Οι εκδόσεις Πόλις παρουσιάζουν το εκδοτικό τους πρόγραμμα για τους προσεχείς μήνες.
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Anton Beraber
Η μεγάλη ιδέα
μετάφραση: Αλεξάνδρα Κωσταράκου
μυθιστόρημα
1922: η Ελλάδα ανακαλύπτει ότι η Μεγάλη Ιδέα ήταν μια ουτοπία που κατέληξε εφιάλτης. Πενήντα χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ένας φοιτητής μελετά στη διατριβή του την περίπτωση του Σαούλ Καλογιάννη, στρατιώτη που πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Ο Καλογιάννης αποδεικνύεται ήρωας απρόβλεπτος: ηττημένος και λιποτάκτης, σιωπηλός και χαρισματικός, άγγελος και δαίμονας μαζί, γίνεται ένας άπιαστος Οδυσσέας. Όμως οι περιπλανήσεις του στον χώρο και στον χρόνο συνθέτουν μια Οδύσσεια χωρίς την αίγλη του μύθου και το άγγιγμα των θεών· οι αναφορές που ξεπηδούν εδώ κι εκεί από το αρχαίο πρότυπο υπάρχουν μόνο για να ανατραπούν: «…μάλλον είδαν τον λαχανόκηπο του πατέρα τους, τον τοίχο από ξερολιθιά και το γέρικο, τυφλό σκυλί που δεν περίμενε παρά να τους χαιρετήσει για να πεθάνει. Πρόβλημά τους. Εγώ δεν είχα ποτέ μου σκύλο».
Οι μάρτυρες που βρίσκει ο ερευνητής, όλοι απόκληροι της Ιστορίας, διαδέχονται ο ένας τον άλλο για να αφηγηθούν το πεπρωμένο του Καλογιάννη, το ταξίδι του από τα πέρατα της Ανατολής μέχρι τις ακτές του Νέου Κόσμου. Οι εποχές αποφεύγουν το ημερολόγιο, το σκηνικό συνεχώς ανατρέπεται, οι μαρτυρίες είναι αντικρουόμενες: ακούει γεγονότα διαβρωμένα από τον χρόνο, μαθαίνει συμβάντα που αγνοεί το νόημά τους. Προσπαθεί να εξηγήσει τα αίτια, τις προθέσεις, να ξεδιαλύνει το σκοτάδι. Η έρευνα, που συναντά συνεχώς εμπόδια, θα οδηγήσει τον ερευνητή στις φυλακές της χούντας των συνταγματαρχών, στα βουνά, που κρατούν ακόμα τις αναμνήσεις του Εμφυλίου, στα σύγχρονα ταραγμένα Βαλκάνια. Θα ανακαλύψει ότι ο μύθος του Καλογιάννη καλπάζει και ξεσηκώνει ερήμους, κυκλαδίτικα νησιά, δάση από γιγάντιες φασκομηλιές, πολιτείες κάτω απ’ τα κύματα…
Μυθιστόρημα περιπετειώδες, ξεδίπλωμα απέραντης φαντασίας, με γλώσσα πληθωρική και οραματική με μπαρόκ εξάρσεις, που στην αδιάκοπη ροή της συνδυάζει το υψηλό και το ταπεινό, το τραγικό και το κωμικό, τον ρεαλισμό και την ποίηση. Ο πρωταγωνιστής τού Beraber, παρόλο που το όνομά του διατρέχει το βιβλίο σαν επωδή, παραμένει ένα αίνιγμα. Χαμένος πότε στις αβύσσους του Ωκεανού, πότε στην άβυσσο της ψυχής του, «μόνος, σκοτεινός… και ακυβέρνητος», τι ήταν αυτός ο άντρας με τα μάτια γεμάτα σκοτάδι; Ιδεαλιστής, προδότης ή ο τελευταίος ήρωας;
Α.Κ.
Λογοτεχνία που προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση· ένα πρώτο μυθιστόρημα με εύρος, μυστήριο και δύναμη που μαγεύουν, με υπνωτιστική φαντασία και ύφος που μαγνητίζει.
La Croix
Χάρη στη γραφή του, το εντυπωσιακό πρώτο μυθιστόρημα του Αντόν Μπεραμπέρ ξεχωρίζει σε αυτή την εκδοτική περίοδο. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο, σύγχρονο ξαναγράψιμο της Οδύσσειας.
L’Obs
Μπορούμε να στοιχηματίσουμε ότι το όνομα του Αντόν Μπεραμπέρ θα περιλαμβάνεται στις μεγάλες αποκαλύψεις τούτης της εκδοτικής περιόδου, έστω και μόνο για τη λογοτεχνική φιλοδοξία αυτού του πρώτου του μυθιστορήματος. Μυθιστόρημα πολιτικό αλλά και ποιητικό, η Μεγάλη Ιδέα αποτελεί ωραίο δείγμα της φαντασίας και της δύναμης της λογοτεχνίας.
Lire
Φράσεις αξιοθαύμαστα ποιητικές και κομψές ξεδιπλώνονται σε αυτό το πρώτο, μεγάλο, περιπετειώδες μυθιστόρημα του Αντόν Μπεραμπέρ. Ο συγγραφέας απομακρύνεται από την ιστορική αφήγηση, συνομιλεί με τη φανταστική γεωγραφία του Ομήρου, αλλά και του Julien Gracq.
Le Monde
Η γραφή του Μπεραμπέρ είναι ένας διαρκής διάλογος με το λογοτεχνικό ύφος των ομηρικών επών. Ένας διάλογος πρωτοφανής, πρωτότυπος και μοντέρνος, που σίγουρα θα ανοίξει δρόμους στη λογοτεχνική αφήγηση. Η γαλλική γλώσσα του Μπεραμπέρ είναι μοναδική, τόσο πλούσια, τόσο λεπτή. Οραματική γραφή, υπνωτιστική αφήγηση.
Νίκος Μπακουνάκης, Το Βήμα
***
Ο Anton Beraber γεννήθηκε σε προάστιο του Παρισιού το 1987. Σπούδασε φιλολογία και αρχαιολογία. Διδάσκει αρχαία ελληνικά και λατινικά· επίσης, ασχολείται επαγγελματικά με το σκάκι. Ζει στο Κάιρο.
Η Μεγάλη Ιδέα είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. Έχει τιμηθεί με το βραβείο Transfuge πρώτου μυθιστορήματος, καθώς και με το βραβείο Valery Larbaud.
|
«Για μένα, το επικό νήμα δεν έχει κοπεί: επιστρέφουμε στις μεγάλες αφηγήσεις, με έργα όπως ο Harry Potter ή το Game of Thrones. Πρέπει ωστόσο να ξαναδώσουμε στο έπος την ικανότητα να ερμηνεύει τον σημερινό κόσμο. Ζούμε τη χρυσή εποχή των σειρών· το θεωρώ, όμως, μια πολύ καλή είδηση για τη λογοτεχνία. Οι σειρές ανέλαβαν υπό τη δικαιοδοσία τους, πλήρως, αυτό που αποκαλούμε πλοκή. Η λογοτεχνία έχει, λοιπόν, ελεύθερο το πεδίο για να επινοήσει εκ νέου τον εαυτό της, να γίνει ξανά λυρική. Βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας εποχής, υπό την αιγίδα της τριάδας Pierre Michon, Pierre Guyotat, Pierre Bergounioux». (Απόσπασμα συνέντευξης του συγγραφέα στο περιοδικό L’Obs). |
Georges Bernanos
Διάλογοι Καρμηλιτισσών
μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
επίμετρο: Σταύρος Ζουμπουλάκης
μυθιστόρημα
Πρέπει κανείς να ρισκάρει με το φόβο, όπως ρισκάρει και με το θάνατο. Το αληθινό θάρρος έχει να κάνει μ’ αυτό ακριβώς το ρίσκο.
Τις πρώτες ώρες της Γαλλικής Επανάστασης, η Μπλανς ντε λα Φορς απαρνείται τα προνόμια της υψηλής αριστοκρατίας προς χάριν της λιτής μοναστικής ζωής. Στη Μονή των Καρμηλιτισσών, η νεαρή γυναίκα βρίσκει τη γαλήνη που αναζητά. Όταν οι μοναχές αρνούνται να αναγνωρίσουν το επαναστατικό καθεστώς και συλλαμβάνονται, η Μπλανς δραπετεύει. Μα πώς να δεχτεί να μείνει ζωντανή την ώρα που οι αδελφές της οδηγούνται στη λαιμητόμο;
Ένα εκπληκτικό κείμενο γύρω από την αυταπάρνηση, τη θυσία, τον φόβο, ένα από τα σημαντικότερα έργα του Ζωρζ Μπερνανός, γραμμένο παραμονές του δικού του θανάτου.
***
Το κείμενο χαρακτηρίζεται από μοναδική απλότητα και μεγάλη δύναμη ταυτόχρονα. Οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι εξίσου ισχυροί και μεγαλειώδεις με τους ήρωες των άλλων κορυφαίων έργων του Μπερνανός. Ο φόβος του θανάτου αναπαριστά τον φόβο και τον αγώνα του Ιησού και προβάλλει εδώ με όλη του τη σπαρακτική δύναμη.
