θυμάμαι ποτέ έβγαλα την μπέρτα του superman από τον μπαμπά μου πάντως θυμάμαι ότι κάποια στιγμή στα είκοσι-κάτι συνειδητοποίησα ότι το έχω κάνει.
“Και όσο για ενήλικες που στηρίζουν εφήβους, τέτοιες αλλαγές μπορεί να αποτελέσουν πρόκληση στο να είμαστε ανοιχτοί τα όσα συμβαίνει, να είμαστε δεκτικοί και να αποκρινόμαστε αντί να αντιδρούμε, να συνδεόμαστε αντί να διορθώνουμε.“
“Τα επιλεγμένα παραδείγματα που θα διερευνήσουμε εδώ μας προσφέρουν μία ευκαιρία να χτίσουμε πάνω στις προηγούμενες συζητήσεις μας και τα εργαλεία επίγνωσης του νου, ώστε να διαφοροποιήσουμε πώς το να παραμένουμε παρόντες σε οτιδήποτε προκύπτει, ως έφηβοι ή ως ενήλικες, αποτελεί το απαραίτητο θεμέλιο για μία υγιή και παραγωγική πορεία στην εφηβεία ανεξαρτήτως των ζητημάτων που βιώνουμε.”
“Η ιδιοσυγκρασία περιλαμβάνει την ευαισθησία μας στα όσα λαμβάνουμε από το περιβάλλον, την ένταση με την οποία αντιδρούμε σε εσωτερικά ή εξωτερικά ερεθίσματα -όπως τα ίδια μας τα συναισθήματα ή αυτά που ακούμε και βλέπουμε στον εξωτερικό κόσμο. Αυτά τα γενικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν επίσης ποιότητες όπως το αν έχουμε γενικά θετική στάση απέναντι στη ζωή και απολαμβάνουμε η αντιδρούν αρνητικά σε αλλαγές και τα καινούργια πράγματα.”
“Αν έχετε μία εγγενή προδιάθεση να είστε αντιδραστικός, ευαίσθητος και να σας προκαλεί άγχος η καινοτομία, τότε ακόμα και με ένα ιστορικό ασφαλούς συνδέσμου η ζωή θα συνεχίσει να είναι αγχωτική και με προκλήσεις. Μπορεί να μην πάσχετε από κάποια επίσημη διαταραχή, αλλά ίσως βιώνετε σημαντικό και πραγματικό άγχος.”
“Το να μάθουμε να είμαστε παρόντες μειώνει το άγχος και μειώνει ακόμα και την επίδραση της γήρανσης σε αυτές τις κεφαλές των χρωμοσωμάτων, μας των τελομερών. Ένα άλλο εκπληκτικό εύρημα αυτών των ερευνών είναι ότι το να μάθουμε να είμαστε παρόντες δεν μας κάνει μόνο πιο υγιείς αλλά και πιο ευτυχισμένους. Τα κύτταρά μας θα μας ευχαριστούν καθώς μαθαίνουμε να είμαστε περισσότερο παράγοντες στη ζωή!“
Καλή ανάγνωση!
Το βιβλίο του Daniel J. Siegel “Η δύναμη και ο πλούτος του εφηβικού εγκεφάλου” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάκτος
0