Οι εκδόσεις Πόλις παρουσιάζουν το εκδοτικό τους πρόγραμμα για την περίοδο, Σεπτέμβριος 2020 – Μάρτιος 2021.
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
James Baldwin
“Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει”
μετάφραση: Άλκηστις Τριμπέρη
Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει, θα μας έλεγε αυτά περίπου: Η δεκαεννιάχρονη Τις είναι ερωτευμένη με τον Φόνι, έναν νεαρό μαύρο γλύπτη. Κατηγορούμενος για τον βιασμό μιας Πορτορικανής, ο Φόνι ρίχνεται στη φυλακή. Όταν η Τις ανακαλύπτει ότι είναι έγκυος, η οικογένεια της Τις και ο πατέρας του Φόνι αποφασίζουν να αγωνιστούν για να αποδείξουν την αθωότητά του ενώπιον ενός δικαστικού μηχανισμού από τον οποίο οι Μαύροι θεωρούνται ως οι «ιδεώδεις ένοχοι». Στο μεταξύ, η Τις και ο Φόνι περιμένουν και, με μόνο όπλο την αγάπη τους, έρχονται αντιμέτωποι με την απελπισία, την οργή, την αδικία και το ρατσιστικό μίσος.
Αισθησιακό, βίαιο και βαθιά συγκινητικό μυθιστόρημα, το Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει αφήνει τη γλυκόπικρη αίσθηση των μπλουζ, που τόσο άρεσαν στον Τζέιμς Μπόλντουιν.
«Δεν ήταν ο αράπης κανενός. Και αυτό είναι έγκλημα σε αυτή τη γαμημένη, ελεύθερη χώρα».
***
Το “Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει” επιβεβαιώνει, όχι μόνο την αγάπη μεταξύ ενός άντρα και μιας γυναίκας, αλλά και ένα είδος αγάπης που περιγράφεται πολύ σπάνια στη σύγχρονη μυθοπλασία – την αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, η οποία μπορεί να απαιτήσει ακραίες θυσίες. Ένα συγκινητικό, γεμάτο πόνο βιβλίο, τόσο έντονα ανθρώπινο και τόσο εμφανώς βασισμένο στην πραγματικότητα, που μας αιφνιδιάζει με τη διαχρονικότητά του.
Joyce Carol Oates, The New York Times
Ο Μπόλντουιν, με ωμό, χωρίς εξωραϊσμούς λόγο, γράφει για ανθρώπους της εργατικής τάξης, φιλοσόφους του δρόμου, που αγωνίζονται σκληρά και αγαπούν ακόμη πιο σκληρά, μιλά για τους αγώνες τους να προσδιορίσουν την ταυτότητά τους παρά τους περιορισμούς της φυλής και του ρατσισμού. Το Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει δεν είναι μόνο μια ιστορία αγάπης, αλλά και μια ιστορία για τη μαζική φυλάκιση, τη φτώχεια, τον φυλετικό ρατσισμό. Και παρόλο που το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1974, αφηγείται μια ιστορία του σήμερα.
The Washington Post
***
Ο Τζέιμς Μπόλντουιν γεννήθηκε το 1924 στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης και πέθανε το 1987 στο Σαιν-Πωλ-ντε-Βανς, κοντά στη Νίκαια της Γαλλίας. Από τους μεγαλύτερους μεταπολεμικούς Αμερικανούς συγγραφείς –μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και πολιτικός στοχαστής–, έγραψε περισσότερα από είκοσι βιβλία. Τα δοκίμιά του διακρίνονται για την πειστική και παθιασμένη υπεράσπιση της αξιοπρέπειας των μαύρων. Προπάντων, όμως, είναι ένας σπουδαίος μυθιστοριογράφος. Τα κυριότερα θέματά του: η ανακάλυψη και η αποδοχή του εαυτού, οι σχέσεις ανάμεσα στις φυλές και στα φύλα. Οι ήρωές του είναι συνήθως έφηβοι, ή μαύροι καλλιτέχνες με πολυτάραχη και τραγική ζωή. Υπήρξε εμβληματική μορφή του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων. Το 1948 εγκατέλειψε τις ΗΠΑ για τη Γαλλία, όπου έζησε πολλά χρόνια, θέλοντας να ξεφύγει από τον ρατσισμό και την ομοφοβία. Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν τα βιβλία του Το κουαρτέτο του Χάρλεμ και Δεν είμαι ο νέγρος σου, και ετοιμάζεται το μυθιστόρημά του Go Tell It on the Mountain. |
Heinrich Böll
“Απόψεις ενός κλόουν”
μετάφραση: Δημήτρης Δημοκίδης
επίμετρο: Αλεξάνδρα Ρασιδάκη
Ο Χανς αυτοχαρακτηρίζεται ως μελαγχολικός. Τείνει κανείς να αποδώσει τη μελαγχολία του στο γεγονός ότι τον εγκατέλειψε η αγαπημένη του Μαρί ή και στην αποτυχημένη του κοινωνική ένταξη. Η αποτυχία αυτή βαραίνει ακόμα περισσότερο αν λάβει κανείς υπόψη ότι o Χανς, χάρη στην κοινωνική θέση και την οικονομική επιφάνεια της οικογένειάς του πληρούσε κάθε προϋπόθεση για μια απρόσκοπτη κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ανάγνωση αποκαλύπτει ότι η μελαγχολία παρουσιάζεται ως εγγενές χαρακτηριστικό του Χανς, καθώς συμβαδίζει με έναν κριτικό τρόπο θεώρησης του κόσμου, που χαρακτηρίζει τον πρωταγωνιστή από μικρή ηλικία και τον ωθεί να διαφοροποιηθεί από τον περίγυρό του. Η θέση του στο περιθώριο της κοινωνίας προηγείται, με άλλα λόγια, της επιλογής του επαγγέλματος του κλόουν, όπως άλλωστε η μελαγχολική του διάθεση προϋπήρχε της απώλειας της Μαρί – μιας απώλειας που, ως εκ τούτου, δεν αποτελεί αιτία, αλλά μάλλον συνέπεια του χάσματος μεταξύ του κλόουν και της κοινωνίας, το οποίο η Μαρί δεν μπορούσε να κατανοήσει ούτε και να αντέξει.
Ο Χανς παρουσιάζεται ως ξένος μέσα στον κόσμο που τον περιβάλλει, καθώς έχει από πολύ νωρίς απορρίψει το αστικό ιδανικό του οικογενειακού μικρόκοσμου. Είναι ο αρχετυπικός καλλιτέχνης που έχει κάνει επίκεντρο της ύπαρξής του αυτό που για τους αστούς δεν είναι παρά ένας τρόπος να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους – απαντά εδώ επομένως η προβληματική του καλλιτέχνη, βασική θεματική της λογοτεχνίας από τον ρομαντισμό κι εξής.
Με τον τρόπο αυτό το μυθιστόρημα σκηνοθετεί την αντιπαλότητα μεταξύ υποκειμένου και κοινωνίας, εστιάζοντας στις προσπάθειας του πρωταγωνιστή να αντισταθεί στις νόρμες και αξιώσεις του κοινωνικού περίγυρου. Ο Χανς δεν επενδύει στις αξίες της καπιταλιστικής κοινωνίας, αρνείται να υποτάξει την ιδιωτική του ζωή τον έρωτά του, στους ηθικούς κανόνες της κοινωνίας και της εκκλησίας. Αντιθέτως, διεκδικεί το δικαίωμα να ζήσει και να αγαπά βάσει των δικών του αξιών και μιας προσωπικής ηθικής. Και δεν υποχωρεί ούτε όταν συνειδητοποιεί ότι η μόνη δυνατή κατάληξη της στάσης του αυτής είναι η απομόνωση.
Tο μυθιστόρημα του Böll δεν ενδιαφέρει μόνο ως κριτικό πορτραίτο της μεταπολεμικής Γερμανίας, ή ως χαρακτηριστικό δείγμα μιας συγκεκριμένης λογοτεχνικής περιόδου, αλλά εξακολουθεί να είναι επίκαιρο, καθώς και η σημερινή κοινωνία έχει απόλυτη ανάγκη την εγρήγορση και ενδοσκόπηση που μας διδάσκουν «ενοχλητικοί» συγγραφείς όπως ο Böll όπως άλλωστε και τις δυσάρεστες απόψεις των απανταχού κλόουν τους.
Από το επίμετρο της Αλεξάνδρας Ρασιδάκη
***
Ποτέ ο Μπελ δεν έχει χρησιμοποιήσει τα σύνεργά του ως συγγραφέας με μεγαλύτερη επιδεξιότητα και ταυτόχρονα ποτέ δεν πολέμησε με περισσότερη σφοδρότητα την υποκρισία και την αναλγησία τού χριστιανισμού τού φαίνεσθαι.
Joachim Kaiser, Süddeutsche Zeitung
***
Ο Χάινριχ Μπελ γεννήθηκε το 1917 στην Κολωνία και πέθανε το 1985 στο Μπόρνχαϊμ-Μέρτεν. Χάρη στις λογοτεχνικές του αρετές, καθιερώθηκε πολύ γρήγορα ως ένας από τους πιο αναγνωρισμένους Γερμανούς συγγραφείς. Τιμήθηκε με τα βραβεία Μπύχνερ (1967) και Νόμπελ (1972).
Ο Μπελ αξιοποίησε τη φήμη του για να αναμειχθεί ενεργά στη δημόσια συζήτηση. Χάρη στην πνευματική του ακεραιότητα, τον ουμανισμό του και το κριτικό του πνεύμα, έγινε ένας από τους πιο έγκυρους εκπροσώπους της μεταπολεμικής δημοκρατικής Γερμανίας – ενώ ποτέ δεν έπαψε να κρίνει με αυστηρότητα τα πεπραγμένα των γερμανικών κυβερνήσεων. Οι ανθρωπιστικές αξίες της πιστής στον καθολικισμό οικογένειάς του, που ήταν αντίθετη στον ναζισμό, επηρέασαν βαθιά τον συγγραφέα. Τα πρώτα του διηγήματα (όπου είναι εμφανής η επίδραση του Χέμινγουεϋ και του Στάινμπεκ) φέρνουν στο προσκήνιο πρόσωπα πληγωμένα, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Αλλά και αργότερα, σχεδόν όλοι του οι ήρωες έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Είναι περιθωριακοί, ευάλωτοι, αντιτίθενται στον πόλεμο, την εξουσία, την επίσημη ιδεολογία της ανόρθωσης και της ανοικοδόμησης. Στην κυρίαρχη ιδεολογία αντιπαραθέτουν τις δικές τους αξίες: τον ανθρωπισμό, τον αντιμιλιταρισμό, την αλληλεγγύη, την αγάπη, την άρνηση της λήθης του ναζιστικού παρελθόντος, καθώς και μια πολύ προσωπική και ιδιαίτερη χριστιανική πίστη, που επιτρέπει την αυστηρή κριτική κατά της επίσημης Εκκλησίας. Ruth Vogel Dictionnaire du monde germanique, éd. Bayard, 2007, σ. 136 |
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του “Ομαδικό πορτρέτο με μία κυρία” και “Μπιλιάρδο στις εννιάμισι“.