Laffont-Bompiani, Le Nouveau dictionnaire des œuvres
***
Η ζωή και η σταδιοδρομία του Ζωρζ Μπερνανός (1888-1948) θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «περιπετειώδεις». Μαθητής σε σχολείο Ιησουιτών, πτυχιούχος Νομικής και Φιλολογίας, μέλος της Action française, ξεκίνησε ως δημοσιογράφος σε φιλομοναρχική εφημερίδα. Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εμπειρία που τον σημάδεψε διά βίου· παντρεύτηκε μια απόγονο της Ζαν ντ’ Αρκ και απέκτησε έξι παιδιά. Οικονομικά προβλήματα αλλά και λόγοι υγείας τον ανάγκασαν να ζήσει σε διάφορα μέρη στον Νότο της Γαλλίας, στην Πάλμα της Μαγιόρκας και, αργότερα, στη Βραζιλία. Το 1930, ήδη διάσημος συγγραφέας των μυθιστορημάτων Sous le soleil de Satan (1926) και La Joie (βραβείο Femina 1929), διακόπτει τις σχέσεις του με την Άκρα Δεξιά. Ασκεί κριτική κατά του κομφορμισμού των καθολικών κύκλων και λίγο αργότερα θα υπερασπιστεί τους Ισπανούς Δημοκρατικούς, που αγωνίζονται κατά του Φράνκο, μέσα από μια σειρά πολιτικών άρθρων. Θα επανέλθει στη λογοτεχνία με το Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημερίου το 1936· ακολουθούν σημαντικά έργα, τα οποία έγραψε επηρεασμένος από τον Ισπανικό Εμφύλιο (Grands Cimetières sous la lune) και που θα εκδοθούν αργότερα. Σε όλη τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκεται στη Βραζιλία, αρθρογραφώντας κατά της κυβέρνησης δωσιλόγων του Βισύ και παίρνοντας θέση υπέρ του Ντε Γκωλ και της γαλλικής Αντίστασης. Με πρόσκληση του Ντε Γκωλ θα επιστρέψει, τελικά, το 1945 στη Γαλλία. Θα αρνηθεί δύο φορές το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής καθώς και την είσοδό του στη Γαλλική Ακαδημία, προκειμένου να διατηρήσει την ανεξαρτησία του ως συγγραφέα. Πεθαίνει το 1948 και οι Ισπανοί Δημοκρατικοί, μεταξύ των οποίων και πολυάριθμοι κομμουνιστές, θα σκεπάσουν το φέρετρό του με τη σημαία τους, σε ανάμνηση των Grands Cimetières sous la lune.
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο του Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημερίου.
Heinrich Böll
Απόψεις ενός κλόουν
μετάφραση: Δημήτρης Δημοκίδης
επίμετρο: Αλεξάνδρα Ρασιδάκη
μυθιστόρημα
Ο Χανς είναι ένας κλόουν που έχασε το χαμόγελό του. Όταν η ώρα της δόξας του περνά, ο νεαρός Χανς περιπλανιέται κουβαλώντας τη μελαγχολία του και μια διάθεση εξέγερσης. Η θρησκεία; Τον απελπίζει σε όλες της τις μορφές. Οι παλιοί ναζιστές που εξιλεώνονται μέσω της φιλανθρωπίας; Το ίδιο. Ο έρωτας; Η Μαρί, ο μοναδικός του έρωτας, τον εγκατέλειψε. Μοναχικός και χωρίς ψευδαισθήσεις, πώς μπορεί να αντιμετωπίσει έναν κόσμο τον οποίο περιφρονεί;
***
Ο Χανς ανακεφαλαιώνει σε διάστημα λίγων ωρών την αποτυχία της αισθηματικής και επαγγελματικής του ζωής. Καταφεύγει στα σκαλιά του κεντρικού σιδηροδρομικού σταθμού σαν ζητιάνος, περιμένοντας (ή κάνοντας πως περιμένει) την επιστροφή της Μαρί, μιας γυναίκας την οποία αγάπησε κι έχασε και που εκείνη την ημέρα γυρίζει από το γαμήλιο ταξίδι της στη Ρώμη. Μακρύς μονόλογος χωρίς ψευδαισθήσεις, ανάμεικτος με προσωπικές μνήμες, που διακόπτεται μόνο από λίγες τηλεφωνικές συνομιλίες και μια σύντομη επίσκεψη του πατέρα: μια αφηγηματική φόρμα που ταιριάζει στην απόλυτη ένδεια του προσώπου, την ανικανότητά του να διεκδικήσει μια πλήρη μυθιστορηματική αλήθεια.
Ο Χανς προέρχεται από αστική οικογένεια. Η απόφασή του να γίνει κλόουν τον ρίχνει στο περιθώριο της καλής κοινωνίας, που ζει το όνειρο του γερμανικού θαύματος. Ανήκει στη γενιά εκείνων που, αν και πολύ νέοι για να στρατευθούν, μεγάλωσαν ακούγοντας τα ναζιστικά σλόγκαν. Η νέα κοινωνία της αφθονίας, που χτίστηκε πάνω στα ερείπια του πολέμου, είναι στα μάτια του αμετάκλητα ύποπτη, αφού οι πρωταγωνιστές της, λιγότερο ή περισσότερο εκτεθειμένοι στον ναζισμό, εξαγοράζουν φτηνά την καθαρή του συνείδηση. Και ο «προοδευτικός καθολικισμός», που επικρατεί στους αστικούς κύκλους της Βόννης, συμμετέχει πλήρως στη διάχυτη υποκρισία. Η ίδια του η μητέρα προεδρεύει σε μια επιτροπή για την «προσέγγιση των φυλών», μολονότι έχει προηγουμένως στείλει την κόρη της στην αντιαεροπορική άμυνα, για να διώξει τους Εβραίους από την «ιερή γερμανική γη». Εναντίον όλων αυτών στρέφει τα βέλη του ο Χανς, χωρίς να κρύβει την προσωπική του πικρία. Η Μαρί τον εγκατέλειψε για να παντρευτεί έναν από εκείνους τους μοντέρνους καθολικούς με τις μεγάλες προοπτικές που βρίσκονται στο προσκήνιο. Στην κοινωνική υποκρισία ο Χανς αντιπαραθέτει την αληθινή μάσκα του σαλτιμπάγκου. Αλλά ο μορφασμός του κλόουν, μια απάντηση αισθητικο-ηθική, όχι όμως και ιδεολογική ή πολιτική, παραμένει θλιβερά αδύναμος. Πρόκειται για το μυθιστόρημα του τέλους της εποχής του Αντενάουερ. Κάτω από τη μελαγχολία του κλόουν που, όπως λέει ο ίδιος ο Μπελ, δεν έχει καμία σχέση με τον πεσιμισμό, χαράζει η στιγμή της εξέγερσης. Φεύγει ο κλόουν και έρχεται η στιγμή της Καταρίνα Μπλουμ.
Jean-Jacques Pollet, Le Nouveau dictionnaire des œvres (Laffont-Bompiani)
***
|
Την ιστορία αυτού του βιβλίου μπορώ να την αφηγηθώ με λίγες μόνο λέξεις. Για ένα διάστημα, συνεργάστηκα με κάποιους φίλους σε μια εφημερίδα που ονομαζόταν Λαβύρινθος. Γνωρίζετε την ιστορία του Θησέα και της Αριάδνης. Χρειάστηκε να εγκαταλείψουμε αυτή την εφημερίδα, όχι μόνο για οικονομικούς λόγους αλλά και γιατί δεν ξέραμε πώς να συνεχίσουμε. Καθένας από εμάς –ήμασταν τέσσερις– έγραψε ένα μικρό σημείωμα όπου προσπαθούσε να εξηγήσει αυτή την αποτυχία· στη δική μου εκδοχή, επρόκειτο για μια ερμηνεία του μύθου του Θησέα και της Αριάδνης, στον οποίο βασίζεται και η πλοκή του μυθιστορήματος. Ο Θησέας βρίσκεται στον λαβύρινθο, η Αριάδνη κόβει το νήμα της επιστροφής και, ιδού, κλείνει η παγίδα. Και αυτός ο λαβύρινθος –μπορώ μάλιστα να σας το επιβεβαιώσω με κατηγορηματικό τρόπο, γιατί γνωρίζω τη σχέση αιτίου-αιτιατού, το ευρύτερο πλαίσιο– είναι ο γερμανικός πολιτικός καθολικισμός. Πρόκειται για τη συνέχιση της εφημερίδας με τη μορφή μυθιστορήματος. Ένα τέτοιο βιβλίο δεν μπορεί παρά να εξεταστεί επίσης από πολιτική και ηθική σκοπιά. Από συνέντευξη του Χάινριχ Μπελ στον Heinz Ludwig Arnold |
***
|
Ο Χανς αυτοχαρακτηρίζεται ως μελαγχολικός. Τείνει κανείς να αποδώσει τη μελαγχολία του στο γεγονός ότι τον εγκατέλειψε η αγαπημένη του Μαρί, ή και στην αποτυχημένη του κοινωνική ένταξη. Η αποτυχία αυτή βαραίνει ακόμα περισσότερο, αν λάβει κανείς υπόψη ότι o Χανς, χάρη στην κοινωνική θέση και την οικονομική επιφάνεια της οικογένειάς του, πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις για απρόσκοπτη κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ανάγνωση αποκαλύπτει ότι η μελαγχολία παρουσιάζεται ως εγγενές χαρακτηριστικό του Χανς, καθώς συμβαδίζει με έναν κριτικό τρόπο θεώρησης του κόσμου που χαρακτηρίζει τον πρωταγωνιστή από μικρή ηλικία και τον ωθεί να διαφοροποιηθεί από τον περίγυρό του. Η θέση του στο περιθώριο της κοινωνίας προηγείται, με άλλα λόγια, της επιλογής του επαγγέλματος του κλόουν, όπως άλλωστε η μελαγχολική του διάθεση προϋπήρχε της απώλειας της Μαρί – απώλειας που, ως εκ τούτου, δεν αποτελεί αιτία, αλλά μάλλον συνέπεια του χάσματος μεταξύ του κλόουν και της κοινωνίας, το οποίο η Μαρί δεν μπορούσε να κατανοήσει, ούτε και να αντέξει. Ο Χανς παρουσιάζεται ως ξένος μέσα στον κόσμο που τον περιβάλλει, καθώς έχει από πολύ νωρίς απορρίψει το αστικό ιδανικό του οικογενειακού μικρόκοσμου. Είναι ο αρχετυπικός καλλιτέχνης, ο οποίος έχει καταστήσει επίκεντρο της ύπαρξής του κάτι που για τους αστούς δεν είναι παρά ένας τρόπος να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους – απαντά εδώ, επομένως, η προβληματική του καλλιτέχνη, βασική θεματική της λογοτεχνίας από τον ρομαντισμό και εξής. Με τον τρόπο αυτό, το μυθιστόρημα σκηνοθετεί την αντιπαλότητα μεταξύ υποκειμένου και κοινωνίας, εστιάζοντας στις προσπάθειες του πρωταγωνιστή να αντισταθεί στις νόρμες και τις αξιώσεις του κοινωνικού του περίγυρου. Ο Χανς δεν επενδύει στις αξίες της καπιταλιστικής κοινωνίας, αρνείται να υποτάξει την ιδιωτική του ζωή, τον έρωτά του, στους ηθικούς κανόνες της κοινωνίας και της Εκκλησίας. Αντιθέτως, διεκδικεί το δικαίωμα να ζει και να αγαπά σύμφωνα με τις δικές του αξίες και μια προσωπική ηθική. Και δεν υποχωρεί, ούτε όταν συνειδητοποιεί ότι η μόνη δυνατή κατάληξη της στάσης του αυτής είναι η απομόνωση. Tο μυθιστόρημα του Böll δεν ενδιαφέρει μόνο ως κριτικό πορτρέτο της μεταπολεμικής Γερμανίας, ή ως χαρακτηριστικό δείγμα μιας συγκεκριμένης λογοτεχνικής περιόδου, αλλά παραμένει επίκαιρο, καθώς και η σημερινή κοινωνία έχει απόλυτη ανάγκη την εγρήγορση και την ενδοσκόπηση που μας διδάσκουν «ενοχλητικοί» συγγραφείς όπως ο Böll, όπως άλλωστε και τις δυσάρεστες απόψεις των απανταχού κλόουν τους. Από το Επίμετρο της Αλεξάνδρας Ρασιδάκη |
***
Ποτέ ο Μπελ δεν έχει χρησιμοποιήσει τα σύνεργά του ως συγγραφέα με μεγαλύτερη δεξιοτεχνία και, ταυτόχρονα, ποτέ δεν πολέμησε με περισσότερη σφοδρότητα την υποκρισία και την αναλγησία ενός χριστιανισμού τού φαίνεσθαι.
