“Φορούσε τη στολή του κλόουν και επισκεπτότανε νοσοκομεία και ιδρύματα, που φιλοξενούσαν παιδιά με ανίατες ασθένειες ή ειδικές ανάγκες. Το έκανε αυτό τα τελευταία δέκα χρόνια και πάντοτε με την καρδιά του. Παρόλο που την ημέρα κουραζότανε από την συνεχόμενη ορθοστασία στη δουλειά του… Παρόλο που τα έφερνε δύσκολα βόλτα οικονομικά και υπήρχανε μέρες, που το ψυγείο του ήτανε σχεδόν άδειο. Παρόλο, που είχε την ηλικιωμένη μητέρα του στο σπίτι του, φροντίζοντας και για αυτή να μην της λείψει τίποτα. Ότι και να ερχότανε στη ζωή του, το αντιμετώπιζε όλα αυτά τα χρόνια στωικά. Με υπομονή και ακλόνητη πίστη”.
Στο τελευταίο του συγγραφικό πόνημα “Ήρωες ανάμεσα μας” (Εκδόσεις Οδός Πανός) ο Θοδωρής Αστραίος μας συστήνει ανθρώπους που υπερπηδούν τη γεμάτη εγωισμό σύγχρονη τάση του ανθρώπου και λειτουργούν με άξονα το συλλογικό καλό. Αναμοχλεύει μνήμες σε πλέρια χωρικά και χρονικά “ύδατα” και μας παραδίδει 10 ιστορίες σύγχρονων καθημερινών ανθρώπων. Γιατί όπως μας εξομολογείται κι ο ίδιος στη συνέντευξη που παραχώρησε στο The Book.Gr “…υπάρχει και το φωτεινό κομμάτι μέσα μας, πέρα από το σκοτεινό”.
-Είναι χαρά μας κ. Αστραίε να σας έχουμε κοντά μας στο The Book.Gr
-Και δική μου επίσης, που με φιλοξενείτε.
- «Ήρωες ανάμεσα μας», η συλλογή διηγημάτων σας που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Οδός Πανός. Πως ξεκίνησε η συγγραφή της;
Αφορμή στάθηκαν δυο αληθινές ιστορίες. Η μια ήταν ενός ψαρά, που μετέφερε με το καΐκι του τα παιδιά ενός απομονωμένου νησιού στο σχολείο και η άλλη του παππού μου από όταν πολεμούσε στο μέτωπο. Αμφότεροι με ενέπνευσαν να αφηγηθώ τις ιδιαίτερες ιστορίες τους και με τη βοήθεια της μυθοπλασίας να συνθέσω ύστερα και των υπολοίπων ηρώων. Βασικό μου κίνητρο υπήρξε όχι μόνο ο αγώνας όλων τους για την επιβίωση, αλλά η θέλησή τους και η προσπάθεια, για να βοηθήσουν τον πλησίον.
- Τι σημασία αποκτούν στο δικό σας λεξιλόγιο οι έννοιες της ανθρωπιάς, της καλοσύνης, της ανιδιοτελούς αγάπης;
Ζωτική θα έλεγα, εφόσον συνοδεύονται και από τις αντίστοιχες πράξεις.
- Γιατί οι βαθύτατες αυτές αξίες έχουν στις μέρες μας ξεφτίσει ενώ πολλοί τις αμαυρώνουν με το χειρότερο δυνατό τρόπο;
Γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος έχει χάσει την πυξίδα του. Έχει απομακρυνθεί από τη φύση και τον εαυτό του, αντικαθιστώντας τις αληθινές αξίες της ζωής με τις υλικές. Ωστόσο υπάρχει και το φωτεινό κομμάτι μέσα μας, πέρα από το σκοτεινό. Αυτό ακριβώς ήθελα να αναδείξω μέσα από αυτές τις ιστορίες.