Jonathan Coe
“Ο κύριος Γουάιλντερ κι εγώ”
μετάφραση: Άλκηστις Τριμπέρη
Το μεθυστικό καλοκαίρι του 1977, μια αφελής, νέα κοπέλα, η Καλλιστώ, φεύγει από την Αθήνα για να γνωρίσει τον κόσμο. Μετά το ταξίδι της στην Αμερική, βρίσκεται αναπάντεχα σε ένα ελληνικό νησί που έχει μετατραπεί σε κινηματογραφικό σκηνικό. Εκεί, ο διάσημος σκηνοθέτης του Χόλυγουντ, Μπίλι Γουάιλντερ, γυρίζει την ταινία του Fedora και η Καλλιστώ προσλαμβάνεται ως βοηθός. Παρατηρεί συνεπαρμένη τον λαμπερό, πρωτόγνωρο για εκείνη τρόπο ζωής, βιώνοντας μια εμπειρία, που θα τη σημαδέψει για πάντα.
Ενώ η Καλλιστώ είναι ενθουσιασμένη με τη νέα της περιπέτεια, ο ίδιος ο Γουάιλντερ αντιλαμβάνεται ότι το άστρο του μάλλον έχει αρχίσει να σβήνει. Το Χόλυγουντ τον απορρίπτει και μόλις που κατόρθωσε να βρει χρηματοδότηση για την ταινία από τη Γερμανία. Η Καλλιστώ τον ακολουθεί στο Μόναχο για τα γυρίσματα των επόμενων σκηνών και τον συντροφεύει σε ένα ταξίδι αναμνήσεων που οδηγεί στον σκοτεινό πυρήνα της οικογενειακής του ιστορίας.
Σε ένα μυθιστόρημα που είναι ταυτόχρονα μια τρυφερή ιστορία ενηλικίωσης και ένα ευαίσθητο πορτρέτο μιας από τις πιο ενδιαφέρουσες προσωπικότητες του αμερικάνικου κινηματογράφου, ο Jonathan Coe στρέφει το βλέμμα του στην έννοια του χρόνου και τη σημασίας της φήμης, στην οικογένεια και στη απατηλή σαγήνη της νοσταλγίας. Όταν ο κόσμος προχωρά προς την αλλαγή, γαντζώνεσαι στην παλιά, αγαπημένη σου ζωή ή αποφασίζεις ότι είναι ώρα να την αφήσεις πίσω;
***
O Jonathan Coe γεννήθηκε στο Μπέρμιγχαμ το 1961. Σπούδασε φιλολογία στο Trinity College του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ και είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Γουόρικ (αντικείμενο της διατριβής του αποτέλεσε το έργο τού Henry Fielding Tom Jones). Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Γουόρικ και εργάστηκε παράλληλα ως μουσικός συνθέτοντας τζαζ, και ως δημοσιογράφος. |
Από τις εκδόσεις ΠOΛΙΣ κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του:
- Οι νάνοι του θανάτου (1990)
- Τι ωραίο πλιάτσικο! (1994)
[Βραβείο John Llewellyn Rhys Prize και Βραβείο καλύτερου ξένου βιβλίου στη Γαλλία]
- Το σπίτι του ύπνου (1997)
[Βραβείο Writers’ Guild Award και Βραβείο Medicis στη Γαλλία]
- Η λέσχη των τιποτένιων (2001) [Βραβείο Bollinger Everyman Wodehouse Prize]
- O κλειστός κύκλος (2005)
- Σαν τη βροχή πριν πέσει (2007)
- Ο ιδιωτικός βίος του Μάξουελ Σιμ (2010)
- Ο σπασμένος καθρέφτης (2012)
- Expo58 (2013)
- Αριθμός 11 (2018)
- Μέση Αγγλία (2019) [Prix Du Livre Européen και Costa First Novel Award]
Paul Greveillac
“Αφέντες και δούλοι”
μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς
Τρεις γενιές ζωγράφων στη μαοϊκή Κίνα. Ο παππούς, αγρότης σε ένα απομονωμένο χωριό στους πρόποδες των Ιμαλαΐων, ερασιτέχνης ζωγράφος κλασικότροπης τεχνοτροπίας, μεταδίδει στον γιο του Κιγουάι, το πάθος για τη ζωγραφική. Ο Κιγουάι, παρά τις παρακλήσεις της μητέρας του, ζωγραφίζει από το πρωί ως το βράδυ στην αγορά του Για’ αν, στα σκιερά μονοπάτια του Σιτσουάν, στους αγρούς, αλλά και στο σχολείο. Η ζωή είναι σκληρή, η κολλεκτιβοποίηση της γης βρίσκεται στο αποκορύφωμά της, η πείνα αποδεκατίζει το χωριό, οι αρχέγονες παραδόσεις τίθενται υπό διωγμό από τη βίαιη πολιτιστική επανάσταση. Χάρη σε έναν ερυθροφρουρό που εκτιμά το ταλέντο του, ο Κιγουάι καταφέρνει να ξεφύγει από τη σκληρή δουλειά στα χωράφια και τη διαρκή επαναδιαπαιδαγώγηση. Η ζωή του αλλάζει. Φεύγει για σπουδές στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Πεκίνου. Εγκαταλείποντας την παραδοσιακή τεχνική που του κληροδότησε ο πατέρας του, οργανώνεται στο Κόμμα, συμμορφώνεται με τη γραμμή που αυτό επιβάλει στα ζητήματα της αισθητικής και της τεχνοτροπίας και ακολουθεί την περιπετειώδη, με τα πάνω και τα κάτω της, καριέρα του επίσημου ζωγράφου του κινεζικού καθεστώτος, μεταδίδοντας κι εκείνος, με τη σειρά του, την αγάπη για τη ζωγραφική στον δικό του γιο. Αυτός όμως ζει τα χρόνια της αμφισβήτησης, της αναζήτησης νέων και πρωτοποριακών μορφών στην τέχνη, της διεκδίκησης της ελευθερίας που κορυφώνεται στην πλατεία Τιεν Αν Μεν.
Ιστορικό και πολιτικό μυθιστόρημα, στοχασμός για την ελευθερία της τέχνης και τον ολοκληρωτισμό, το Αφέντες και δούλοι εξετάζει επιπλέον με ευαισθησία και οξυδέρκεια τη σχέση πατέρα-γιου.
***
Ωραίο μυθιστόρημα, μεγαλεπήβολο, φιλόδοξο και κλασικό.
Le Figaro
Αναμφισβήτητη η αφηγηματική του δύναμη. Πώς μπορεί να είναι κανείς καλλιτέχνης σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς; Ο συγγραφέας, όχι χωρίς χιούμορ, περιγράφει με καίριο τρόπο τα ξέφρενα όνειρα και τη φθορά των επαναστάσεων.
Marianne
Ο Πωλ Γκρεβεγιάκ, με τα βιβλία του, έχει κατακτήσει τη θέση ενός από τους καλύτερους, μεταξύ των νέων μυθιστοριογράφων, γνώστες της κομμουνιστικής περιόδου. Ενώ όμως, στα προηγούμενα βιβλία του, οι καλλιτέχνες εμπνέονται από την απελευθερωτική δύναμη της τέχνης, εδώ, ο ήρωάς του, επιτρέπει στο κομμουνιστικό καθεστώς να απαλλοτριώσει τη δημιουργικότητά του. Τεκμηριωμένο, γραμμένο με ηθικό μεγαλείο, αποτελεί μια τοιχογραφία για τις μοιραίες συνέπειες που έχει για την τέχνη η δίψα της εξουσίας.
Le Monde
***
Ο Πωλ Γκρεβεγιάκ γεννήθηκε το 1981. Σπούδασε φιλολογία και πολιτικές επιστήμες. Το πρώτο του μυθιστόρημα Οι Κόκκινες ψυχές (2016, βραβείο Roger Nimier, που θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση της Στέλας Ζουμπουλάκη) περιγράφει μέσα από τη ζωή ενός σοβιετικού λογοκριτή τον κόσμο της επίσημης τέχνης και της προπαγάνδας στη Σοβιετική Ένωση, αλλά και τη ζωή των διαφωνούντων διανοουμένων.
Ακολούθησε το βιβλίο του Cadence secrète (2017), μια βιογραφία του συνθέτη Άλφρεντ Σνίτκε. Το Αφέντες και δούλοι (2018) έχει τιμηθεί με το βραβείο Jean Giono και ήταν στην τελική λίστα υποψηφιοτήτων για το βραβείο Goncourt. |
Jean-Claude Grumberg
“Η πιο πολύτιμη πραμάτεια”
Ένα παραμύθι
μετάφραση: Ρούλα Γεωργακοπούλου
Μια φορά κι έναν καιρό, σ’ ένα μεγάλο δάσος ζούσε ένας φτωχός ξυλοκόπος με τη φτωχιά γυναίκα του.
Όχι όχι όχι όχι όχι, μην ανησυχείτε, δεν πρόκειται καθόλου για τον Κοντορεβυθούλη! Όπως εσείς, έτσι κι εγώ απεχθάνομαι αυτή τη γελοία ιστορία. Πού ακούστηκε οι γονείς να παρατάνε τα παιδιά τους επειδή δεν έχουν να τα θρέψουν; Έλεος…
Μέσα σ’ αυτό το μεγάλο δάσος λοιπόν επικρατούσε μεγάλη πείνα και πολύ κρύο. Ιδίως τον χειμώνα. Το καλοκαίρι μια τρομερή ζέστη έπεφτε σ’ αυτό το δάσος κι έδιωχνε το πολύ κρύο. Η πείνα απεναντίας ήταν σταθερή, προπάντων τα χρόνια που γύρω από αυτό το δάσος μαινόταν ο παγκόσμιος πόλεμος.
Ο παγκόσμιος πόλεμος, ναι ναι ναι ναι ναι.
Jean-Claude Grumberg
***
Ώς πότε η μνήμη θα διαρκεί; Για να την κρατήσει ζωντανή, για να αγωνιστεί ενάντια στη λήθη, ο Grumberg κερδίζει το στοίχημα επιλέγοντας τη φόρμα του παραμυθιού, εκείνου δηλαδή του λογοτεχνικού είδους που κρίθηκε στο διάβα των αιώνων ως το πιο κατάλληλο για να μεταδίδεται από γενιά σε γενιά.
Le Monde
Θαύμα ομορφιάς, δύναμης και απλότητας.
Le Canard enchaîné
Ένα θεσπέσιο μικρό βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί χωρίς καθυστέρηση.
Libération
Ένα ουμανιστικό παραμύθι που βγάζει τη γλώσσα στους αρνητές του Oλοκαυτώματος.
L’Obs
Ο Grumberg υπογράφει ένα διαχρονικό αριστούργημα, εμπνευσμένο από το δράμα της παιδικής του ηλικίας. Αυτό το μικρό θαύμα συναντά, δυστυχώς, την άνοδο ενός νέου αντισημιτισμού.
Le Soir.be
Ύμνος στην αγάπη, αυτή η ευαίσθητη απεικόνιση του Ολοκαυτώματος συγκλονίζει με την αλήθεια, την απλότητα και την ομορφιά της. Ένα μικρό βιβλίο με μεγάλο μέλλον.
L’Express
Αυτό το υπέροχο παραμύθι του Jean-Claude Grumberg για το Ολοκαύτωμα ήταν η μεγάλη έκπληξη για τα βιβλιοπωλεία. Δεν πρέπει να λείψει από κανέναν.