Joachim Kaiser, Süddeutsche Zeitung
***
Ο Χάινριχ Μπελ γεννήθηκε το 1917 στην Κολωνία και πέθανε το 1985 στο Μπόρνχαϊμ-Μέρτεν. Χάρη στις λογοτεχνικές του αρετές, καθιερώθηκε πολύ γρήγορα ως ένας από τους πιο αναγνωρισμένους Γερμανούς συγγραφείς. Τιμήθηκε με τα βραβεία Μπύχνερ (1967) και Νόμπελ (1972).
Ο Μπελ αξιοποίησε τη φήμη του για να αναμειχθεί ενεργά στη δημόσια συζήτηση. Χάρη στην πνευματική του ακεραιότητα, τον ουμανισμό του και το κριτικό του πνεύμα, έγινε ένας από τους πιο έγκυρους εκπροσώπους της μεταπολεμικής δημοκρατικής Γερμανίας – ενώ ποτέ δεν έπαψε να κρίνει με αυστηρότητα τα πεπραγμένα των γερμανικών κυβερνήσεων.
Οι ανθρωπιστικές αξίες της πιστής στον καθολικισμό οικογένειάς του, που ήταν αντίθετη στον ναζισμό, επηρέασαν βαθιά τον συγγραφέα. Τα πρώτα του διηγήματα (όπου είναι εμφανής η επίδραση του Χέμινγουεϋ και του Στάινμπεκ) φέρνουν στο προσκήνιο πρόσωπα πληγωμένα, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Αλλά, και αργότερα, σχεδόν όλοι του οι ήρωες έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Είναι περιθωριακοί, ευάλωτοι, αντιτίθενται στον πόλεμο, την εξουσία, την επίσημη ιδεολογία της ανόρθωσης και της ανοικοδόμησης. Στην κυρίαρχη ιδεολογία αντιπαραθέτουν τις δικές τους αξίες: τον ανθρωπισμό, τον αντιμιλιταρισμό, την αλληλεγγύη, την αγάπη, την άρνηση της λήθης του ναζιστικού παρελθόντος, καθώς και μια πολύ προσωπική και ιδιαίτερη χριστιανική πίστη, που επιτρέπει την αυστηρή κριτική κατά της επίσημης Εκκλησίας.
Ruth Vogel
Dictionnaire du monde germanique,
éd. Bayard, 2007, σ. 136
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του Ομαδικό πορτρέτο με μία κυρία και Μπιλιάρδο στις εννιάμισι.
Pierre Ducrozet
Η ανακάλυψη των σωμάτων
Μετάφραση: Δημήτρης Δημακόπουλος
μυθιστόρημα
Μεξικό, Ιγουάλα, 26 Σεπτεμβρίου 2014. Η αστυνομία απάγει και δολοφονεί σαράντα τρεις φοιτητές από την Αγιοτσινάπα. Ο Άλβαρο γλιτώνει από τη σφαγή και διαφεύγει στις ΗΠΑ. Ιδιοφυΐα στην πληροφορική, πέφτει στα χέρια ενός μεγιστάνα του Ίντερνετ, χρηματοδότη και κήρυκα του τρανσουμανισμού, ο οποίος επιδιώκει, μέσω της βιοτεχνολογίας, να παρατείνει επ’ άπειρον τη ζωή του ίδιου και των πάμπλουτων φίλων του της Σίλικον Βάλλεϋ· ονειρεύεται την αθανασία και φαντασιώνεται εγκεφάλους φορτωμένους σε σκληρούς δίσκους και ανθρώπους χωρίς σώμα. Ο Άλβαρο θα προσπαθήσει, για μία ακόμα φορά στη ζωή του, να αντισταθεί. Και δεν θα είναι μόνος του, αφού θα βρει συμμάχους στις τάξεις των χάκερ, τούτων των ελεύθερων πειρατών του 21ου αιώνα.
Σε αυτό το σύμπαν, που δεν είναι και τόσο φουτουριστικό όσο θέλουμε να πιστεύουμε, ο Ντυκροζέ μάς οδηγεί με γνώση και ευφυΐα. Περιγράφει πώς οι έμποροι του Ίντερνετ το απομάκρυναν από τα αρχικά δημοκρατικά του ιδεώδη. Το βιβλίο, αξιοποιώντας τους κώδικες του θρίλερ, θέτει σημαντικά ηθικά, πολιτικά και φιλοσοφικά ερωτήματα για την ελευθερία, τον θάνατο, την αγάπη στον σύγχρονο κόσμο. Άλλοτε δραματικό, κάποτε απειλητικό, ορισμένες φορές παιγνιώδες, πάντα όμως με σασπένς, το κείμενο διακρίνεται για τη μουσικότητα και την πλαστικότητά του, ενώ διαφαίνεται επίσης η πεισματική πίστη του συγγραφέα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
***
Ομολογημένες επιρροές του ο φιλόσοφος Ζιλ Ντελέζ και οι μυθιστοριογράφοι Ντον Ντελίλο, Ρομπέρτο Μπολάνιο και Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας.
|
«Ποια θα μπορούσε να είναι η μορφή ενός μυθιστορήματος του 21ου αιώνα; Σε τι θα διέφερε, παραδείγματος χάρη, από ένα μυθιστόρημα του 19ου αιώνα; Μερικά βράδια, σε ένα μπαρ, θέτει κανείς στον εαυτό του κάτι τέτοια ερωτήματα. »Κι έτσι φαντάστηκα ένα μυθιστόρημα χωρίς κέντρο, φτιαγμένο από πτυχώσεις και διόδους, από συνδέσμους και υπερκείμενα, που καθρεφτίζει την κίνηση του σύγχρονου κόσμου, επιλέγοντας το Ίντερνετ ως θέμα και ως μορφή. »Πήγα στο Μεξικό και στην Καλιφόρνια και έγραψα αυτό το βιβλίο. »Η Ανακάλυψη των σωμάτων συμπλέκει τους χάκερ των Anonymous και τους τρανσουμανιστές της Σίλικον Βάλλεϋ, τη βία του κόσμου και την αποστειρωμένη αντίθετη όψη του, τα βλαστοκύτταρα και τη Χιροσίμα, το Google και το LSD, το δέρμα και το άπειρο. Ήθελα να μιλήσω για υπολογιστές, αλλά και για δρόμους, για τη γη, για την ποίηση των σωλήνων και των νεύρων. »Ήθελα να μιλήσω για τα σώματα στον σύγχρονο κόσμο, να γράψω την ιστορία τους, να παρατηρήσω τον τρόπο με τον οποίο η εποχή μας τα σμιλεύει και τα παραμορφώνει, ήθελα να τα κοιτάξω από κοντά για να μάθω τι μας λένε. Όλα τα πρόσωπα του μυθιστορήματος θα υποβάλουν το σώμα τους σε δοκιμασίες, θα το σπρώξουν πιο μπροστά, θα το επαναπροσδιορίσουν, και πρώτος απ’ όλους ο Άλβαρο, ο οποίος αφήνει πίσω του μια κοινωνία όπου ο θάνατος είναι πανταχού παρών και έρχεται σε μια άλλη που επιθυμεί να τον ξεριζώσει, χωρίς να μπορεί κανείς να αποφανθεί ποια απ’ τις δύο είναι η πιο ανθρώπινη. »Μια παρέα από πειρατές του 21ου αιώνα θα ορθώσει το ανάστημά της απέναντι στους τρανσουμανιστές, αυτούς τους τρελούς επιστήμονες που ευαγγελίζονται την έλευση ενός καινούργιου ανθρώπου. Τούτη η διεθνική και αυτοδίδακτη γενιά είναι γέννημα της ουτοπίας του Ίντερνετ και τα μέλη της είναι ελεύθερα ηλεκτρόνια που θα πάρουν σιγά σιγά τον έλεγχο του βιβλίου· και του κόσμου ολόκληρου. »Τελικά η λογοτεχνία, όπως άλλωστε και το αλκοόλ, οδηγεί σε αυτό ακριβώς : σε κάνει να προσπαθείς να δώσεις απαντήσεις σε ερωτήματα που δεν σου έθεσε κανένας». Pierre Ducrozet |
***
Εντυπωσιάζουν η εμβρίθεια και η ευφυΐα του συγγραφέα. Μπράβο.