- Ο Αυστροεβραίος Martin Buber κάπου σημειώνει πως «Τα μάτια ενός ζώου έχουν την ικανότητα να μιλούν μια σπουδαία γλώσσα». Αυτή τη ξεχωριστή γλώσσα πως την αποκωδικοποιεί ο ήρωας σας στο διήγημα «Ο άγιος των ζώων»; Σε ένα δεύτερο επίπεδο πως βλέπετε το ισχύον νομικό πλαίσιο αναφορικά με τους τετράποδους φίλους μας;
Συμφωνώ με αυτή την άποψη. Μπορούμε και πρέπει να διδαχτούμε από τα ζώα, γιατί οι ψυχές τους είναι πιο αγνές σε σχέση με τις δικές μας. Αυτό κάνει και ο συγκεκριμένος ήρωας δείχνοντας έμπρακτα την αγάπη του και την ευγνωμοσύνη του προς εκείνα.
Το νομικό πλαίσιο έχει βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν. Εντούτοις χρειάζεται περισσότερη γνώση, προσπάθεια, επαγρύπνηση και τήρηση των νόμων, τόσο από το κράτος όσο και από όλους εμάς, ώστε να μπορούν να ζούνε αυτά σε καλύτερες συνθήκες, να στειρώνονται και να μην βασανίζονται. Η συμπεριφορά μας απέναντί τους δεν είναι μόνο θέμα παιδείας, αλλά και δείκτης πολιτισμού ενός λαού.
- «Όλα τα μετράμε σήμερα με το χρήμα», λέει μια ηρωίδα σας. Τι χρειάζεται να θυσιάσεις ή να «ξοδέψεις» εν προκειμένω για να περάσεις σε μια πιο άμεμπτη… μονάδα μέτρησης;
Χρειάζεται να αναθεωρήσουμε αρκετά το σύγχρονο τρόπο ζωής μας και να παραμερίσουμε το εγώ μας, βλέποντας λίγο και το εμείς. Πρέπει να κοιτάξουμε τον κόσμο με άλλη ματιά, πιο ολιστική θα έλεγα. Δεν είμαστε ούτε το κέντρο του κόσμου, ούτε μόνιμοι εδώ.
- Ένα χαμόγελο που το ζωγραφίζουν οι μπογιές πόσο ανεξίτηλο μπορεί να φαντάζει;
Το πιο ανεξίτηλο χαμόγελο είναι εκείνο που πηγάζει από μέσα μας, από την αλήθεια της ψυχής μας. Σε αυτό μπορούμε να διδαχτούμε οι μεγαλύτεροι από τα παιδιά και να μην το χάνουμε μεγαλώνοντας
- Στις ιστορίες σας υπάρχει διάχυτη η ελπίδα σε ένα κόσμο που καταρρέει. Τι επιβάλλεται να αλλάξει άρδην πριν τη τελική πτώση;
Χρειάζεται να αλλάξει άρδην ο τρόπος σκέψης μας. Επιβάλλεται η ανάληψη της ευθύνης από όλους μας σε κάθε επίπεδο, ώστε να έρθουμε όλοι πιο κοντά, άνθρωποι, ζώα και φύση. Από εμάς εξαρτάται η σωτηρία, ή όχι του κόσμου, που ζούμε.
- Τα κείμενά σας αυτά με τι υλικά πλάστηκαν; Τι υπερίσχυσε και τι απορρίφθηκε στη συνέχεια; Και κυρίως τι σηματοδοτεί αυτή η συλλογή διηγημάτων μετά από ένα μυθιστόρημα και μια ποιητική συλλογή;
Τα κείμενα αποτελούνται ως γνωστόν από λέξεις. Οι λέξεις είναι οι ψηφίδες που συνθέτουν το έργο ενός συγγραφέα. Αυτός τις προσθέτει, ή τις αφαιρεί, όπως ένας τεχνίτης, ανάλογα με το υλικό που έχει και εκείνο που του υπαγορεύει ο λόγος και η ψυχή του κάθε φορά. Το αποτέλεσμα θεωρείται άρτιο, όχι μόνο όταν ένα έργο είναι καλοδουλεμένο, αλλά και εφόσον έχει εκπληρώσει το σκοπό του, κατά την αριστοτελική άποψη.