ELLE
***
Ο Ζαν-Κλωντ Γκραμπέρ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1939. Ο πατέρας του και ο παππούς του εκτοπίστηκαν στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και δεν επέστρεψαν ποτέ. Θεατρικός συγγραφέας (έχει γράψει πάνω από τριάντα έργα και έχει τιμηθεί έξι φορές με το βραβείο Molière), σεναριογράφος (έχει συνεργαστεί, μεταξύ άλλων, με τον Φρανσουά Τρυφώ και τον Κώστα Γαβρά), έχει γράψει επίσης μελέτες, βιογραφίες και παιδικά βιβλία. Έχει τιμηθεί με το μεγάλο Βραβείο Θεάτρου της Γαλλικής Ακαδημίας για το έργο του Zone libre, με τα μεγάλα βραβεία SACD και Société des Gens de Lettres για το σύνολο του έργου του, και με το βραβείο César καλύτερου σεναρίου για το Amen του Κώστα Γαβρά. Το βιβλίο Η πιο πολύτιμη πραμάτεια τιμήθηκε με το βραβείο αναγνωστών L’Express/BFMTV και το Ειδικό Βραβείο Βιβλιοπωλών. |
László Krasznahorkai
“Η επιστροφή του βαρόνου Βένκχαϊμ”
μετάφραση από τα ουγγρικά: Μανουέλα Μπέρκι
Τοποθετημένη στο σήμερα, η Επιστροφή του βαρόνου Βένκχαϊμ αφηγείται την ιστορία του βαρόνου Μπέλα Βένκχαϊμ, ενός ήρωα που μοιάζει στον πρίγκιπα Μίσκιν, ο οποίος αποφασίζει, στο τέλος της ζωής του, να επιστρέψει στη γενέτειρά του, στην ουγγρική επαρχία. Έχοντας δραπετεύσει για να μην πληρώσει τα υπέρογκα χρέη του στα καζίνα του Μπουένος Άιρες, όπου ζούσε εξόριστος, ελπίζει να συναντηθεί και πάλι με τη Μάρικα, την αγαπημένη του από τα μαθητικά του χρόνια. Βρίσκει μια πόλη που κυβερνάται από κομπιναδόρους και πολιτικάντηδες, ενώ η ζωή της περνάει από τη μιζέρια στη βασιλεία του παραλόγου. Στο μεταξύ, ο κύριος Καθηγητής –ένας διεθνούς φήμης φυσικός επιστήμων που μελετά τα βρύα και ζει σε ένα αλλόκοτο παράπηγμα, σαν ησυχαστήριο, σε μια ακατοίκητη περιοχή έξω απ’ την πόλη– παραληρεί ακατάπαυστα και προσπαθεί αδιάκοπα να αποκτήσει ανοσία έναντι των ίδιων του των σκέψεων. Μέσω μιας συναρπαστικής πλοκής, με τον θάνατο και την άβυσσο να καραδοκούν, η έσχατη καταδίκη έρχεται να συντρίψει τους ανυποψίαστους κατοίκους της πόλης.
***
Ο Λάσλο Κρασναχορκάι γεννήθηκε το 1954 στην πόλη Gyula της Ουγγαρίας. Σπούδασε νομικά και φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Ζέγκεντ και της Βουδαπέστης. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ούγγρους συγγραφείς, ο οποίος υπηρετεί πιστά μια λογοτεχνία φιλόδοξη και απαιτητική. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία (ανάμεσά τους το βραβείο Kossuth, που αποτελεί την πιο σημαντική διάκριση της Ουγγαρίας, και το γερμανικό βραβείο Bestenliste- Prize). Το 2015 τιμήθηκε με το The Man Booker International Prize. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα πολωνικά, τα τσέχικα, τα βουλγάρικα, τα εβραϊκά, τα ιαπωνικά και τώρα και στα ελληνικά. Δύο βιβλία του Λάσλο Κρασναχορκάι (Το τανγκό του Σατανά και Η μελαγχολία της αντίστασης) έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον φίλο του σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ, για τον οποίο έχει γράψει και πρωτότυπα σενάρια. |
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του:
Πόλεμος και πόλεμος
Η μελαγχολία της αντίστασης
Το τανγκό του Σατανά
H Σέιομπο πέρασε από εκεί κάτω
Quentin Lafay
“Το οχυρό”
μετάφραση: Κίττυ Ξενάκη
Από την ώρα που διορίστηκα υπουργός Οικονομικών ώς τη στιγμή της παραίτησής μου, μεσολάβησαν ακριβώς έξι ημέρες, και μόνο έξι ημέρες.
Έφυγα από το υπουργείο πεζή, ενώ η νύχτα σκέπαζε ακόμα με ένα σκοτεινό πέπλο την κοιμισμένη πρωτεύουσα.
Εκείνη την ημέρα, αν με είχαν εντοπίσει, αν με είχαν αναγκάσει να δικαιολογήσω την παραίτησή μου, θα είχα ασφαλώς επικαλεστεί πολιτικούς λόγους. Θα είχα μιλήσει για τη βαθιά διαφωνία μου με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Θα είχα εκφράσει την οργή μου, θα είχα αναφέρει την πικρία μου απέναντι σε μια κυβέρνηση η οποία, διαβρωμένη από τον κυνισμό, ωθούμενη από μικροπολιτικά συμφέροντα, επεδίωκε τότε να βγάλει τη Γαλλία από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Έτσι, ωστόσο, δεν θα είχα αποκαλύψει τους αληθινούς λόγους της αποχώρησής μου.
Αποφάσισα να αποσιωπήσω την αγάπη που έτρεφα για ένα πλάσμα το οποίο έχασα, τη δυσφορία, την ένταση που δεν έπαψε να με βασανίζει τούτες τις έξι ημέρες, το άκαμπτο καλούπι μέσα στο οποίο δεν κατάφερα να μπω.
Σήμερα, έπειτα από τέσσερα χρόνια στοχασμού, επιχειρώ να εξιστορήσω τι πραγματικά με ώθησε να αποχαιρετήσω την εξουσία.
***
Ο Καντέν Λαφαί με ταλέντο επιδίδεται σε μια επιδέξια άσκηση ύφους πάνω στην άσκηση εξουσίας. Το αντίο του ήρωα σε μια γυναίκα που δεν ήξερε πώς να αγαπήσει είναι πιο δυνατό από το αντίο σε μια εξουσία που πολύ επιθύμησε.
L’Obs
Πρώην σύμβουλοι του Μακρόν, ο Μακρόν δεν αφηγείται την ιστορία του μέντορά του. Αλλά ο πίνακας του πολιτικού προσωπικού και της λειτουργίας της εξουσίας που συνθέτει έχει σχέση με αυτό που είδε και παρατήρησε.
Μια ψύχραιμη ματιά πάνω στον κόσμο της πολιτικής και την ανθρώπινη ύπαρξη.
Le Figaro
Πώς ασκείται η εξουσία, ποιος ο ρόλος του τυχαίου, ποιες οι συνέπειες του έρωτα; Ένα πρώτο μυθιστόρημα πανούργο και καλά δομημένο.
Le Monde
Καλά τεκμηριωμένη μυθοπλασία για τα παρασκήνια της πολιτικής, καθόλου σχηματικό πολιτικό θρίλερ, είναι επίσης ένα επιδέξιο ηθικό αφήγημα (καλογραμμένο) για την εξουσία και την παραίτηση από αυτή.
L’Express
***
Ο Καντέν Λαφαί γεννήθηκε το 1989 στη Λυών. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες και οικονομικά. Συνεργάτης του Εμμανουέλ Μακρόν στο υπουργείο οικονομικών διετέλεσε λογογράφος του και υπεύθυνος της ομάδας των εμπειρογνωμόνων του κατά την προεκλογική του εκστρατεία. Για σύντομο διάστημα, μετά την εκλογή του Μακρόν στην Προεδρία της Δημοκρατίας , εργάστηκε και στο Προεδρικό Μέγαρο. Παραιτήθηκε διαφωνώντας με την δεξιά στροφή της πολιτικής του Μακρόν και έκτοτε ασχολείται επαγγελματικά με την παραγωγή και το σενάριο τηλεοπτικών ταινιών. Το Οχυρό είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. Πρόσφατα κυκλοφόρησε στη Γαλλία και το βιβλίο του L’intrusion που περιγράφει την περιπέτειά του όταν είδε να δίνεται στη δημοσιότητα από χάκερς η προσωπική ηλεκτρονική του αλληλογραφία (Macron Leaks). |
Max Porter
“Λάννυ”
μετάφραση: Μυρσίνη Γκανά
Σε απόσταση μιας ώρας από το Λονδίνο υπάρχει ένα χωριό. Δεν διαφέρει από πολλά άλλα στις μέρες μας: μια παμπ, μια εκκλησία, αγροτόσπιτα με κόκκινα τούβλα, κάποιες εργατικές κατοικίες, και μερικά μεγαλύτερα σπίτια εδώ κι εκεί. Φωνές αναδύονται, όπως θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε, που μιλούν για την αγάπη και την ανάγκη και την εργασία και τον θάνατο και τις βόλτες των σκύλων. Αυτό το χωριό ανήκει στους ανθρώπους που ζουν εκεί, στη γη και στο παρελθόν της γης.
Ανήκει επίσης στον Μακαρίτη γέρο-Άκανθο, μια μυθική μορφή που τα μικρά παιδιά ζωγράφιζαν κάποτε πράσινο και φυλλώδη, πνιγμένο από βλαστάρια που ξεφυτρώνουν από το στόμα του. Ο Μακαρίτης γέρο-Άκανθος ξυπνά έπειτα από έναν θεσπέσιο υπνάκο. Ακούει αυτό το χωριό του εικοστού πρώτου αιώνα, τη συμφωνία των ομιλιών: μεθυσμένες εξομολογήσεις, κουτσομπολιά στην άκρη του δρόμου, μουρμούρα και συζητήσεις σε καθιστικά. Ακούει, προσεκτικά, αναζητώντας ένα άτακτο, αιθέριο αγόρι που μετακόμισε πρόσφατα στο χωριό μαζί με τους γονείς του, τον Λάννυ.
Αυτό το χιμαιρικό, τολμηρό, παράξενο και εκπληκτικό μυθιστόρημα θα σαγηνεύσει τους αναγνώστες με την αναρχική του ενέργεια, με το μαγευτικό μπέρδεμα μύθου και οικογενειακού δράματος. Το Λάννυ είναι μια ωδή στη δημιουργικότητα, το πνεύμα και τις γενεσιουργές δυνάμεις που τόσο συχνά μοιάζουν να δέχονται επίθεση στον σύγχρονο κόσμο, και εδραιώνει τη φήμη του Πόρτερ ως έναν από τους πιο τολμηρούς και ευαίσθητους συγγραφείς της γενιάς του.
***
Ο Λάννυ είναι ένα μικρό αγόρι που διαφέρει από τα άλλα. Αλλόκοτος και ονειροπόλος, τις περισσότερες μέρες σκαρφαλώνει στα δέντρα, βρίσκει καταφύγιο στις κρυφές κρυψώνες του και χάνεται στον λαβύρινθο της καλπάζουσας φαντασίας του. Οι γονείς του νιώθουν λατρεία, ανάμεικτη με ανησυχία, γι’ αυτό το παιδί που δεν μπορούν να ελέγξουν και να καταλάβουν. Όσο για τους κατοίκους του χωριού όπου έχει εγκατασταθεί η οικογένεια, βλέπουν τον Λάννυ απλώς σαν ένα παιδί «πειραγμένο» και αντιμετωπίζουν καχύποπτα τη σχέση του με τον ηλικιωμένο Πιτ, κάποτε διάσημο και διαβόητο ζωγράφο, που προκαλεί τα χειρότερα κουτσομπολιά. Μια μέρα ο Λάννυ εξαφανίζεται. Οι υποψίες πέφτουν αμέσως στον Πιτ. Όσο οργανώνεται η έρευνα, οι φωνές του χωριού μπερδεύονται για να δώσουν τη δική τους άποψη και εκδοχή για τα γεγονότα. Μια άλλη φωνή όμως ξεπετάγεται άξαφνα, αυτή του «Μακαρίτη γερο-Άκανθου», μιας παγανιστικής θεότητας ριζωμένης στο φολκλόρ του χωριού, πνεύμα του δάσους και μπαμπούλα μαζί, που μοιάζει να ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως για τον Λάννυ.