L’Obs
Με τι μπορεί να μοιάζει το μυθιστόρημα του 21ου αιώνα; Μα με την Ανακάλυψη των σωμάτων. Συγκλονιστικό.
Le Monde
Μια γλώσσα σκληρή, με σκοτεινές ανταύγειες. Μια πνοή. Ένα όραμα. Μια γενναιόδωρη ψυχή. Χίλια μπράβο.
Les Inrockuptibles
Αυτό το δυνατό και όμορφο αφήγημα για τον σύγχρονο κόσμο είναι ίσως το μεγάλο μυθιστόρημα της τρέχουσας εκδοτικής περιόδου.
France Culture
Η Ανακάλυψη των σωμάτων είναι γραμμένη με συναρπαστική ευφυΐα και μεγάλη ποιητική δύναμη.
Le Figaro
***
Ο Πιερ Ντυκροζέ γεννήθηκε στη Λυών το 1982. Έχει εργαστεί ως βιβλιοπώλης, έχει μεταφράσει βιβλία από τα αγγλικά και τα ισπανικά, έχει διδάξει στην École nationale supérieure des arts visuels de La Cambre, στις Βρυξέλλες, και είναι τακτικός αρθρογράφος στην εφημερίδα Libération.
Έχει δημοσιεύσει πέντε μυθιστορήματα. Η Ανακάλυψη των σωμάτων έχει τιμηθεί με το βραβείο Flore και ήταν στην τελική λίστα υποψηφιοτήτων για το λογοτεχνικό βραβείο της εφημερίδας Le Monde.
Ομολογημένες επιρροές του, ο φιλόσοφος Ζιλ Ντελέζ και οι μυθιστοριογράφοι Ντον ΝτεΛίλλο, Ρομπέρτο Μπολάνιο και Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας.
Paul Greveillac
Κόκκινες ψυχές
μετάφραση: Στέλα Ζουμπουλάκη
μυθιστόρημα
Μόσχα, ΕΣΣΔ. Ο πολιτισμός έχει τεθεί στην υπηρεσία του κράτους. Ο Βλαντίμιρ Κατούτσκοφ και ο Πάβελ Γκολτσένκο, στα είκοσί τους, γνωρίζονται τυχαία ένα βράδυ. Ο πρώτος είναι λογοκριτής στην Γκλαβλίτ, την υπηρεσία που αποφασίζει τι θα κυκλοφορήσει και τι όχι. Ο δεύτερος είναι μηχανικός προβολής στον κινηματογράφο της Γκοσκινό ‒της κρατικής επιτροπής κινηματογράφου–, όπου συχνάζουν οι αξιωματούχοι του Κόμματος. Πρόκειται για δύο υπηρεσίες στις οποίες καθημερινά απαγορεύονται, περικόπτονται, ελέγχονται τα έργα μιας νέας γενιάς συγγραφέων και σκηνοθετών που προσπαθούν να βρουν τον δρόμο τους μετά τον θάνατο του Στάλιν.
Ο Βλαντίμιρ Κατούτσκοφ, αποκαρδιωμένος από το σύστημα, αποφασίζει να το υπονομεύσει, με όλο το ρίσκο που συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Βάζοντας, μάλιστα, σε κίνδυνο και όσους τον περιβάλλουν. Οι Κόκκινες ψυχές είναι ένα μυθιστόρημα-φόρος τιμής στους πιο ανεξάρτητους Σοβιετικούς καλλιτέχνες, τους «διαφωνούντες» και τα αριστουργήματα που μας παρέδωσαν. Αλλά είναι και μια ωδή στη φιλία: τη φιλία που ενώνει, μέσα από τις δοκιμασίες και τον χρόνο, τον Ρώσο Βλαντίμιρ Κατούτσκοφ και τον Ουκρανό Πάβελ Γκολτσένκο.
***
Φιλόδοξο πρώτο μυθιστόρημα, μεγάλη τοιχογραφία της καθημερινής ζωής της Μόσχας από τον θάνατο του Στάλιν έως την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο συγγραφέας, με χιούμορ, μπολιάζει την αφήγησή του με μια παιγνιώδη ζωντάνια, αφήνει να ακούγεται η φωνή του, προδίδει τη συνενοχή του τόσο με τους χαρακτήρες του όσο και με τους αναγνώστες, και στέκεται πάντα δίπλα καθημερινούς ήρωές του, χωρίς ποτέ να τους κρίνει. Ο Γκρεβεγιάκ μάς κάνει να ζήσουμε πλάι σε αυτούς τους ανθρώπους, τη ζωή των οποίων, κάτω από το σοβιετικό καθεστώς, γίνεται ένα με την αποτυχία ενός ονείρου, χωρίς όμως, ούτε μια στιγμή, να υπονοήσει ότι δεν άξιζε να τη βιώσει κανείς. Μένοντας όσο κοντά γίνεται στις ελπίδες τους, στους συμβιβασμούς τους, ή στις πράξεις παθητικής αντίστασής τους, διασώζει τις γκρίζες ζωές αυτών των κόκκινων ψυχών.
Le Monde
Χρονικό της πολιτικής, κοινωνικής και πνευματικής ζωής της Σοβιετικής Ένωσης, οι Κόκκινες ψυχές είναι πρωτίστως ένα εντυπωσιακό μυθιστόρημα, πυκνό και συναρπαστικό. Στη μεγάλη ιστορία του κόσμου υπεισέρχεται η καθημερινή ζωή του συντρόφου Βλαντίμιρ. Αλλά κι άλλοι χαρακτήρες, πραγματικοί ή φανταστικοί, όλοι αξιαγάπητοι, μυστηριώδεις.
Ένα εξαίσιο βιβλίο, ήρωας του οποίου δεν είναι ούτε ο Κατούτσκοφ ούτε ο Σολζενίτσιν, αλλά η ίδια η λογοτεχνία.
Le Figaro
Εντυπωσιακό πρώτο μυθιστόρημα υπό την αιγίδα του Γκόγκολ, με ήρωα έναν δημόσιο υπάλληλο που είναι ταυτοχρόνως φοβερός αναγνώστης, παλιόμουτρο και ωραίος τύπος. Ταξιδεύουμε σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια, που τα λογοτεχνικά περιοδικά τυπώνονταν σε εκατομμύρια αντίτυπα, ενώ ο Ήρεμος Δον σε 50 εκατομμύρια· όπου θαρραλέοι διαφωνούντες ριψοκινδύνευαν για να διανείμουν το σαμιζντάτ· όπου το πολυσέλιδο χειρόγραφο Ζωή και Πεπρωμένο πέφτει στη μαύρη τρύπα παρά τη συγκίνηση που γεννά στον λογοκριτή η ανάγνωση των σελίδων του· όπου ένα απλό τηλεφώνημα του Αραγκόν οδηγεί στην απαγόρευση της Πανούκλας· όπου ο Σολζενίτσιν, χάρη στον Χρουστσόφ, κατορθώνει να εκδώσει το Μια μέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς.
Ο Γκρεβεγιάκ δεν κοιτά ποτέ αφ’ υψηλού τον homo sovieticus, αποφεύγεις τις εύκολες κρίσεις πάνω σε μια ουτοπία που μετεβλήθη σε εφιάλτη. Η τέχνη του μας επιτρέπει να μοιραστούμε τις χαμένες ψευδαισθήσεις των ηρώων του και να τους ακολουθήσουμε στις καθημερινές διαδρομές τους στο μοσχοβίτικο μετρό. Οι Κόκκινες ψυχές είναι ένα σπουδαίο , μελαγχολικό θρίλερ και μια συνταρακτική απότιση φόρου τιμής στους μάρτυρες που πίστεψαν, σε πείσμα όλων, στη λογοτεχνία.
L’Obs
***
Ο Πωλ Γκρεβεγιάκ γεννήθηκε το 1981. Σπούδασε φιλολογία και πολιτικές επιστήμες. Οι Κόκκινες ψυχές τιμήθηκαν με το βραβείο Roger Nimier.
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί επίσης το μυθιστόρημα του Πωλ Γκρεβεγιάκ Αφέντες και δούλοι, ένα ιστορικό και πολιτικό μυθιστόρημα για την Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα, για την ελευθερία της τέχνης και τον ολοκληρωτισμό, και το οποίο, επιπλέον, εξετάζει με ευαισθησία και οξυδέρκεια τη σχέση πατέρα-γιου.
Laird Hunt
Neverhome
Μετάφραση: Χρήστος Οικονόμου
μυθιστόρημα
Μετά το ξέσπασμα του Αμερικανικού Εμφυλίου, η Κόνστανς Τόμπσον εγκαταλείπει τον αγαπημένο της Βαρθολομαίο και το αγρόκτημά της στην Ιντιάνα, μεταμφιέζεται σε άντρα και κατατάσσεται στον στρατό των Βορείων. Με τον φόβο ότι θα αποκαλυφθεί η πραγματική της ταυτότητα να την ακολουθεί σε κάθε της βήμα, τα επόμενα δύο χρόνια θα βρεθεί στα πεδία των μαχών, θα αντικρίσει κατάματα τη θηριωδία και την παράνοια του αδελφοκτόνου αλληλοσπαραγμού, και θα παλέψει να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα της επιστροφής στην πατρίδα και στον σύντροφο της ζωής της.
Με αυτή την ανατρεπτική εκδοχή του ομηρικού έπους, όπου οι ρόλοι της Πηνελόπης και του Οδυσσέα αντιστρέφονται, ο Λαιρντ Χαντ προσφέρει στον αναγνώστη ένα αριστοτεχνικό, πολύτροπο μυθιστόρημα για τα τέρατα που γεννάει ο πόλεμος, έναν βαθύ στοχασμό για την οικουμενικότητα της βίας, που υπονομεύει κάθε βεβαιότητα και καταλύει τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, τη ζωή και τον θάνατο, αλλά και μια σπαρακτική αφήγηση για τη δύναμη της αγάπης που, μερικές φορές, αποδεικνύεται πιο δυνατή από τα δεσμά του χώρου και του χρόνου.
***
Ένα θαυμάσιο και συγκινητικό μυθιστόρημα.