Η παρούσα συλλογή σηματοδοτεί την έλευση μιας σειράς επόμενων έργων, που έχουν ως κεντρικό τους άξονα τον άνθρωπο, τα πάθη του, τις ανησυχίες και τις διαχρονικές του αξίες, τις οποίες ο ίδιος προσπαθεί δοκιμαζόμενος να υπερασπιστεί.
- Θα ήθελα να επικεντρωθώ σε ένα σημείο που είναι διάχυτο στη συλλογή σας. Οι ήρωες σας επικαλούνται, το Θεό, προσεύχονται στη Παναγιά, κάνουν το σταυρό τους. Τι διαστάσεις λαμβάνει το θείο στη ζωή σας;
Το θείο υπάρχει μέσα μας και παντού γύρω στη φύση. Το θείο για εμένα είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα εξετάζοντάς το μέσα από το ανθρώπινο πρίσμα, αλλά και από το συλλογικό, ανεξάρτητα από τη θρησκευτική πίστη, που είναι υποκειμενική για τον καθέναν.
- «Η αγάπη εξάλλου δεν χάνεται…» λέει η Ελένη στο τελευταίο σας διήγημα. Το συναίσθημα αυτό που δεν μπορεί να υποβληθεί ούτε σε ποσοτικές ούτε σε ποιοτικές μεταβολές, κατά ποιο τρόπο αποτελεί οδηγό στη ζωή σας;
Η αγάπη θεωρώ είναι η σημαντικότερη πίστη και το πιο ακριβό συναίσθημα του ανθρώπου. Είναι το φως που καταλύει το σκοτάδι και αποτελεί τη βαθύτερη ουσία της ζωής.
- Το μεταναστευτικό και τα επακόλουθά του. Ποιες οι πραγματικές διαστάσεις του σε έναν μόνιμο κάτοικο ακριτικού νησιού;
Και στο μέρος όπου ζω το φαινόμενο είναι έντονο και συχνό. Μιλάμε ωστόσο για ένα παγκόσμιο πλέον και μείζον ζήτημα, που χρήζει σοβαρής αντιμετώπισης από κάθε κράτος μέλος του κόσμου, διότι έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινες ψυχές. Και δυστυχώς το πρόβλημα δεν λύνεται με τη μεταβίβαση ευθυνών, με πρόχειρες λύσεις, ή τις κυβερνήσεις των ισχυρών να κάνουν διαρκώς πολέμους, πλουτίζοντας σε βάρος τους.
- «Στο τέλος απομένει η στάχτη μας». Μέγιστη αλήθεια. Σε ένα κόσμο που η φθορά τον σημαδεύει τι προσδοκάτε για το μέλλον;
Προσδοκώ περισσότερη ενσυναίσθηση. Να ψηλώσει ο νους μας και να πλατύνει η καρδιά μας, για να μπορέσει να χωρέσει και το διπλανό μας.
- Ποιες «αναγνώσεις» της εν γένει παρουσίας σας κρατάτε ως φυλακτό;
Τα έργα των μεγάλων κλασσικών συγγραφέων και στοχαστών, τα λόγια των γονιών μου και τις πράξεις όλων εκείνων των αφανών ηρώων, που ζούνε ανάμεσά μας ταπεινά, αλλά πάντοτε με ήθος και συνέπεια.
-Σας ευχαριστώ πολύ γι’ αυτή την ιδιαίτερη κουβέντα. Εύχομαι «οι ήρωες ανάμεσα μας» να αποτελούν ένα σταθερό φάρο ανθρώπινης συνέπειας.
– Το εύχομαι και σας ευχαριστώ πολύ και εγώ.
Γρηγόρης Δανιήλ, για το The Book.Gr
1