Ήδη από το πρώτο του μυθιστόρημα, ο Μαξ Πόρτερ εδραιώθηκε ως μία από τις αποκαλύψεις της νεότερης βρετανικής λογοτεχνικής σκηνής. Ένα κείμενο εκτός πλαισίου από όλες τις απόψεις, το Η θλίψη είναι ένα πράγμα με φτερά κατάφερε να συγκινήσει βαθιά τους αναγνώστες.
Το Λάννυ είναι ένα βιβλίο εξίσου μοναδικό με το προηγούμενο, από το οποίο διαφοροποιείται, συνεχίζοντας όμως να εμβαθύνει στις ίδιες εμμονές, τις ίδιες αγωνίες, την ίδια ποίηση. Μεγαλύτερης έκτασης, μεγαλύτερης πυκνότητας, με σαφέστερη αφηγηματική δομή, πιο φιλόδοξο επίσης, από την άποψη ότι ενορχηστρώνει μια πληθώρα φωνών και οπτικών, αποτελεί ένα σπουδαίο μυθιστόρημα για την παιδική ηλικία, τη φαντασία, την πίστη και τον φόβο, με δόσεις παραμυθιού, ταυτόχρονα συναρπαστικού και τρομακτικού. Ο Μαξ Πόρτερ δημιούργησε, με τον χαρακτήρα του Λάννυ, αλλά και των γονιών του, του ηλικιωμένου Πιτ, αλλά κυρίως, ίσως, του Μακαρίτη γερο-Άκανθου, χαρακτήρες πρωτότυπους και εξαιρετικά γοητευτικούς. Δημιούργησε επίσης μια πραγματική προσωπική μυθολογία προσθέτοντας ένα λιθαράκι στο μυθιστορηματικό του οικοδόμημα που δεν μοιάζει με κανένα άλλο.
Αυτό το βιβλίο είναι μια μοναδική αναγνωστική εμπειρία: μια καταβύθιση στην καρδιά των λέξεων, κυριολεκτικά, σε έναν λαβύρινθο γραμμάτων που χορεύουν στη σελίδα, αναπαράγονται και μπερδεύονται, σχεδιάζοντας ένα μεγάλο πεζογραφικό ποίημα, που φτάνει σχεδόν στο καλλιγράφημα. Η λογοτεχνία σύμφωνα με τον Μαξ Πόρτερ είναι ένα πλάσμα ζωντανό, οργανικό: ανακαλύπτει εκ νέου τη γλώσσα και την μεταμορφώνει για να την καταστήσει πιο άμεσα και πηγαία εκφραστική.
***
Η κοφτή γλώσσα του επιβάλλεται στον αναγνώστη με την υποβλητική συνοδεία μιας ξεχασμένης μελωδίας. Πραγματικό κατόρθωμα!
Magazine Littéraire
Όμορφο, θλιμμένο και θαυμαστά επινοητικό.
L’Obs
***
Ο Μαξ Πόρτερ γεννήθηκε το 1981 στο High Wycombe. Σπούδασε ιστορία της τέχνης στο The Courtauld Institute of Art του Λονδίνου. Εργάστηκε αρχικά σε διάφορες δουλειές, για να επιλέξει τελικά το επάγγελμα του βιβλιοπώλη. Κέρδισε μάλιστα τη διάκριση του καλύτερου νέου βιβλιοπώλη της χρονιάς, για το 2009. Στη συνέχεια, εργάστηκε ως αναγνώστης χειρογράφων προς έκδοση, και σήμερα είναι μέλος του εκδοτικού επιτελείου του οίκου Granta.
Το “Η θλίψη είναι ένα πράγμα με φτερά”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις, είναι το πρώτο του βιβλίο. Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Sunday Times/Peters Fraser & Dunlop Young Writer of the Year, the Europese Literatuurprijs, το BAMB Readers Award και το International Dylan Thomas Prize. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί σε 29 γλώσσες και έχει διασκευαστεί για το θέατρο |
Jacqueline Woodson
“Κάτι αστραφτερό”
μετάφραση: Άννα Μαραγκάκη
Βρισκόμαστε στο 2001, στην τελετή ενηλικίωσης της δεκαεξάχρονης Μέλοντι στο Μπρούκλιν. Με μουσική υπόκρουση ένα τραγούδι του Πρινς, το κορίτσι κάνει μια εντυπωσιακή είσοδο, κάτω από τα γεμάτα αγάπη βλέμματα συγγενών και φίλων. Το φόρεμά της είναι ραμμένο κατά παραγγελία, ειδικά για την περίσταση. Μια αδιόρατη μελαγχολία, όμως, σκιάζει τη βραδιά. Δεκαέξι χρόνια νωρίτερα, το ίδιο ακριβώς φόρεμα προοριζόταν για ένα άλλο κορίτσι: τη μητέρα τής Μέλοντι, για τη δική της τελετή – μια γιορτή που, τελικά, δεν έγινε ποτέ.
Ακολουθώντας τη διαδρομή των γονιών και των παππούδων της Μέλοντι, που καλύπτει σχεδόν έναν αιώνα, η Γούντσον στέκεται όχι μόνο στις φιλοδοξίες και τις επιτυχίες τους, αλλά και στο κόστος, το τίμημα που αναγκάστηκαν να πληρώσουν στην προσπάθειά τους να υπερβούν τις προσδοκίες του περιβάλλοντός τους και να ξεφύγουν από την πανίσχυρη έλξη της Ιστορίας. Ερευνώντας θέματα όπως η ερωτική επιθυμία και η σεξουαλική ταυτότητα, η φιλοδοξία, ο αστικός εξευγενισμός, η εκπαίδευση, η κοινωνική θέση και οι ταξικές διαφορές, και δείχνοντας πόσο αλλάζει η ζωή ενός ανθρώπου όταν γίνεται γονιός, η συγγραφέας φωτίζει με αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οι νέοι καλούνται τόσο συχνά να πάρουν εξαιρετικά κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον τους, πριν καλά καλά συνειδητοποιήσουν ποιοι είναι ή τι θέλουν να γίνουν.
***
Η Τζάκλιν Γούντσον γεννήθηκε στο Columbus του Οχάιο το 1963. Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από είκοσι παιδικά και εφηβικά βιβλία και το 2014 τιμήθηκε με το National Book Award νεανικής λογοτεχνίας για το Brown Girl Dreaming. Το 2018 τιμήθηκε με το Astrid Lindgren Memorial Award, το σημαντικότερο διεθνές βραβείο νεανικής λογοτεχνίας. Πρόσφατα έλαβε επίσης τον τίτλο τής Young People’s Poet Laureate από το ίδρυμα Poetry Foundation. Το Ένα άλλο Μπρούκλιν είναι το πρώτο της μυθιστόρημα για ενηλίκους και ήταν στην τελική λίστα για το National Book Award το 2016. Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο της Ένα άλλο Μπρούκλιν. |
Μαριγώ Αλεξοπούλου
“Νυχθημερόν”
Νά τό το φεγγάρι
Οι ποιητές μιλάνε όλο για φεγγάρια,
μετά χιονίζει,
μετά τίποτε
το φεγγάρι ξαναγεμίζει,
φοβούνται μη τους σκοτώσει
μα είναι το φεγγάρι:
το φως μέσα από τη χαραμάδα,
η πικραμένη τους ψυχή,
η ψυχούλα τους που μετεωρίζεται
ανάμεσα σε μισοτελειωμένες κουβέντες
κι ανείπωτες λέξεις.
Οι ποιητές μιλάνε όλο για φεγγάρια
μετά εξαφανίζονται όπως ήρθανε
κι ακούγεται μόνο η αναπνοή τους
τα γέλια τους ένας απόηχος στο σκοτάδι.
Ένα κενό,
μια λέξη που ταιριάζει παντού
η συμφιλίωση έρχεται πολύ αργά
και ίσως τυχαία
αλλά πάντως μια ολόκληρη οικογένεια
των αστεριών
τους ανήκει.
***
Η Μαριγώ Αλεξοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1976. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και αποφοίτησε το 1998. Συνέχισε τις σπουδές της στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Κλασικών Σπουδών Glasgow University, όπου εκπόνησε τη διατριβή της (Ph.D). ‘Ο νόστος στην αρχαία ελληνική τραγωδία’ αποτελεί το θέμα με το οποίο ασχολήθηκε στη διατριβή της και στη μονογραφία της (τίτλος: Το θέμα της επιστροφής στην πατρίδα στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία: Ο Νόστος των επικών ηρώων) από τον αγγλικό εκδοτικό οίκο Edwin Mellen Press (www.mellenpress.com). Έχει διδάξει αρχαίο ελληνικό θέατρο στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Εργάζεται ως φιλόλογος στη Σχολή Μωραΐτη. Ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς στα λογοτεχνικά περιοδικά Δέκατα, Η λέξη, Ποίηση, Ποιητική, στην εφημερίδα Η Αυγή καθώς και στις ηλεκτρονικές λογοτεχνικές επιθεωρήσεις Poema, Poeticanet και diastixo.gr. Ποιήματά της έχουν περιληφθεί σε πολλές ελληνικές ανθολογίες και έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, στα Γαλλικά, στα Ιταλικά και στα Δανέζικα.
Έχει δημιουργήσει την ιστοσελίδα: https://www.facebook.com/poetrycafe.marathi/ |
Εργογραφία:
Ποιο γρήγορα απ’ το φως (Κέδρος, 2000)
Ποια μέρα λείπει (Κέδρος, 2003)
Το φθονόμετρο (Κέδρος, 2006)
Τ’ αστέρια πάνε στη σειρά (Κέδρος, 2008)
Προ φαρμακείας εποχή, Αθήνα (Γαβριηλίδης 2012)
Το μπλε βιβλίο (Μεταίχμιο, 2015)
Γιάννης Δούκας
η θήβα μέμφις
ο αυτοχαρτοπαίζων
στη ράχη
μιας θαλάσσιας χελώνας
κάθεται, μειδιά
και χαρτοπαίζει
ο πολλαπλός μονάχος
εαυτός του
βλέπει σημαδεμένη
τράπουλα στην τσέπη
κι έν’ άσφαιρο πιστόλι
στο συρτάρι
σα γίνει γυρολόγος,
κάθε βράδυ
θα πρέπει κι άλλο πιάνο
να κουρδίζει,
με ξένη προφορά
συνεννοείται,
ενόσω από πάνω του
τ’ αδέλφια,
με κείνον απαράλλαχτα,
πετάνε, τι φύλλο έχει
βλέπουν,
μαρτυράνε
***
Ο Γιάννης Δούκας γεννήθηκε το 1981 στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και Digital Humanities στο King’s College του Λονδίνου.