France Culture
Ο Χαντ δίνει τον λόγο σε μια γυναίκα: έναν λόγο μεγάλης ακρίβειας.
RTBF
Παρά τη μανία του πολέμου, η αφήγηση περιβάλλεται από μια αέρινη ατμόσφαιρα, ντελικάτη και ποιητική.
Paris Match
Πρωτότυπη ματιά μέσω μιας ποιητικής και ισχυρής γραφής. Μεγάλο μυθιστόρημα.
Le Soir
Θα υποτιμούσαμε αυτό το αριστουργηματικό μυθιστόρημα, αν απλώς το εντάσσαμε στη λογοτεχνία του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου. Εδώ η φύση εξαπατά τις ψυχές και, μέσα από τον πόλεμο, γίνεται ξελογιάστρα και σαρκοβόρα. Η Κόνστανς, αυτή η γυναίκα-στρατιώτης, είναι ένα από τα ωραιότερα γυναικεία πρόσωπα της αμερικανικής λογοτεχνίας.
Télérama
Γλιστρώντας μέσα στο σώμα της Κόνστανς, ο Χαντ επιτυγχάνει να προσεγγίσει το αιώνιο ζήτημα της ετερότητας: Πώς είναι για μια γυναίκα να ζει σε έναν κόσμο σφυρηλατημένο από τους άντρες; Ένα λυτρωτικά φεμινιστικό μυθιστόρημα.
Les Inrockuptibles
Ένα εκπληκτικό βιβλίο, το οποίο μας αποκαλύπτει έναν υπερταλαντούχο συγγραφέα που παντρεύει τον Ζωρζ Περέκ με το γουέστερν. Ένα είναι βέβαιο: πρόκειται για φοβερό συγγραφέα.
L’Obs
Μια ανεπιτήδευτη ιστορία συγκλονιστικής έντασης, ένα έπος σε μια εντελώς δική του γλώσσα, μια αντίστροφη Οδύσσεια, ιδιαίτερη αλλά απείρως συγκινητική. Ήρεμα και σταθερά, δίχως να χαραμίζει ούτε μία λέξη, διεισδύει στο πετσί και στο μεδούλι του αναγνώστη. Οι ιστορικοί εκτιμούν ότι περίπου τετρακόσιες Αμερικανίδες μεταμφιέστηκαν για να πάρουν μέρος στον αιματηρό Εμφύλιο Πόλεμο της δεκαετίας του 1860. Από αυτή τη σπίθα, ο Χαντ δημιούργησε ένα ιδιοφυές και φλογερά συναρπαστικό μυθιστόρημα, φωτίζοντας την άγρια επιθυμία και το ανθρώπινο πνεύμα της αλησμόνητης αφηγήτριάς του.
The Guardian
Η πρωταγωνίστρια αυτού του μαγευτικού μυθιστορήματος του Λαιρντ Χαντ είναι ταυτόχρονα συναισθηματική και απαθής, σωτήρας και φονιάς, μια λαϊκή ηρωίδα που αποφεύγει τον ίδιο της τον μύθο, μια σκληρή και πληγωμένη γυναίκα που αντλεί δύναμη από το ταραγμένο παρελθόν της. Πάνω από όλα όμως είναι μια ψεύτρα, που ωστόσο από καμιά της λέξη δεν λείπει η λάμψη της αλήθειας.
The New York Times
Οι σελίδες του Χαντ έχουν το άρωμα του μπαρουτιού και του δάσους, του αίματος και των βατόμουρων. Η πρόζα του είναι λυρική, μουσκεμένη με ιδρώτα, η αισθαντικότητα αναβλύζει από κάθε της πόρο. Το Neverhome είναι λες κι έχει πέσει κατευθείαν από τον Παράδεισο. Πρόκειται για ένα αξιοθαύμαστο επίτευγμα. Τελειώνοντάς το, νιώθεις σαν να έχεις ξυπνήσει από έναν εφιάλτη –πιο λυπημένος και πιο σοφός–, γνωρίζοντας πλέον ότι ο πόλεμος μπορεί να φωλιάσει μέσα σου, ότι ο φόβος μπορεί να σκίσει την ψυχή σου. Και ότι, αν γυρίσεις από αυτόν αλώβητος, θα τον κουβαλάς μαζί σου.
Financial Times
Αυτό το λιτό, πανέμορφο μυθιστόρημα, διεισδύει τόσο βαθιά στην Αμερική και τη γλώσσα της που οι φράσεις του δίνουν την εντύπωση πως ξεπηδούν κατευθείαν από το έδαφός της. Ο Λαιρντ Χαντ με έδεσε με το ξόρκι του, από την πρώτη λέξη του Neverhome έως την τελευταία. Εξαιρετικό.
Paul Auster
***
Ο Λαιρντ Χαντ γεννήθηκε το 1968 στη Σινγκαπούρη. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα και στο Jack Kerouac School of Disembodied Poetics στο Naropa University. Σπούδασε επίσης Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Εργάστηκε στο Γραφείο Τύπου του ΟΗΕ, δίδαξε δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο του Ντένβερ και σήμερα είναι καθηγητής στο Brown University. Είναι παντρεμένος με την ποιήτρια Eleni Sikelianos, απόγονο του Άγγελου Σικελιανού. Έχει δημοσιεύσει δέκα βιβλία, έχει μεταφράσει βιβλία από τα γαλλικά, ενώ άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στις εφημερίδες New York Times, Washington Post, Wall Street Journal, Guardian, Irish Times και Los Angeles Times.
Το Neverhome τιμήθηκε στη Γαλλία με το Μεγάλο Βραβείο Αμερικανικής Λογοτεχνίας.
Από τις εκδόσεις Πόλις ετοιμάζεται επίσης το μυθιστόρημά του The Evening Road.
Χρήστος Αστερίου
Μικρές αυτοκρατορίες
νουβέλα
Οι «Μικρές Αυτοκρατορίες», μια συναρμογή κειμένων που κυμαίνονται από την ημερολογιακού τύπου καταγραφή και την επιστολή ως το ιστορικό ντοκουμέντο, αποτελούν το ιδιότυπο χρονικό μιας αναζήτησης. Πρόκειται για ένα υβριδικό αφήγημα που φιλοδοξεί, με όχημα τον ανώνυμο κεντρικό αφηγητή, να ανασυνθέσει την ιστορία της καπνοβιομηχανίας Muratti. Από την Κωνσταντινούπολη του 19ου αιώνα ως το Βερολίνο και το Μάντσεστερ τα ομώνυμα τσιγάρα συνδέθηκαν τόσο με τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και τα roaring twenties όσο και με ιστορικές ανακαλύψεις της εποχής όπως ο κινηματογράφος και το ποδήλατο. «Ίσως γι’ αυτό και να συμβαίνει το ανεξήγητο, να πενθούμε, δηλαδή, ανθρώπους άγνωστους ή κουφάρια κτηρίων απλώς και μόνο επειδή δεν κατάφεραν ν’ αντισταθούν στην διαβρωτική δύναμη του χρόνου. Στην πραγματικότητα είμαστε όλοι μικρές αυτοκρατορίες, προορισμένες να χαθούν».
***
Ο Χρήστος Αστερίου γεννήθηκε το 1971 στην Αθήνα. Κείμενά του έχουν συμπεριληφθεί σε διάφορες θεματικές ανθολογίες κι έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα γερμανικά, στα ιταλικά και στα σερβικά. Η Θεραπεία των Αναμνήσεων είναι το τέταρτο βιβλίο του.
Από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του Ίσλα Μπόα (2012), Το Ταξίδι του Ιάσονα Ρέμβη (2013, πρώτη έκδοση: εκδ. Πατάκη, 2006) και Η θεραπεία των αναμνήσεων (2019).
Έχει δημοσιεύσει και τη συλλογή διηγημάτων Το γυμνό της σώμα και άλλες παράξενες ιστορίες (εκδ. Πατάκη, 2003).
Αλέξης Καλοκαιρινός
Διπλό παιχνίδι
[Σπουδές στη Θεία Κωμωδία και τον Χαμένο Παράδεισο]
ποιητική συλλογή
Ε
[Inferno, XIII]
Με το θάνατο ανοίγει η ψυχή
πέφτουν τα σπόρια της στη γη
τα παίρνει ο άνεμος μακριά και τα σκορπίζει
τα καίει ο ήλιος κι η βροχή τα μαλακώνει
και τα τρώνε τα πουλιά
κι ένα στον κάτω κόσμο φτάνει και φυτρώνει
Στο σκοτεινό το δάσος το απέραντο βλασταίνει
που δεν το φτάνει φως κι ο ήλιος δεν το βλέπει
στα δέντρα ανάμεσα που βλάστησαν τα σπόρια των ψυχών
που σείονται χωρίς αέρα
Στον πάνω κόσμο ακούεται το θρόισμα
σαν άηχος παλμός στων ζωντανών τα σπλάχνα
***
Χωρίς εσένα η θεότητα θα ήτανε βουβή
σαν μαύρη τρύπα
κλεισμένη μες στον άπειρο εαυτό της
Κι εμείς
άγγελοι κι άνθρωποι
θα ήμασταν αγνώριστοι
χωρίς την οικειότητα με το άγνωστο
απ’ όπου έρχεται το νόημα σε μας
Μας προφυλάσσεις
απ’ την παραφροσύνη και την άνοια
μας ευλογείς να πορευόμαστε
ανάμεσα στη μία και την άλλη
Μέγας είσαι κύριε
Δικαίως εκρίθης
εκκαθαριστής
ουρανού και γης
***
Ο Αλέξης Καλοκαιρινός γεννήθηκε το 1964 στο Ηράκλειο. Σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα και γλωσσολογία στο Παρίσι. Διδάσκει στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης από το 1994. Ασχολείται εθελοντικά με το Ίδρυμα Α. & Μ. Καλοκαιρινού και με το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.
Κώστας Καναβούρης
Αμνός
Ένα ποίημα στον καθρέφτη
ποιητική συλλογή
Το ποίημα είναι ικρίωμα.
Ο δήμιος περιμένει τον ποιητή.
Ο ποιητής περιμένει τον δήμιο.
*
Τα ποιήματα δεν γράφονται στη γλώσσα σου
γράφονται στη γλώσσα τους.
*
Το ποίημα είναι μια μοτοσικλέτα
που έρχεται διαρκώς από τον Πύργο.
*
Η ποίηση δεν αφήνει πίσω της αιχμαλώτους.
*
Δεν θα σε βρούνε·
τα ποιήματα κατέφαγαν τα ίχνη σου.
*
Ο ποιητής δεν ζητάει από τον αναγνώστη κατανόηση·
ζητάει ευθύνες.
*
Ο ποιητής δεν θέλει να πει.
Ο ποιητής δεν γίνεται να θέλει.
Ο ποιητής είναι αυτός που μετανιώνει.
*
Το ποίημα σε ερμηνεύει·
το ίδιο και το τραύμα.
*
Η ποίηση χρειάζεται τις λέξεις της
αλλά όχι πάντα.
*
Δεν είναι που σου κλέβει την ελπίδα ο ποιητής
είναι που σου κλέβει την απελπισία.
*
Η ποίηση είναι η όραση των λέξεων.
*
Όλα τα ποιήματα είναι ημιτελή·
ο ποιητής καταμετρά
και βρίσκει λάθος το μηδέν.
*
Η ποίηση βλέπεις
δεν σου κολλάει στην αλήθεια ένσημα.
*
Ποιο ποίημα είναι το πιο ποίημα;
*
Περνούν οι ποιητές και κόβουν κεφάλια –
θα ’χετε ψωμί να φάτε.
*
Το μέλλον είναι σύντομο
γι’ αυτό βραδυπορεί η ποίηση.
*
Κλάμα ακούγεται·
δεν υπάρχει ανάγκη για άλλο ποίημα.
*
Μόλις κατάπια ένα ποίημα –
ούτε λέξη δεν θα πάρουν από μένα.
***
Ο Κώστας Καναβούρης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1955. Είναι πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Δουλεύει ως αρθρογράφος στην εφημερίδα «Αυγή της Κυριακής» με την στήλη «Υπάρχει Λόγος» κι ως ραδιοφωνικός παραγωγός στο «Τρίτο Πρόγραμμα» της Ελληνικής Ραδιοφωνίας με την εκπομπή «Το μακρύ ταξίδι της μέρας μέσα στη νύχτα». Επίσης έχει τακτική συνεργασία με την ιστοσελίδα «Artinews.gr». Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) και ιδρυτικό μέλος του «Κύκλου των Ποιητών». Έχει εκδώσει άλλες εννέα ποιητικές συλλογές, μία συλλογή με άρθρα, μία με αφηγήματα και μία νουβέλα. Έχει τιμηθεί με το διεθνές βραβείο «Prix Marulic 2008» της Κροατικής Ραδιοφωνίας για το ραδιοφωνικό θεατρικό έργο «Η Μήδεια δεν βλέπει εφιάλτες».
ΜΕΛΕΤΕΣ
Serge Audier
Για μια πολιτική οικολογία
μετάφραση: Άγγελος Μουταφίδης
πρόλογος: Λευτέρης Παπαγιαννάκης
Η ικανότητα των κοινωνιών να επωμιστούν με σοβαρότητα το οικολογικό ζήτημα –άραγε θα το καταφέρουν κάποτε, και το θέλουν πραγματικά;– θα εξαρτηθεί, βέβαια, από την εξέλιξη των σχετικών ευαισθησιών, από τους επιστημονικούς και τεχνολογικούς μετασχηματισμούς, από τις επιλογές των ελίτ. Το οικολογικό αίτημα, όμως, απαιτεί επίσης τη συνεχή επαγρύπνηση και την πολιτική στράτευση των πολιτών που επιθυμούν να επικρατήσουν άλλα προτάγματα από αυτά του χρηματικού κέρδους και του ιδιωτικού βραχυπρόθεσμου συμφέροντος, άλλοι στόχοι και άλλες μορφές ευτυχίας από την υπερκατανάλωση και την επίδειξη. Το αίτημα αυτό μικρή σημασία έχει αν θα το ονομάσουμε ή όχι «συγκρουσιακό οικο-ρεπουμπλικανισμό». Αυτό που έχει, αντίθετα, σημασία είναι η οικολογία να καταστεί αντικείμενο αντιπαραθέσεων και πολιτικών αγώνων για την ίδια την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η παρούσα και η μέλλουσα κοινωνία. Να πολιτικοποιήσουμε και να «δημοσιοποιήσουμε» την οικολογία, να καταστήσουμε ορατούς τους ανταγωνισμούς που διέπουν μια πρωτόγνωρη κρίση, η οποία απειλεί τους όρους της ίδιας της επίγειας ζωής – αυτές είναι άλλωστε και οι προϋποθέσεις μιας πραγματικής οικολογικής res publica.
***
|
Το βιβλίο του Serge Audier Για μια πολιτική οικολογία είναι εξαιρετικά σημαντικό, όχι μόνο επειδή δείχνει πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη για μια ριζική αλλαγή στην πολιτική, αλλά και επειδή παρουσιάζει με ιδιαίτερη αμεσότητα και σαφήνεια το πώς η απουσία οικολογικής πολιτικής επηρέασε τα μεγάλα πολιτικά ρεύματα. Ο συγγραφέας αναλύει ταυτόχρονα το κόστος αυτής της απουσίας για την ανθρωπότητα στο σύνολό της, και εξηγεί γιατί είναι αναγκαία όχι μόνο μια σημαντική αναθεώρηση, αλλά και η διεύρυνση ορισμένων παραδοσιακών πολιτικών και κοινωνικών εννοιών, ώστε να δοθεί η κατάλληλη, για τον ίδιο, απάντηση σε τούτη την κρίση. Από τον Πρόλογο του Λευτέρη Παπαγιαννάκη |
***
Ο Σερζ Ωντιέ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1970. Είναι απόφοιτος της École normale supérieure, agrégé και διδάκτωρ της φιλοσοφίας. Η διδακτορική διατριβή του τιμήθηκε με το βραβείο Raymond Aron. Διδάσκει ως αναπληρωτής καθηγητής της πολιτικής και ηθικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Το ερευνητικό του έργο εστιάζεται στη μελέτη του ρεπουμπλικανισμού, του φιλελευθερισμού, του νεοφιλελευθερισμού, του σοσιαλισμού και της πολιτικής οικολογίας. Έχει γράψει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία:
Les Théories de la République
Raymond Aron: la démocratie conflictuelle
Tocqueville retrouvé: genèse et enjeux du renouveau tocquevillien français
Machiavel, conflit et liberté
Le Socialisme libéral
Léon Bourgeois : fonder la solidarité
La Pensée anti-68 : essai sur une restauration intellectuelle
Le Colloque Lippmann: aux origines du néo-libéralisme,
La Pensée solidariste. Aux sources du modèle social républicain
Néo-libéralisme(s) : une archéologie intellectuelle
Penser le néolibéralisme : le moment néolibéral, Foucault et la crise du socialisme
La Société écologique et ses ennemis : pour une histoire alternative de l’émancipation, Βραβείο του Ιδρύματος για την πολιτική οικολογία (2017)
L’Âge productiviste : hégémonie prométhéenne, brèches et alternatives écologiques, Βραβείο Πωλ Ρικαίρ (2019)
La Cité écologique : pour un éco-républicanisme
Το κείμενό του Κάρλο Ροσέλι, εξόριστος, αντιφασίστας, ετερόδοξος σοσιαλιστής έχει περιληφθεί ως επίμετρο (σελ. 335-431) στο βιβλίο του Κάρλο Ροσέλι Φιλελεύθερος σοσιαλισμός που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.
Carolin Emcke
Εναντίον του μίσους
μετάφραση: Χρήστος Αστερίου
| «Θα πρέπει να βάλουμε στο παιχνίδι όλα όσα στερούνται οι θιασώτες του μίσους: την ικανότητα για ειρωνεία, την αμφιβολία, και το όραμα μιας ανοιχτής κοινωνίας».
Carolin Emcke |
Στο δοκίμιό της Εναντίον του μίσους, η Καρολίν Έμκε, μία από τις σημαντικότερες σύγχρονες Γερμανίδες διανοούμενες, ασχολείται με τα μεγάλα θέματα του καιρού μας: τον ρατσισμό, τον φανατισμό, την αποστροφή για τη δημοκρατία. Σε μια ολοένα πιο πολωμένη και κατακερματισμένη κοινωνία, έχει πλέον επικρατήσει ένας τρόπος σκέψης που αμφισβητεί τις θέσεις των άλλων αλλά ποτέ δεν αναρωτιέται για τις δικές του. Στη δογματική αυτή προσέγγιση, που αγνοεί την πολυπλοκότητα των ζητημάτων, η Έμκε αντιπαραθέτει έναν ύμνο στην πολυφωνία και τη «μη καθαρότητα», πεπεισμένη ότι έτσι περιφρουρείται η ελευθερία των ατόμων, ακόμα και όσων αποκλίνουν από τον κανόνα. Και μόνο η επίδειξη θάρρους απέναντι στο μίσος και η διάθεση υποστήριξης και υπεράσπισης της πολυφωνίας θα επιτρέψουν την επιβίωση της δημοκρατίας· μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντιπαρατεθούμε αποτελεσματικά στον θρησκευτικό και εθνικιστικό φανατισμό.
Ένα βιβλίο για όσους αναζητούν τροφή για σκέψη και πειστικά επιχειρήματα στη μάχη της υπεράσπισης του ανθρωπισμού και της ανοιχτής κοινωνίας.
***
Δημοσιογραφία και φιλοσοφία δεν τα πάνε και τόσο καλά μεταξύ τους. Η Καρολίν Έμκε καταργεί ωστόσο αυτό τον ανταγωνισμό, συνδυάζοντας μια εντυπωσιακή καριέρα δημοσιογράφου του πεδίου και πολεμικής ανταποκρίτριας με ένα θεωρητικό έργο εμπνευσμένο από τον Γιούργκεν Χάμπερμας και τον Άξελ Χόνετ.