Το 2001 εξέδωσε μια συλλογή σύντομων πεζογραφημάτων με τον τίτλο Ο κόσμος όπως ήρθα και τον βρήκα (Κέδρος). Η πρώτη του ποιητική συλλογή, Στα μέσα σύνορα (Πόλις, 2011), τιμήθηκε με το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Ποιητή του Περιοδικού Διαβάζω. Η ποιητική του συλλογή Το σύνδρομο Σταντάλ (Πόλις, 2013), τιμήθηκε με το βραβείο «Γιώργου Αθάνα» της Ακαδημίας Αθηνών. Συνεργασίες του, κριτικά κείμενα και μεταφράσεις, έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά, κυρίως στο Διαβάζω (2009-2012) και την Ποιητική. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και στα σερβικά. |
Τατιάνα Κίρχοφ
“Ιστορίες που (δεν) είπα στον ψυχολόγο μου”
Με φόντο το σήμερα, σύγχρονοι άνθρωποι μιλούν ή δε μιλούν γι’ αυτά που τους απασχολούν. Δώδεκα μικρές αυτοτελείς ιστορίες για τα προβλήματα του σήμερα: το αίσθημα ότι είσαι πάντα δεύτερος, τα μεγάλα διλήμματα της ζωής που σε φέρνουν αντιμέτωπο με δύσκολες αποφάσεις, οι ανίατες ασθένειες που σε βυθίζουν σαν άγκυρα, ο μονόλογος ενός ανθρώπου που δεν ζει πια, σύνδρομα που μας φόρτωσαν οι γονείς μας, φόβοι, αγωνίες, προβληματισμοί, και τα όνειρά μας που πρέπει να τα κυνηγάμε.
Η Τατιάνα Κίρχοφ σ’ αυτήν τη συλλογή διηγημάτων επιχειρεί να μας πει τις ιστορίες που ο κόσμος λέει ή δεν λέει στον ψυχολόγο του.
***
Η Τατιάνα Κίρχοφ γεννήθηκε το 1988 στην Αθήνα. Σπούδασε Ψυχολογία στην Αθήνα και μετέπειτα στο Kingston, και πήρε το διδακτορικό της στις Νευροεπιστήμες από το ΑΠΘ. Έχει κάνει επίσης ανώτερες σπουδές υποκριτικής και έχει δουλέψει ως ηθοποιός και θεατρική συγγραφέας. Ασχολείται επαγγελματικά με την ψυχολογία. Αυτή είναι η πρώτη της συλλογή διηγημάτων. |
Γιάννης Μπαλαμπανίδης
“Largo”
Largo είναι ένας πολύ αργός μουσικός ρυθμός, που αντιστοιχεί σε 40 έως 60 χτύπους του μετρονόμου το λεπτό· σημαίνει, θα λέγαμε: πλατιά, εκτεταμένα, γενναιόδωρα. Largo είναι επίσης μια σειρά ιστορίες γραμμένες σε διαφορετικό ύφος και κλίμακα η καθεμιά, που αν κάτι τις συνδέει είναι το άλυτο ερώτημα του χρόνου. Σαν ασκήσεις που κινούνται στα όρια μιας πραγματικότητας που δεν είναι πάντα ορατή με γυμνό μάτι, αλλά παράδοξη, αυθαίρετη και κάπως μαγική. Ιστορίες περιπλάνησης ανάμεσα στο ρίζωμα και την απώλεια, στην αέναη κίνηση και την αδράνεια, στην εργασία και τη ρέμβη, στη μνήμη και τη μοναξιά, στην αρχή και το τέλος των πραγμάτων – και ό,τι τελοσπάντων μεσολαβεί ανάμεσα στα χτυπήματα του μετρονόμου.
«[…] Κάθε γαλαξίας, κάθε ηλιακό σύστημα, κι ακόμη κάθε μικρή ή μεγάλη γωνία κάθε πλανήτη, και ως εκ τούτου κάθε έμβιο ον, κάθε οργανική ή ανόργανη ένωση, κινείται και ταλαντώνεται σύμφωνα με το ρυθμό ενός εσωτερικού μετρονόμου που κουρδίστηκε όταν άρχισε ο χρόνος να υπάρχει, σαν για να μπει μια μηχανική τάξη στο χάος, και που τείνει να χάνει την αρχική ορμή του και να ξεκουρδίζεται μέχρις ότου πάψει εντελώς να χτυπάει και παραδοθεί στη σιωπή. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι για κάποιο λόγο, άγνωστο σε μας, ο μετρονόμος της Μυρσίνας άλλαξε ξαφνικά ρυθμό και άρχισε να χτυπάει σε ένα αδιανόητα αργό largo, έτσι που θα μας έπαιρνε χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια για να παρατηρήσουμε μια ελάχιστη διαφοροποίηση στη στάση των κατοίκων της, μια αδιόρατη κίνηση, εάν βέβαια συνέχιζε ακόμη τότε να υπάρχει η πολίχνη της Μυρσίνας, οι κάτοικοί της με τα φθαρτά τους σώματα, ο πλανήτης και το ηλιακό μας σύστημα, οι γαλαξίες, ο ίδιος ο χρόνος και οι απέραντες εκτάσεις που ορίζει».
***
Ο Γιάννης Μπαλαμπανίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1980. Από το 2004 ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στο ΑΠΘ και στο πανεπιστήμιο Paris 8 και είναι διδάκτορας Συγκριτικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου. Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί το βιβλίο του Ευρωκομμουνισμός. Από την κομμουνιστική στη ριζοσπαστική ευρωπαϊκή Αριστερά (στα αγγλικά: Eurocommunism. From the communist to the radical Left in Europe, Routledge, 2018). Πρόσφατα έχει δημοσιεύσει τη μελέτη Μεταρρυθμίζοντας μια χώρα σε κρίση (με τη Σωτηρία Λιακάκη, Ποταμός, 2019) και έχει επιμεληθεί τον συλλογικό τόμο ΣΥΡΙΖΑ Ένα κόμμα εν κινήσει (Θεμέλιο, 2019). Αυτό είναι το πρώτο του λογοτεχνικό βιβλίο. |
Παναγιώτης Περιβολάρης
“Ιστορίες μεταναστών”
Μετανάστης, αυτός ο άγνωστος! Τον γνωρίζουμε ως το πρόσωπο εκείνο, που τσαπίζει τα χωράφια μας ή δουλεύει στην οικοδομή μας ή φροντίζει κάποιο ανήμπορο συγγενή μας. Τον βλέπουμε στο δρόμο συχνά με τη γνωστή ταλαιπωρημένη εμφάνιση. Και εκεί συνήθως τελειώνουν οι γνώσεις μας γι’ αυτόν. Δεν γνωρίζουμε ούτε τα βάσανά του ούτε τα όνειρά του. Μπορεί να γνωρίζουμε γενικά, ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν καταταλαιπωρηθεί στη ζωή τους, όπως κάποτε συνέβη με όσους προγόνους μας μετανάστευσαν στα ξένα προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Αλλά και τότε η εικόνα μας γι’ αυτούς είναι αόριστη και ατελής και ενίοτε στρεβλή λόγω όσων μερίδα των ΜΜΕ προβάλλει γι’ αυτούς.
Η Ματίλντα, η Μαριέλα, ο Πελλούμπ, ο Ιμράν και οι υπόλοιποι μετανάστες και μετανάστριες, που οι ιστορίες του αποτελούν το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου, συστήνονται και αποκαλύπτουν μια πιο πλήρη εικόνα αυτών των συνανθρώπων μας, διηγούνται όσα πέρασαν στη ζωή τους, από τη στιγμή που βρέθηκαν στην Ελλάδα, αποκαλύπτονται, ξεγυμνώνουν την ψυχή τους και μας δείχνουν τις αγωνίες, τα όνειρα, τα βάσανα και τις μέρες τους σε μια χώρα, η οποία δεν τους υποδέχθηκε ακριβώς με ανοικτές αγκάλες αλλά αυτοί αποφάσισαν να παραμείνουν εδώ και ν’ αγωνιστούν. Διαβάζοντας κανείς τις ιστορίες τους ίσως ανεύρει κάποια κοινά στοιχεία με ιστορίες κάποιων μεταναστών, σε πολύ πιο δύσκολες εποχές, προγόνων του. Ίσως, επίσης, νοιώσει συγκίνηση ακούγοντας όσα βίωσαν αυτοί οι άνθρωποι στη χώρα μας.
Κυρίως, όμως, με αυτές τις ιστορίες μπορεί κανείς να μάθει ποιος είναι πραγματικά ο αλλοδαπός μετανάστης της διπλανής πόρτας και να καταρρίψει έτσι όσα στερεότυπα συνοδεύουν αυτούς τους ανθρώπους εδώ και 3 δεκαετίες. Μέσα από τη διήγηση των παθημάτων τους οι μετανάστες θυμίζουν, ότι είναι συνάνθρωποί μας, άνθρωποι σαν εμάς συχνά με αγωνίες σαν τις δικές μας, που η μοίρα τους έφερε να γεννηθούν σε λιγότερο ευνοημένες και πολύ λιγότερο σταθερές χώρες από τη δική μας. Και αυτή η ανθρώπινη ιδιότητά τους δεν αναιρείται ούτε από το ξενικό ονοματεπώνυμό τους ή το χρώμα της επιδερμίδας τους ή το θρήσκευμά τους.
***
Ο Παναγιώτης Περιβολάρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1975. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάζεται ως δικηγόρος στην Πάτρα από το 2000. |
Εύα Στεφανή
“Μόλυ Ι & ΙΙ”
Πρόκειται για το σενάριο της ταινίας της Εύας Στεφανή Χειρόγραφο που έχει τιμηθεί με το δεύτερο βραβείο στο τμήμα του Διεθνούς Διαγωνιστικού Προγράμματος στο Φεστιβάλ του Ομπερχάουζεν.
***
Η Εύα Στεφανή γεννήθηκε το 1964 στην Αλεξάνδρεια της Πολιτείας Βιρτζίνια των ΗΠΑ. Είναι σκηνοθέτις και διδάσκει Ιστορία του Κινηματογράφου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει το βιβλίο Δέκα Κείμενα για το Ντοκιμαντέρ (Εκδόσεις Πατάκη) και συνεργάζεται με τις εκδόσεις Πατάκη ως υπεύθυνη της κινηματογραφικής σειράς. Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο της Τα Μαλλιά του Φιν. |
ΜΕΛΕΤΕΣ
Johann Chapoutot
“Η πολιτιστική επανάσταση του ναζισμού”
μετάφραση: Γιώργος Καράμπελας
Για τους ναζί, η «κουλτούρα» ήταν στην αρχή η απλή μετεγγραφή της φύσης: οι άνθρωποι λάτρευαν δέντρα και ρυάκια, ζευγάρωναν, τρέφονταν και μάχονταν όπως τα άλλα ζώα, υπερασπίζονταν την ορδή τους και μόνο αυτή. Η αποφυσικοποίηση και ο εκφυλισμός επήλθαν όταν οι Σημίτες εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, όταν ο εκχριστιανισμός εισήγαγε τον ιουδαιοχριστιανισμό, και μετά όταν η Γαλλική Επανάσταση τελειοποίησε αυτά τα παράλογα ιδεολογικά κατασκευάσματα: ισότητα, συμπόνια, αφηρημένο δίκαιο…
Για να σωθεί η γερμανική φυλή, έπρεπε να διενεργηθεί μια «πολιτιστική επανάσταση», να ξαναβρεθεί ο τρόπος ζωής των Αρχαίων και να ταυτιστεί εκ νέου η κουλτούρα με τη φύση. Επανιδρύοντας έτσι το δίκαιο και την ηθική, ο γερμανός άνθρωπος πίστεψε ότι μπορούσε να δρα σε συμφωνία με ό,τι επέβαλλε η επιβίωσή του. Ξαναγράφοντας το δίκαιο και την ηθική, ήταν πλέον νόμιμο και ηθικό το να χτυπά και να σκοτώνει.
Με το βιβλίο αυτό, ο Johann Chapoutot ολοκληρώνει και ενοποιεί το σχέδιο δύο προηγούμενων βιβλίων του, των Ο εθνικοσοσιαλισμός και η Αρχαιότητα (Πόλις) και La Loi du sang: penser et agir en nazi. Εμβαθύνοντας σε επιμέρους σημεία, όπως η ανάγνωση του στωικισμού και του Πλάτωνα στο Τρίτο Ράιχ, η χρήση του Καντ και της κατηγορικής του προσταγής ή η εισαγωγή του ρωμαϊκού δικαίου στη Γερμανία, δείχνει πώς ξαναγράφτηκε η ιστορία της Δύσης από τον ναζισμό και μέσα από ποιους διαύλους έφτασαν τέτοιες ιδέες ώς τους δράστες των ναζιστικών εγκλημάτων.
***
Ο Johann Chapoutot γεννήθηκε το 1978. Σπούδασε Ιστορία, πολιτικές επιστήμες και γερμανική φιλολογία στην École Normale Supérieure, στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris IV) και στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού.
Agrégé και διδάκτωρ της Ιστορίας, είναι καθηγητής της Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris IV). Διετέλεσε αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γκρενόμπλ II και έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Paris II και Paris I, στην École Polytechnique και στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. |
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο του Ο εθνικοσοσιαλισμός και η Αρχαιότητα.
Άλλα βιβλία του:
- L’âge des dictatures. Régimes autoritaires et totalitarismes en Europe (1919-1945)
- Le meurtre de Weimar
- Le nazisme. Une idéologie en actes
- Méthodologies (επιμ. με τον Geoffroy Lauvau)
Delphine Horvilleur
“Στοχασμοί πάνω στο ζήτημα του αντισημιτισμού”
μετάφραση-επίμετρο: Γιώργος Γρηγορίου
O Σαρτρ μας είχε δείξει στο «Στοχασμοί για το εβραϊκό ζήτημα» το πώς ο Εβραίος προσδιορίζεται κατά τρόπο αντεστραμμένο, από τη σκοπιά του αντισημίτη. Η Delphine Horvilleur επιλέγει εδώ να τροποποιήσει την οπτική γωνία, διερευνώντας τον αντισημιτισμό, όπως τον εννοούν τα ιερά κείμενα, η ραββινική παράδοση και οι εβραϊκοί θρύλοι.
Αναλύει την ιδιαίτερη συνείδηση που εμφανίζονται να έχουν οι Εβραίοι, όπως αυτή προβάλλεται από αυτό που έχει εγκατασταθεί μέσα στην αντισημιτική ψυχή κατά τη διαδρομή του χρόνου: ο Εβραίος αντιμετωπίζεται πάντοτε ως εκείνος που εμποδίζει τον κόσμο να επιτελέσει το «όλον»· ως εκείνος που σφετερίζεται κάτι από την ομάδα, από το έθνος ή από το άτομο· ως εκείνος που του λείπει η αρρενωπότητα ή που ενσαρκώνει τη θηλυκότητα, την έλλειψη, την «τρύπα», το κενό ταυτότητας το οποίο απειλεί την ακεραιότητα της κοινότητας.
Ο σχολιασμός της γραμματείας αυτής είναι ακόμη πιο εύστοχος, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του ότι σήμερα τα επανερχόμενα μοτίβα του αντισημιτισμού αναζωογονούνται μέσα στο ακροδεξιό και ακροαριστερό λόγο.
Αυτοί οι «Στοχασμοί πάνω στο ζήτημα του αντισημιτισμού» προσφέρουν ικανά εργαλεία για να ξεφεύγουμε από μία ταυτοτική αναδίπλωση: η ραββινική παράδοση δεν νοιάζεται τόσο να τελειώνει με το μίσος των Εβραίων (χαμένος κόπος), όσο το να δώσει τα όπλα για να προφυλαχθούμε.
***
Η Ντελφίν Ορβιλέρ είναι από τις λίγες γυναίκες που ασκούν το ραββινικό λειτούργημα στη Γαλλία. Οι απόψεις της, που επικρίνουν την πατριαρχική κοινωνία και την παραδοσιοκρατία, ενώ εντάσσονται υπέρ του διαθρησκευτικού διαλόγου, και δεν παύουν να διερευνούν το ζήτημα του «Άλλου», συζητούνται σήμερα ευρύτατα.
Le Monde
Το τελευταίο βιβλίο της Ντελφίν Ορβιλέρ αντιμετωπίζει το ζήτημα του αντισημιτισμού με ταλέντο.
Μικαέλ Φεσέλ, L’Obs
Η Ντελφίν Ορβιλέρ με ένα μείγμα επιστημονικής γνώσης, χιούμορ και γενναιοφροσύνης μέσα από πεδία ακόμα ανεξερεύνητα, υπογράφει ένα δοκίμιο ζωντανό και εμβριθές.
Télérama
***
Η Delphine Horvilleur γεννήθηκε το 1974 στο Νανσί. Είναι μία Γαλλίδα ραββίνος που εντάσσεται στο φιλελεύθερο ρεύμα του εβραϊσμού. Διευθύνει την Επιθεώρηση Tenou’a. Έχει δημοσιεύσει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία En tenue d’Ève: feminine, pudeur et judaïsme, Comment les rabbins font les enfants και, σε συνεργασία με τον Rachid Benzine, Des milles et une façons d’être juif ou musulman. |
Bernard Lahire
“Η κοινωνιολογική ερμηνεία των ονείρων”
μετάφραση: Αντώνης Αθανασόπουλος
θεώρηση μετάφρασης και επιμέλεια: Σοφία Λεβεντίδη
Βιβλίο καινοτόμο και φιλόδοξο που θέτει τα θεμέλια μιας νέας επιστήμης των ονείρων, υποστηρίζοντας ότι το όνειρο είναι κοινωνικό φαινόμενο. Το έργο τροποποιεί ταυτοχρόνως τη ματιά μας πάνω στα όνειρα και πάνω στην ίδια την επιστήμη της κοινωνιολογίας. Ο Λαΐρ συζητώντας και με άλλους επιστημονικούς κλάδους (ψυχανάλυση, νευροεπιστήμες, γλωσσολογία, ανθρωπολογία), προτείνει, πέραν του Φρόυντ, ένα νέο μοντέλο ερμηνείας των ονείρων.
***
Μπορούν οι κοινωνικές επιστήμες να προσεγγίσουν το όνειρο; Οι περισσότεροι κοινωνιολόγοι εξακολουθούν μέχρι σήμερα να το αγνοούν, παρότι το όνειρο αποτέλεσε αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχανάλυσης και αντικείμενο μελέτης της ψυχολογίας και των νευροεπιστημών. Βέβαια, υπήρξαν ερευνητές που μελέτησαν την πρόσληψη του ονείρου σε διαφορετικές εποχές και διαφορετικά περιβάλλοντα. Αυτό, όμως, που προτείνει ο Bernard Lahire είναι να εμβαθύνουμε στην ίδια τη λογική της ονειροπλασίας και να συνδέσουμε τα όνειρα με τις κοινωνικές εμπειρίες των ατόμων.
Τούτο το πρωτόγνωρο, για τα δεδομένα της κοινωνιολογίας, βιβλίο φιλοδοξεί να διατυπώσει μια γενικότερη θεωρία της ονειρικής έκφρασης. Βασίζοντας τη μελέτη του στις κατακτήσεις του ερμηνευτικού μοντέλου που πρότεινε ο Freud, ο Bernard Lahire προσπαθεί να διορθώσει τις αδυναμίες, τις παραλείψεις και τα σφάλματά του, εκμεταλλευόμενος την αξιοσημείωτη επιστημονική πρόοδο που συντελέστηκε, από τη δημοσίευση της Ερμηνείας των ονείρων και μετά.
Αντίθετα με ό,τι πίστευε ο Freud, μετά το πέρας της παρούσας έρευνας, το όνειρο παρουσιάζεται ως ο χώρος ενός συμβολικού παιχνιδιού που έχει ως επί το πλείστον απαλλαγεί από κάθε είδους λογοκρισία, είτε τυπική είτε ηθική. Η επικοινωνία του υποκειμένου με τον εαυτό του, στο πλαίσιο της οποίας εκτυλίσσεται το όνειρο, το καθιστά το κατεξοχήν προσωπικό ημερολόγιο. Το όνειρο φανερώνει στον εκάστοτε μελετητή του στοιχεία που θα τον βοηθήσουν να κατανοήσει καλύτερα την ανθρώπινη ύπαρξη. Η μελέτη του μας επιτρέπει να αντικρίσουμε καταπρόσωπο τι μας απασχολεί στα κρυφά, και να κατανοήσουμε αυτό που σκέφτεται μέσα μας, εν αγνοία μας.
Επιπλέον, η ανά χείρας θεωρία της ονειρικής έκφρασης συντελεί στην αναθεώρηση της κοινωνιολογίας, καθώς της προσδίδει νέες φιλοδοξίες. Tο όνειρο δεν εισέρχεται στη μεγάλη οικογένεια των κοινωνικών επιστημών για να την αφήσει ανέπαφη, αλλά για να ανατρέψει τις συνήθειές της και να διαρρυθμίσει εκ νέου τον χώρο της.
***
Ο Λαΐρ ανοίγει μια προοπτική συναρπαστική αλλά και ιλιγγιώδη, με αναρίθμητες συνέπειες. Φτάνει ώς το σημείο να μας προτείνει έναν καινούργιο ορισμό της «αλήθειας» και του «εαυτού».
Arnaud Esquerre, Le Monde
Ένα συναρπαστικό παιχνίδι υποκαταστάσεων όπου ο συγγραφέας αντικαθιστά τα φαινόμενα της απώθησης και της ματαίωσης, με τις συνέπειες της βιωμένης κυριαρχίας. Ο κοινωνιολόγος γλιστρά στα όνειρά μας και υποστηρίζει ότι το όνειρο αποτελεί επίσης κοινωνική διεργασία.
Le Nouveau Magazine Littéraire
***
Ο Μπερνάρ Λαΐρ γεννήθηκε το 1963 στη Λυών. Διετέλεσε καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Lumière Lyon 2 και από το 2000 είναι καθηγητής κοινωνιολογίας στην École normale supérieure της Λυών. Είναι επίσης μέλος του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Γαλλίας και του Κέντρου Μαξ Βέμπερ. Έχει ασχοληθεί με την κοινωνιολογία της εκπαίδευσης και ιδιαίτερα με την επίδραση των κοινωνικών ανισοτήτων στη σχολική επιτυχία ή αποτυχία, την ιστορία του αναλφαβητισμού και τις πρακτικές της γραφής και της ανάγνωσης, καθώς επίσης και με τη θεωρία της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Στα έργα του συμπεριλαμβάνονται τα: La raison des plus faibles, L’homme pluriel, La culture des individus, Franz Kafka, Ceci n’est pas qu’un tableau, Enfances de classe (επιμ.). |
Pierre Rosanvallon
“Η δική μας διανοητική και πολιτική ιστορία, 1968-2018”
μετάφραση: Κατερίνα Λαμπρινού
επιστημονική θεώρηση: Γιάννης Μπαλαμπανίδης
Πώς ο ενθουσιασμός του Μάη του ’68 έδωσε τη θέση του στην απογοήτευση του 1980 και του 1990 κι έπειτα στη μοιρολατρία που από τη δεκαετία του 2000 περιορίζει τον πολιτικό και διανοητικό μας ορίζοντα; Γιατί η Αριστερά βρέθηκε στο τέλμα ενός ρεαλισμού της ανημποριάς ή ενός ριζοσπαστισμού της πόζας, σε τέτοιο σημείο που να χάνει τη μάχη των ιδεών από τον εθνικισμό και τον λαϊκισμό;
Στο βιβλίο αυτό, ο Πιερ Ροζανβαλόν αναμετράται με τα παραπάνω ερωτήματα με τρόπο διττό. Ως ιστορικός των ιδεών και πολιτικός φιλόσοφος, επιχειρεί να εγγράψει τα τελευταία πενήντα χρόνια στο πλαίσιο της μακράς ιστορίας του νεωτερικού σχεδίου για χειραφέτηση, με τις επιτυχίες του, τις υποσχέσεις που δεν τήρησε, τις παλινδρομήσεις του. Ταυτόχρονα, όμως, ως συμμετέχων και αυτόπτης μάρτυρας, ξαναδιαβάζει αναδρομικά την αλληλουχία γεγονότων που πυροδότησε συμβολικά ο Μάης του ’68. Η προσωπική του πορεία, τα διανοητικά και πολιτικά εγχειρήματα που τον σημάδεψαν, οι προσωπικότητες με τις οποίες συμπορεύτηκε, σκιαγραφούν την ιστορία της «δεύτερης Αριστεράς», με την οποία η δική του τροχιά συμπλέχθηκε αξεδιάλυτα, αλλά και την ιστορία εν γένει της Αριστεράς. Αν σήμερα πνέει τα λοίσθια, αυτό έχει τις ρίζες του στο παρελθόν.