Απέναντι στον μοδάτο νεοσυντηρητισμό, που διαρκώς αναζητεί προσχήματα και επιδιώκει να δικαιολογήσει το μίσος, η Έμκε, που ανήκει στην Αριστερά και υπερασπίζεται σθεναρά την ομοφυλοφιλία της, καταγγέλλει τη νοσταλγία μιας κλειστής και ομοιογενούς κοινωνίας, την οποία εκμεταλλεύεται η Άκρα Δεξιά.
Le Monde
Καινοφανές και σαγηνευτικό κράμα φιλοσοφίας, δημοσιογραφικής έρευνας και λογοτεχνίας, όπου συναντάμε τον Σαίξπηρ και τον Αντόρνο, τον Γκαίτε και τον Ντεριντά, τον Έλιοτ και τον Φανόν. Όπου γίνεται λόγος για την ομοφοβία και την Άκρα Δεξιά, τον Ορλάντο και την ισλαμοφοβία. Αφήγηση ευαίσθητη, ενίοτε πολύ προσωπική και τεκμηριωμένη.
Libération
Η Καρολίν Έμκε καλεί σε δημοκρατική επαγρύπνηση και σε μια αποφασιστική στράτευση εναντίον κάθε θεωρίας που κηρύσσει το μίσος. Νόμοι υπάρχουν και είναι απαραίτητοι, αλλά δεν επαρκούν. Η Έμκε μάς ζητά να κινητοποιηθούμε και να υπερασπιστούμε χωρίς ανάπαυλα την αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπινων όντων.
Réforme
***
Η Καρολίν Έμκε γεννήθηκε το 1967 στο Mülheim της Γερμανίας. Σπούδασε φιλοσοφία, πολιτικές επιστήμες και ιστορία στη Φρανκφούρτη (με τον Γιούργκεν Χάμπερμας), στο Λονδίνο και στο Χάρβαρντ. Υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στη φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης (υπό την εποπτεία του Άξελ Χόνετ).
Εργάστηκε ως διεθνής ρεπόρτερ και πολεμική ανταποκρίτρια του Der Spiegel, με αποστολές στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Κόσοβο και το Ιράκ (1998-2006), και της Die Zeit, με αποστολές στο Ισραήλ, τη Δυτική Όχθη, το Πακιστάν, την Αίγυπτο, το Ιράκ, την Αϊτή και τις ΗΠΑ (2007-2014).
Από το 2014 είναι αρθρογράφος στις εφημερίδες Süddeutsche Zeitung και El País.
Το Εναντίον του μίσους τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών Βιβλιοπωλών.
Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο της Ο δικός μας πόθος.
Στέφανος Ν. Γερουλάνος
Η διαφάνεια στη μεταπολεμική Γαλλία
Μια κριτική ιστορία του παρόντος
Μετάφραση: Γιώργος Καράμπελας
Το βιβλίο αυτό ανατρέχει σε μια εποχή και σε έναν τόπο που είδαν την έννοια της διαφάνειας να αντιμετωπίζεται με βαθιά καχυποψία. Συνθέτει ένα πανόραμα της μεταπολεμικής γαλλικής σκέψης όπου οι απόπειρες να καταδειχθούν οι κίνδυνοι της διαφάνειας στην πολιτική, στην ηθική και στη γνώση οδήγησαν σε μείζονες εννοιολογικές καινοτομίες, πολλές από τις οποίες θεωρούμε σήμερα δεδομένες.
Από το 1945 έως το 1985, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, επαναστάτες και κρατικοί αξιωματούχοι μιλούσαν για τη διαφάνεια μειωτικά. Συνδέοντάς την με το άγρυπνο βλέμμα ολοκληρωτικών κυβερνήσεων, στέκονταν κριτικά απέναντί της – στην εκπαίδευση, στην αστυνόμευση, στην κοινωνική ψυχολογία, στην οικονομική πολιτική και στη διαχείριση της πληροφορίας. Εστιάζοντας στον Σαρτρ, στον Λακάν, στον Κανγκιλέμ, στον Λεβί-Στρος, στον Λερουά-Γκουράν, στον Φουκώ, στον Ντεριντά και άλλους, η Διαφάνεια στη μεταπολεμική Γαλλία διερευνά το έργο μοραλιστών που διατείνονταν ότι τα άτομα δεν είναι διάφανα ούτε για τους άλλους ούτε για τον εαυτό τους, και φιλοσόφων που αναζητούσαν νέα επιστημολογικά θεμέλια. Οι δεκαετίες αυτές γνώρισαν την ανάδυση του αποικιακού και φαινομενολογικού «άλλου», τον μετασχηματισμό των ιδεών περί κανονικότητας και την προσπάθεια να ξεπεραστούν οι ανθρωπισμοί και η βία της εποχής του Διαφωτισμού στο όνομα της ελευθερίας. Οι νεωτερισμοί αυτών των στοχαστών παραμένουν έως σήμερα κομβικά εργαλεία για κάθε αντίσταση απέναντι σε σύγχρονες ψευδαισθήσεις που ανέχονται ή υποθάλπουν την εξουσία και τον κοινωνικό καταναγκασμό.
***
Ο Στέφανος Ν. Γερουλάνος γεννήθηκε το 1979 στην Αθήνα. Είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο New York University, εκτελεστικός συνδιευθυντής του Journal of the History of Ideas και πρώην διευθυντής του Center for International Research in the Humanities and Social Sciences (Centre National de Recherche Scientifique/NYU). Άλλα βιβλία του: An Atheism that Is Not Humanist Emerges in French Thought (2010)· The Human Body in the Age of Catastrophe: Brittleness, Integration, Science, and the Great War (2018, μαζί με τον Todd Meyers)· και Power and Time (2020, επιμέλεια, μαζί με τους Natasha Wheatley and Dan Edelstein).
Vladimir Jankélévitch & Béatrice Berlowitz
Κάπου στο ανολοκλήρωτο
μετάφραση: Λίζυ Τσιριμώκου
Κάπου στο ανολοκλήρωτο… Πώς να συλλάβεις καλύτερα παρά με τούτη τη φράση του Ρίλκε τον ασύλληπτο Ζανκελεβίτς! Ένας φιλόσοφος που μοιάζει ποιητής. Ένας συγγραφέας που είναι μουσικός. Παρακινούμενος από τις ερωτήσεις της Μπεατρίς Μπερλοβίτς, μισανοίγει επιτέλους τον χώρο του: τον χώρο του αδιόρατου, της φευγαλέας σπίθας, της ψυχικής αθυμίας, της νοσταλγίας. Αφήνει τον μυστικό κόσμο που ενοικεί στην καρδιά του έργου του να εκφραστεί.
Στο παρόν βιβλίο γίνεται λόγος για τον έρωτα και το χιούμορ, για τη μουσική και τη σιωπή, για την ηθική και την πολιτική, για τις αναπολήσεις και την αθωότητα.
Η καλύτερη εισαγωγή στο έργο του.
Le Monde
***
Ο Βλαντιμίρ Ζανκελεβίτς, γόνος ρωσοεβραϊκής οικογένειας (ο πατέρας του, γιατρός που διέφυγε στη Γαλλία από την Οδησσό για να γλιτώσει από το πογκρόμ, ήταν από τους πρώτους μεταφραστές του Φρόυντ στα γαλλικά), γεννήθηκε στην Μπουρζ της Γαλλίας το 1903 και πέθανε στο Παρίσι το 1985.
Απόφοιτος της École normale supérieure, agrégé και διδάκτωρ της Φιλοσοφίας (με διατριβή πάνω στο έργο του Σέλινγκ το 1933), έντονα επηρεασμένος από τον Μπερξόν, στον οποίο και αφιέρωσε ένα βιβλίο το 1931, δίδαξε αρχικά σε διάφορα λύκεια και στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Πράγας και, στη συνέχεια, από το 1936, στα Πανεπιστήμια της Τουλούζης και της Λιλ.
Απομακρύνθηκε από τη θέση του με απόφαση του καθεστώτος του Βισύ, εξαιτίας της εβραϊκής του ταυτότητας. Πέρασε στην παρανομία και συμμετείχε ενεργά στην Αντίσταση. Το 1951 εξελέγη τακτικός καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, στο οποίο και δίδαξε ώς τη συνταξιοδότησή του το 1978.
Σπουδαίος δάσκαλος, μάγευε τους φοιτητές του, αλλά και τους ακροατές του ραδιοφώνου, μέσω της αναμετάδοσης των παραδόσεών του από το Radio Sorbonne. Η σκέψη του Ζανκελεβίτς ήταν μια σκέψη εν εξελίξει, αδιαχώριστη από τον λόγο του, γεγονός που τον καθιστούσε εξαιρετικό δάσκαλο.
Αυτός ο μαθητής του Μπερξόν, ο θαυμαστής του Σέλινγκ και του Κίρκεγκωρ (με τη χριστιανική σκέψη του οποίου αισθάνεται συγγένεια), είναι επίσης, εμμέσως, μαθητής των μεγάλων Γάλλων μοραλιστών. Όπως και αυτοί, αγαπά την καλλιέργεια του στυλ, τη μελωδία των φράσεων, και αρνείται τη στεγνότητα του ύφους των παραδοσιακών φιλοσοφικών πραγματειών. Η ηθική του φιλοσοφία του χρόνου είναι μια φιλοσοφία του συγκεκριμένου, ένας στοχασμός πάνω στους τρόπους έκφρασης, τις παρορμήσεις και την ασυνέχεια του ηθικού συναισθήματος, ενώ η πρωτοτυπία του συνίσταται στο ενδιαφέρον του για ανθρώπινες εμπειρίες όπως η πλήξη, ή το ψεύδος. Μια φιλοσοφία του χρόνου που τροφοδοτήθηκε επίσης από τη μουσική, μέσα από ιδιαιτέρως οξυδερκή βιβλία και άρθρα που ο Ζανκελεβίτς, δεξιοτέχνης του πιάνου ο ίδιος, αφιέρωσε στους αγαπημένους του μουσικούς (Λιστ, Ντεμπισί, Ραβέλ, Φωρέ, Μπάρτοκ, κ.ά.). Διακρίνουμε σε αυτόν –του το προσήψαν άλλωστε– την περιφρόνησή του για τα «συστήματα», ενώ όλο του το έργο σφραγίζεται από τη ναζιστική θηριωδία και την προσπάθειά του να αντισταθεί στο Κακό.