Μέσα από αυτή την ειλικρινή και διαυγή επιστροφή στην προσωπική του διαδρομή, με τις κινητήριες ιδέες και τις αμφιβολίες, τις αμηχανίες και τις αυταπάτες της, ο Πιερ Ροζανβαλόν χαρτογραφεί μια πολιτική και διανοητική ιστορία του παρόντος, ανιχνεύοντας νέες προοπτικές για το ιδεώδες της χειραφέτησης.
***
Βιβλίο πολύτιμο, συναρπαστικό, αναγκαίο για να κατανοήσουμε τις αντιφάσεις του σημερινού κόσμου μας, αλλά και την επιστροφή της συντηρητικής σκέψης.
Lire
Εντυπωσιακό δοκίμιο για την εξέλιξη της γαλλικής αριστεράς.
Μισέλ Βινόκ, L’Histoire
Μια ωραία έκπληξη: ανακαλύπτουμε, όχι μόνο μια σκέψη διαυγή και, συνάμα, πολυσύνθετη, αλλά και μια ευαισθησία χρωματισμένη με μια πινελιά νοσταλγίας.
Le Nouveau Magazine Littéraire
Συναρπαστική αφήγηση πενήντα ετών διανοητικής στράτευσης.
L’Obs
Ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία του Πιερ Ροζανβαλόν. Συνδυάζοντας αυτοβιογραφικά στοιχεία, μια ανάλυση των πολιτικών και διανοητικών αλλαγών μετά το 1968 και μια θεωρία της ιστορίας της χειραφέτησης, συνθέτει μια γενική ερμηνεία της νεωτερικότητας. Προσπαθεί, αναλύοντας με ακρίβεια την κρίση της εποχής μας, να αντιταχθεί στο ισχυρό, συντριπτικό, αντιφιλελεύθερο και λαϊκιστικό ρεύμα που εξαιτίας μιας «αντιστροφής της ηγεμονίας» αρχίζει πλέον να κυριαρχεί.
Le Monde
***
Ο Πιερ Ροζανβαλόν είναι καθηγητής στο Κολέγιο της Γαλλίας. Από το L’Âge de l’autogestion (1976) μέχρι το Le Bon Gouvernement (2015), έχει συγγράψεις πλήθος έργα που έχουν κατακτήσει σημαντική θέση στη σύγχρονη πολιτική θεωρία και τον στοχασμό για τη δημοκρατία και το κοινωνικό ζήτημα. |
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο του “Η κοινωνία των ίσων”.
Daniel Schneidermann
“Βερολίνο, 1933”
Η στάση του διεθνούς Τύπου μπροστά στον Χίτλερ
μετάφραση: Γιώργος Καράμπελας
Tον Ιανουάριο του 1933, όταν ο Χίτλερ ανεβαίνει στην εξουσία, διακόσιοι περίπου ξένοι δημοσιογράφοι είναι διαπιστευμένοι στο Βερολίνο. Ελάχιστοι από αυτούς θα απελαθούν. Οι περισσότεροι θα παραμείνουν στην πρωτεύουσα του Ράιχ.
Αμερικανοί, Βρετανοί, Γάλλοι, όλοι τους καλοί γνώστες της Γερμανίας και συχνά γερμανόφιλοι, εργάζονται δηλώνοντας την πίστη τους στην ελευθερία του Τύπου. Οι καθημερινοί τους συνομιλητές, όμως, ονομάζονται Γκέμπελς ή Γκέρινγκ. Ενώ γύρω τους θα αρχίσουν σύντομα να μαίνονται οι διώξεις εναντίον των Εβραίων και των αντιφρονούντων, αυτοί παλεύουν να αποσπάσουν μια αποκλειστική δήλωση off the record ή να τους γίνει η χάρη να πάρουν συνέντευξη από τον δικτάτορα.
Γιατί δεν προειδοποίησαν τον κόσμο για την παραφροσύνη και τη βαρβαρότητα του χιτλερισμού, χαρακτηριστικά που μπορούσε, ωστόσο, εξαρχής να τα διακρίνει κανείς; Ο σφοδρός αντικομμουνισμός των εργοδοτών τους, η ατμόσφαιρα μιας εποχής εξοικειωμένης με τους δικτάτορες, η παράλυση μπροστά στα όσα πρωτόγνωρα αντικρίζουν τα μάτια τους, και χιλιάδες ακόμα λόγοι: όλα αυτά συμβάλλουν στο να επικρατήσει μια συλλογική μιντιακή τύφλωση που θα οδηγήσει, από το 1941 και μετά, στην πλήρη άρνηση του Ολοκαυτώματος.
Βασισμένο σε διεξοδική έρευνα των πηγών, το βιβλίο αποτελεί ένα συναρπαστικό χρονικό της καθημερινής ζωής των ξένων δημοσιογράφων στο Βερολίνο, από το 1933 έως το 1941. Μια αφήγηση που τη διαπερνά απ’ άκρου εις άκρον το εξής ερώτημα: Είμαστε βέβαιοι ότι διαθέτουμε σήμερα περισσότερα εφόδια για να αναγνωρίσουμε και να κατονομάσουμε το Κακό;
***
Ένα σπουδαίο έργο για την ιστορία και τη δημοσιογραφία· συναρπαστικό και συγκινητικό βιβλίο, στο σταυροδρόμι της ιστορικής μελέτης και της δημοσιογραφίας.
France Inter
Ο Schneidermann δεν καταγγέλλει απλώς τις σχέσεις συνενοχής που καλλιεργήθηκαν εκείνη την εποχή, αλλά καλεί το σύνολο των δημοσιογράφων να συνειδητοποιήσουν την ευθύνη τους σήμερα, που τα αυταρχικά και λαϊκιστικά κινήματα επιστρέφουν πανίσχυρα. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε μια δημοσιογραφία που θα στηρίζεται στη διορατικότητα, την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία.
Le Monde
Το βιβλίο διαβάζεται σαν μυθιστόρημα. Μας οδηγεί με επιτυχία μέσα στους διαδρόμους των εφημερίδων, την εποχή που όλοι οι δημοσιογράφοι συναγωνίζονταν ποιος θα ήταν ο πρώτος που θα έπαιρνε συνέντευξη από τον Χίτλερ· ή στο Βερολίνο, από όπου απελαύνεται η θαρραλέα ανταποκρίτρια Dorothy Thompson, ένοχη γιατί προσπάθησε να δώσει πρόσωπο και όνομα στους αφανείς Εβραίους που οδηγούνταν στην εξόντωση.
Le Point
Ιστορικό βιβλίο ή μελέτη για τη δημοσιογραφία; Ο συγγραφέας δεν επιλέγει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Και αυτό που ενδεχομένως θα αποτελούσε αδυναμία αποδεικνύεται εδώ προτέρημα – χάρη και στη ζωντανή πένα του συγγραφέα. Η ερευνητική δουλειά του είναι εντυπωσιακή.
Libération
Το βιβλίο διαβάζεται σαν ένα υπέροχο θρίλερ, έστω κι αν γνωρίζουμε το τέλος.
Marianne
***
Ο Daniel Schneidermann γεννήθηκε το 1958 στο Παρίσι. Σπούδασε ΜΜΕ και το 1979 άρχισε να εργάζεται στην εφημερίδα Le Monde. Υπήρξε για χρόνια δικαστικός συντάκτης της εφημερίδας και έγραψε αρκετά σχετικά βιβλία. Το 1992 ανέλαβε στη στήλη της κριτικής των ΜΜΕ. Το 2003, στο βιβλίο του Le Cauchemar mèdiatique, καταδικάζει τη στάση της εφημερίδας του στην περίφημη διαμάχη γύρω από την έκδοση του επικριτικού για τη Le Monde βιβλίου των Pierre Péan και Philippe Cohen La face cachée du «Monde», με συνέπεια να απολυθεί. Ο Schneidermann ξεκίνησε έναν τετραετή δικαστικό αγώνα και τελικά δικαιώθηκε. Σήμερα εργάζεται ως κριτικός των ΜΜΕ στην εφημερίδα Libération και διευθύνει το σάιτ Arrêt sur images.
Το βιβλίο του Βερολίνο, “1933: Η στάση του διεθνούς Τύπου μπροστά στον Χίτλερ” τιμήθηκε με το βραβείο Assises du journalisme, 2019. |
Έφη Γαζή
“Άγνωστη χώρα”
Ιδέες για την Ελλάδα και την Ευρώπη στις αρχές του 20ού αιώνα
Το βιβλίο εξετάζει ένα ρεύμα ιδεών που τάραξε την ελληνική πνευματική, πολιτισμική αλλά και πολιτική ζωή στις αρχές του 20ου αι. Πρόκειται για ιδέες που αφορούν στη σχέση της Ελλάδας με την Ευρώπη, αλλά και της Δύσης με την Ανατολή, σε μια κρίσιμη εποχή που σφραγίζεται από μεγάλες γεω-πολιτικές μεταβολές. Στον πυρήνα του ρεύματος ιδεών που εξετάζει το βιβλίο βρίσκεται η θέση ότι η νεότερη Ελλάδα έχει υποστεί ένα είδος πολιτισμικής αποικιοποίησης με πολιτικές προεκτάσεις. Σύμφωνα με τους εκφραστές αυτών των ιδεών, οι νεότεροι Έλληνες, στην προσπάθεια τους να ανταποκριθούν στις προσδοκίες και στο πολιτισμικό πρότυπο των (δυτικο) ευρωπαίων, έχουν υπονομεύσει τον ίδιο τους τον πολιτισμό, έχουν εγκαταλείψει κάθε δημιουργική πρωτοβουλία και έχουν μετατραπεί σε ένα είδος νεκροζώντανων προγόνων του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. To βιβλίο εξετάζει τις όψεις του ‘αντιδυτικισμού’, τις αναπαραστάσεις των ξένων, την καχυποψία στην ξενομανία και την κριτική στη φραγκολατρεία των Ελλήνων της εποχής ως μια διαδικασία συγκρότησης και κατανόησης του «εθνικού εαυτού».