Στρατευμένος φιλόσοφος επίσης, ο Ζανκελεβίτς ήταν παρών σε όλους τους αγώνες της εποχής του. Συμμετείχε στις κινητοποιήσεις και στις διαδηλώσεις των δεκαετιών του ’60 και του ’70 και υποστήριξε το κίνημα του Μάη του ’68. Αισθανόταν, έτσι, ότι ασκούσε με συνέπεια αυτό που αποκαλούσε «η σωκρατική του πλευρά».
Κυριότερα έργα του: Traité des vertus (1949), Le Je-ne-sais quoi et le presque-rien (1957), La Musique et l’Ineffable (1961), L’Aventure, l’Ennui, le Sérieux (1963), La Mort (1966), Le pardon (1967), Le Paradoxe de la morale (1981), L’Irréversible et la nostalgie (1983).
Στα ελληνικά, έχουν κυκλοφορήσει επίσης τα βιβλία του: Η ειρωνεία (Πλέθρον), Ηθική φιλοσοφία: Το βάρος της συνείδησης (Ψυχογιός) και Ο Ναζισμός και το είναι (Ελευθεριακή Κουλτούρα).
Το παρόν βιογραφικό βασίστηκε, κυρίως, στα σχετικά λήμματα των λεξικών J. Julliard και M. Winock, Dictionnaire des intellectuels français (Joël Roman, Seuil) και Le Nouveau dictionnaire des auteurs (Antoine Berman, Laffont-Bompiani).
***
Η Μπεατρίς Μπερλοβίτς είναι φιλόσοφος και ήταν μαθήτρια του Βλαντιμίρ Ζανκελεβίτς.
Rémi Noyon & Philippe Vion-Dury
Οι νέες ιδέες
Για να κατανοήσουμε τον 21ο αιώνα
μετάφραση: Βάλια Καϊμάκη
Νέες ιδέες εισβάλλουν στη δημόσια συζήτηση, ανατρέποντας τις παραδεδομένες αντιλήψεις, κλονίζοντας τα ιδεολογικά σχήματα που κυριάρχησαν στον 20ό αιώνα και προσπαθώντας να διαμορφώσουν με διαφορετικό τρόπο τον κόσμο που έρχεται.
Το εγγυημένο για όλους και χωρίς προϋποθέσεις βασικό εισόδημα αποτελεί τη λύση για την ανεργία ή ενισχύει την οκνηρία; Και πρόκειται άραγε για μια ιδέα που προέρχεται αποκλειστικά από τους κόλπους της Aριστεράς ή και της οικολογίας, ή μήπως είχε τόσο δεξιούς όσο και ριζοσπάστες υποστηρικτές; Καθώς πληθαίνουν συνεχώς οι αποδείξεις για την ευφυΐα και την ευαισθησία των ζώων, μήπως ήρθε ο καιρός να απαλλαγούμε από τις ανθρωποκεντρικές αντιλήψεις μας; Πού βαδίζει ο φεμινισμός την εποχή του #MeToo και πώς αντιμετωπίζει την πρόκληση του νεοσυντηρητικού και αντιφεμινιστικού κινήματος για τα δικαιώματα των ανδρών; Τι είναι και πώς λειτουργεί το bitcoin και ποιο πολιτκό σχέδιο εξυπηρετεί; Τι είναι η θεωρία των κοινών και πόσο επηρεάζει τις αντιλήψεις μας για την ιδιοκτησία; Πού μας οδηγεί η ουμπεροποίηση; Τι είναι ο διανθρωπισμός και ο μετανθρωπισμός; Πόσο χρήσιμη για τη ζωή μας και πόσο ενισχύει τους δεσμούς αλληλεγγύης η έννοια της care; Ποιες είναι οι διαφορετικές προσεγγίσεις για την αποανάπτυξη;
Ιδού ορισμένα από τα ερωτήματα στα οποία απαντά το ανά χείρας βιβλίο, με σαφήνεια, γλαφυρότητα, ακρίβεια και αντικειμενικότητα. Φιλοδοξία του είναι να βοηθήσει τον σημερινό πολίτη να κατανοήσει τον 21ο αιώνα.
***
Κάθε πολίτης οφείλει να διαβάσει αυτό το βιβλίο, αν θέλει να κατανοήσει την εποχή του.
Libération
Ένα εγκυκλοπαιδικό έργο με την ευγενέστερη σημασία του όρου, που είναι ταυτόχρονα συναρπαστικό στην ανάγνωσή του.
France Inter
Μια διαυγής παρουσίαση των σύγχρονων ιδεών, και των συζητήσεων που αυτές προκαλούν.
L’Obs
***
Ο Ρεμί Νουαγιόν γεννήθηκε το 1990 στην Αμιένη. Σπούδακε ΜΜΕ στο Λονδίνο και στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Εργάζεται ως δημοσιογράφος στο περιοδικό L’Obs.
Ο Φιλίπ Βιόν-Ντυρύ γεννήθηκε το 1990 στην Γκρενόμπλ. Σπούδασε Αγγλική και Ισπανική Φιλολογία, καθώς και Νομικά, στο Παρίσι, και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές Διεθνούς Δικαίου στη Σκωτία. Είναι αρχισυντάκτης του περιοδικού Socialter, το οποίο έχει ως κύριο αντικείμενό του τη μελέτη θεμάτων που σχετίζονται με την οικολογία, την κοινωνία και τη δημοκρατία. Έχει δημοσιεύσει τη μελέτη La nouvelle servitude volontaire.
Ο Ρεμί Νουαγιόν και ο Φιλίπ Βιόν-Ντυρύ έχουν συγγράψει, επίσης, από κοινού το βιβλίο Face aux chocs écologiques.
Philippe van Parijs & Yannick Vanderborght
Βασικό εισόδημα
Μια ριζοσπαστική πρόταση για μια ελεύθερη κοινωνία και μια συνετή οικονομία
μετάφραση: Γιώργος Χρηστίδης
Μπορεί να ακούγεται τρελό να καταβάλλεται εισόδημα σε όλους τους ανθρώπους, είτε εργάζονται είτε όχι, είτε αναζητούν δουλειά είτε όχι. Κι όμως, η ιδέα να παρέχεται ένα βασικό, άνευ όρων εισόδημα σε κάθε άνθρωπο, πλούσιο ή φτωχό, ενεργό ή μη, έχει υποστηριχθεί από σπουδαίους στοχαστές όπως ο Τόμας Πέιν, ο Τζον Στιούαρτ Μιλ και ο Τζον Κένεθ Γκαλμπρέιθ. Για πολύ καιρό η ιδέα περνούσε σχεδόν απαρατήρητη, και κανείς δεν την έπαιρνε στα σοβαρά. Σήμερα όμως, καθώς το παραδοσιακό κράτος πρόνοιας λυγίζει από την πίεση, έχει αναδειχθεί παγκοσμίως σε μία από τις πιο πολυσυζητημένες προτάσεις κοινωνικής πολιτικής. Οι Philippe Van Parijs και Yannick Vanderborght παρουσιάζουν την πιο συστηματική υπεράσπιση αυτής της ριζοσπαστικής ιδέας που έχει διατυπωθεί μέχρι σήμερα, υποστηρίζοντας ότι αποτελεί την πιο ρεαλιστική ελπίδα μας να αντιμετωπίσουμε την οικονομική ανασφάλεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό στον 21ο αιώνα.
Οι συγγραφείς συνδυάζουν με μαεστρία τη φιλοσοφία, την πολιτική και τα οικονομικά, αντιπαραβάλλοντας την ιδέα του βασικού εισοδήματος με παλαιότερες και σύγχρονες ανταγωνιστικές ιδέες για την προστασία των ανθρώπων από τη φτώχεια και την ανεργία. Εξιστορούν την πορεία της, απαντούν στις οικονομικές και ηθικές ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί εναντίον της –όπως η υποτιθέμενη τάση του βασικού εισοδήματος να ακυρώνει τα κίνητρα και να ενθαρρύνει τους «λαθρεπιβάτες»– και εξηγούν πώς μία τόσο φαινομενικά παράλογη ιδέα μπορεί να είναι και οικονομικά βιώσιμη και πολιτικά εφικτή. Εξετάζουν, τέλος, τη σημασία του βασικού εισοδήματος στο πλαίσιο μιας όλο και πιο παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
Σε μια εποχή αυξανόμενων ανισοτήτων και πολιτικών διαιρέσεων, με τις παραδοσιακές απαντήσεις σε χρονίζοντα κοινωνικά προβλήματα να μην εμπνέουν πλέον εμπιστοσύνη, το Βασικό εισόδημα μας δίνει νέους λόγους να ελπίζουμε ότι μπορούμε ακόμα να πετύχουμε τον στόχο μιας ελεύθερης κοινωνίας και μιας συνετής οικονομίας.
***
Ο Φιλίπ βαν Παρέις γεννήθηκε το 1951 στο Βέλγιο. Σπούδασε Φιλοσοφία, Οικονομικά, Κοινωνιολογία και Γλωσσολογία στα Πανεπιστήμια Saint-Louis των Βρυξελλών, Λουβαίν, Οξφόρδης και Μπέρκλεϊ. Είναι διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβαίν και διδάκτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Το 1991 εξελέγη καθηγητής στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβαίν, στο οποίο και συνεχίζει να διδάσκει μέχρι σήμερα ως ομότιμος καθηγητής. Παράλληλα δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (2004-2008) και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (2011-2015). Από το 2016 είναι Robert Schuman Fellow στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας.
Ήταν επίσης συνιδρυτής, το 1986, του Basic Income European Earth Network που, από το 2004, έχει μετονομαστεί σε Basic Income Earth Network (Bien).
Ο Γιανίκ Βαντερμπόρχτ είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Saint-Louis των Βρυξελλών και στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβαίν.
0