Η χαρτογράφηση των ιδεών αυτών πραγματοποιείται με άξονα το έργο και τη σκέψη του Αργύρη Εφταλιώτη (1849 – 1923), του Περικλή Γιαννόπουλου (1869 – 1910) και του Ίωνα Δραγούμη (1878 – 1920), ενώ συνεξετάζονται οι κύκλοι των συνομιλητών τους, οι ομοϊδεάτες και συνοδοιπόροι τους αλλά και οι αντίπαλοί τους. Μελετώνται οι δημόσιες συζητήσεις και διαμάχες στις οποίες συμμετείχαν με στόχο να κατανοηθεί καλύτερα η πνευματική τους παρακαταθήκη και ο αντίκτυπος των ιδεών τους. Κομμάτια και θρύψαλα των ιδεών που μελετά το βιβλίο είναι ακόμα διάσπαρτα γύρω μας. Χάνονται και εμφανίζονται ξανά σε διαφορετικές στιγμές, από τη δεκαετία του 1930 μέχρι τις μέρες μας. Ανεξάρτητα από τις προθέσεις των εκφραστών τους και τις ιδιαιτερότητες της ιστορικής περιόδου στην οποία ανήκουν, αυτές οι ιδέες επιμένουν να επηρεάζουν τη σχέση μας με τη δική μας άγνωστη χώρα.
***
Η Έφη Γαζή (γεν. 1966, Λευκάδα) είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Έχει πραγματοποιήσει προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο του Essex (Μ. Βρετανία). Έλαβε Διδακτορικό Δίπλωμα στην Ιστορία από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό ΄Ιδρυμα της Φλωρεντίας (1997). Έχει διδάξει και έχει συνεργαστεί ως ερευνήτρια με πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει δημοσιεύσει τις μελέτες Scientific National History. The Greek Case in Comparative Perspective (Peter Lang, 2000), Ο Δεύτερος Βίος των Τριών Ιεραρχών. Μια γενεαλογία του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού (Νεφέλη, 2004), Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια. Ιστορία ενός συνθήματος (Πόλις, 2011) καθώς και άρθρα σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους γύρω από την ιστορία της ιστοριογραφίας, τη θεωρία και τη μεθοδολογία της ιστορίας, τον εθνικισμό και τη θρησκεία, την ιδεολογία και την πολιτική κουλτούρα, την πολιτισμική και διανοητική ιστορία, τη δημόσια ιστορία. Έχει επιμεληθεί τρεις τόμους του περιοδικού Historein, στην εκδοτική ομάδα του οποίου συμμετέχει. Είναι συνεπιμελήτρια με τους Μ. Αυγερίδη και Κ. Κορνέτη του συλλογικού έργου Μεταπολίτευση. Η Ελλάδα στο μεταίχμιο δύο αιώνων (Θεμέλιο, 2015). |
Σταύρος Ζουμπουλάκης
“Μια συζήτηση με τον Στρατή Μπουρνάζο”
Το βιβλίο είναι προϊόν έντεκα συναντήσεων του Σταύρου Ζουμπουλάκη με τον Στρατή Μπουρνάζο. Στις συναντήσεις αυτές, οι δυο συνομιλητές συμφωνούσαν κάθε φορά εκ των προτέρων το θέμα που θα συζητήσουν, και η συζήτηση εξελισσόταν ελεύθερα, με αφετηρία τα ερωτήματα που έθετε ο δεύτερος. Έτσι στον τόμο αυτό ο Σταύρος Ζουμπουλάκης απαντάει στα ερωτήματα και ο Στρατής Μπουρνάζος σχολιάζει όπου νομίζει ότι χρειάζεται. Στην αρχή μιλάει για τα μαθητικά και φοιτητικά του χρόνια, στην Αθήνα και στο Παρίσι, για τα διάβασματα και τις συναντήσεις του. Εν συνεχεία θα κάνει λόγο για την εμπειρία της σχολικής τάξης και της διδασκαλίας, από τη μεριά του δασκάλου πια, και θα εκθέσει τις απόψεις του για το σχολείο. Στις σελίδες του βιβλίου αναπτύσσονται, επίσης, μεγάλα θέματα όπως το βίωμα της αρρώστιας, η πίστη, η θρησκεία, οι βιβλικές σπουδές, ο εβραϊσμός και ο αντισημιτισμός, η πολιτική, η Αριστερά, η λογοτεχνία, το περιοδικό Νέα Εστία και η Εθνική Βιβλιοθήκη. Γίνεται επιπροσθέτως συζήτηση και για πρόσωπα, όπως ο Λορεντζάτος, ο Καστοριάδης, ο Ελεφάντης, και άλλοι. Καταστατική συμφωνία των δύο συνομιλητών ήταν να συζητήσουν χωρίς συμβατικότητα και με ειλικρίνεια για τα θέματα που τους απασχολούν.
***
Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε το 1953 στη Συκιά Λακωνίας. Σπούδασε νομική και φιλολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία στο Παρίσι. Υπηρέτησε πολλά χρόνια στη Μέση Εκπαίδευση. Από το 1998 ώς το 2012 ήταν διευθυντής του περιοδικού Νέα Εστία. Είναι πρόεδρος, από το 2008, του Δ.Σ. του Βιβλικού Ιδρύματος «Άρτος Ζωής» και, από το 2013, του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Το 2017 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο δοκιμίου-κριτικής για το βιβλίο του Υπό το φως του μυθιστορήματος (2015) και με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών – Ίδρυμα Πέτρου Χάρη για το βιβλίο του Ο στεναγμός των πενήτων. Δοκίμια για τον Παπαδιαμάντη (2016). |
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν τα βιβλία του:
- Ανίερη συγκυβέρνηση (2011)
- H αδερφή μου (2012)
- Χρυσή Αυγή και Εκκλησία (2013)
- Ποιος Θεός και ποιος άνθρωπος; Φιλοσοφικά δοκίμια (2013)
- Χριστιανισμός της χαράς. Η μαρτυρία του πάπα Φραγκίσκου (2015)
- Υπό το φως του μυθιστορήματος (2015)
- Για το σχολείο (2017)
- Για το Ολοκαύτωμα: Ομιλία στην Εθνική βιβλιοθήκη της Ελλάδος (27 Ιανουαρίου 2018)
- Στ’ αμπέλια (2018)
Ελισάβετ Κοτζιά
“Το μέτρο και τα σταθμά”
Η ελληνική πεζογραφία 1974-2010
Τα χρόνια 1974-2010 υπήρξαν αδιαμφισβήτητα η δημοκρατικότερη και πολιτικά ομαλότερη περίοδος σε ολόκληρη τη ζωή του ελληνικού κράτους. Χρόνια ελευθερίας και μάλλον γενικής ανεμελιάς δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την άνετη καλλιέργεια της λογοτεχνίας – και ειδικά της πεζογραφίας. Οι βαθιές μεταβολές που ταυτόχρονα έλαβαν χώρα απέναντι στο βιβλίο και στην τέχνη σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή και αγγλοσαξωνική Δύση (έκρηξη των αριθμών, ανατροπή των αξιών, άνθηση της θεωρίας, διασπορά των θεσμών διάκρισης) άλλαξαν ριζικά τους όρους παραγωγής και ανάγνωσης και στην επικράτεια της ελληνικής αγοράς.
Η μελέτη καταγράφει τους μετασχηματισμούς της περιόδου και τις επιπτώσεις τους στο ελληνικό μυθιστόρημα και διήγημα – το κοινωνικό, το ιστορικό, το παρωδιακό, το φανταστικό, το αστυνομικό. Ερμηνεύει 202 πεζογράφους που δημοσίευσαν στα χρόνια της μεταπολίτευσης: τι λέει το έργο τους, πώς το λέει, τι επιλέγει να παρατηρήσει και μέσα σε ποια συμφραζόμενα το θέτει, όσον αφορά την πραγματικότητα σε εθνικό, διεθνές, δημόσιο, ιδιωτικό, οικονομικό, πολιτισμικό και κοσμοθεωρητικό πεδίο. Και κατόπιν επιδιώκει την καλλιτεχνική αξιολόγησή τους: σε τι είδους αφηγηματικές τεχνικές προσφεύγουν, πόσο λειτουργικές είναι, σε ποιο βαθμό ανανεώνουν την παράδοση, αν μεταμορφώνουν τη ματιά μας, πόση απόλαυση προσφέρουν. Η μελέτη χρησιμοποιεί συνδυαστικά τα εργαλεία της ιστορίας της λογοτεχνίας, της λογοτεχνικής θεωρίας, της ερμηνείας και της κριτικής.
***
Η Ελισάβετ Κοτζιά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Σπούδασε οικονομικά στην Αθήνα και στο Λονδίνο. Από το 1987 ως το 2012 κάλυψε εβδομαδιαίως μια από τις στήλες κριτικής λογοτεχνικού βιβλίου της εφημερίδας Η Καθημερινή. Το 2006 εξέδωσε τη μελέτη Ιδέες και αισθητική, μεσοπολεμικοί και μεταπολεμικοί πεζογράφοι 1930-1974 (εκδ. Πόλις). Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί στα λογοτεχνικά περιοδικά Γράμματα και τέχνες, Η λέξη, Εντευκτήριο, Πλανόδιο, Νέα Εστία, Ποίηση, The Athen’s Review of Βooks, The Book’s Journal, Ο Αναγνώστης, Οροπέδιο κ.α. Συμμετείχε στην Επιτροπή Κρατικών Βραβείων (1994-1996 και 2005-2007), καθώς και στις Επιτροπές Βραβείων του περιοδικού Διαβάζω (1997-2005) και του ηλεκτρονικού περιοδικού Ο Αναγνώστης (2015-2019). |
Χρύσα Παπαδοπούλου
“Ένα κομμάτι χαρτί και λίγο μελάνι”
Η αγόρευση της δικηγόρου Χρύσας Παπαδοπούλου στη δίκη της Χρυσής Αυγής
Ακολουθεί απόσπασμα από την κατακλείδα της αγόρευσης:
Κα Πρόεδρε, κ. Δικαστές, αν κάτι είναι σκάνδαλο ή σκευωρία, σε αυτή τη δίκη, σίγουρα δεν είναι η άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος της ηγεσίας της ΧΑ, αυτό ήταν κάτι που άργησε κιόλας πολλά χρόνια να γίνει. Η ΠΑ ζητάει την καταδίκη των κατηγορουμένων, όπως κατηγορούνται για όλες τις κατηγορίες, όχι γιατί αυτό απαιτεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα, ούτε γιατί η αθώωση των κατηγορουμένων θα σημάνει την επανεμφάνιση των ταγμάτων εφόδου της ΧΑ στους δρόμους, ανοίγοντας ένα νέο κύκλο βόας και ναζιστικής τρομοκρατίας, νομιμοποιημένα πλέον και με τη βούλα της Ελληνικής Δικαιοσύνης.
Κα Πρόεδρε, κυρίες, κύριοι Εφέτες, ζητάμε καταδίκη των κατηγορουμένων για την ανθρωποκτονία σε βάρος του Παύλου Φύσσα και για ένταξη για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, γιατί με αυτά τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν ενώπιον Σας, τα τελευταία 4,5 χρόνια, έχετε στα χέρια σας ό,τι χρειάζεται και πολλά περισσότερα, για να αποφανθείτε ότι έχει αποδειχθεί η κατηγορία της ένταξης και διεύθυνσης οργάνωσης, από το τελευταίο μέλος της μέχρι και τον Αρχηγό της. Μην αποστρέψετε το βλέμμα σας από τα στοιχεία. Αυτό ζητάμε. Όπως ανέφερε και ο κ. Αλιβιζάτος, τώρα είναι η ώρα των Δικαστών. Και όχι γενικά και απρόσωπα των Δικαστών, τώρα είναι η ώρα της σύνθεσης του Α΄ Τριμελούς Εφετείου Αθηνών για Κακουργήματα, συνεδρίας της 20ής Απριλίου 2015, να απονείμει δικαιοσύνη. Δικαιοσύνη, όχι μόνο για λογαριασμό των θυμάτων και των οικογενειών τους, αλλά και για λογαριασμό ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας εν ονόματι της Δημοκρατίας.
0